Çocuk Edebiyatının Temel İşlevleri: Felski'nin Yaklaşımı Doğrultusunda Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 334 - 351, 20.10.2019

Sedat Karagül

https://doi.org/10.31464/jlere.547408

Cited By: 5

Öz

ÖZ: Virginia
Üniversitesi İngiliz Edebiyatı ve Karşılaştırmalı Edebiyat profesörü Rita
Felski, “Edebiyat Ne İşe Yarar? (Uses of Literature)” adlı yapıtında edebiyatın
işlevlerini özgün bir sınıflamayla ele almış ve bu işlevleri “tanıma, büyüleme,
bilgilendirme, şaşırtma” olmak üzere dört ana başlık altında incelemiştir. Bu
çalışmada, Felski’nin yapmış olduğu bu sınıflamadan hareketle çocuk
edebiyatının temel işlevleri incelenmeye ve yorumlanmaya çalışılmıştır.
Edebiyatın tanıma, büyüleme, bilgilendirme ve şaşırtma işlevlerinin
gerçekleştirilmesinde çocuk edebiyatının nasıl bir sorumluluk
üstlendiği/üstlenmesi gerektiği çeşitli görüş ve düşüncelerin tanıklığında
tartışılmıştır.

Anahtar sözcükler: çocuk
edebiyatı, çocuk edebiyatının işlevleri, Rita Felski, tanıma, büyüleme,
bilgilendirme, şaşırtma.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, çocuk edebiyatının işlevleri, Rita Felski, tanıma, büyüleme, bilgilendirme

Kaynakça

• Aristoteles (2018). Poetika (şiir sanatı üstüne). (S. Rifat, Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Aslan, C. (2011). Yazınsal çocuk kitaplarında neler olmalı, neler olmamalı? Okuma Kültürü ve Söz Varlığının Geliştirilmesi Çalıştayı Konuşmalar – Bildiriler Kitabı 19-23 Ekim 2010 içinde (s. 214-220). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
• Aslan, C. (2013a). Duyarlık ve düşünceyi geliştirmede çocuk/gençlik edebiyatı. Çoluk Çocuk Anne Baba Eğitimci Dergisi, 102, 29-32.
• Aslan, C. (2013b). Çocuk edebiyatı yapıtlarının temel işlevleri. Eğitimci Öğretmen Dergisi, 17, 6-9.
• Baş, B. (2015). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Binyazar, A. (2010). Toplum ve edebiyat. İstanbul: Can Yayınları.
• Dayıoğlu, G. (2000). Çocuk kitaplarında eğitsellik. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu Bildiriler Kitabı 20-21 Ocak 2000 içinde (s. 531-532). Ankara: Eğitim Bilimleri Fakültesi ve TÖMER Yayını.
• Dilidüzgün, S. (2003). Çağdaş çocuk yazını – yazın eğitimine atılan ilk adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Eagleton, T. (2016). Edebiyat nasıl okunur? (E. Ersavcı, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Eco, U. (2011). Genç bir romancının itirafları. (İ. Özdemir, Çev.). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Eco, U. (2016a). Edebiyata dair. (B. Parlak, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Eco, U. (2016b). Açık yapıt. (T. Esmer, Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Felski, R. (2016). Edebiyat ne işe yarar? (E. Ayhan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Fischer, E. (1990). Sanatın gerekliliği. (C. Çapan, Çev.). Ankara: Verso Yayıncılık ve İmge Kitabevi Yayınları.
• Genç, İ. (2008). Edebiyat bilimi kuramlar – akımlar – yöntemler. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Göktürk, A. (2012). Sözün ötesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gönen, M. ve M. Veziroğlu (2017). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen. (Ed.) içinde, Çocuk Edebiyatı (ss. 1-13). Ankara: Eğiten Kitap.
• Karagül, S. (2018). Çocuk edebiyatı ve bibliyoterapi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 3(6), 43-55.
• Kaya, Z. (2017). Edebiyat ne işe yarar? Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler Kitabı 20-21 Ekim 2016 içinde (s. 79-83). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Kefeli, İ. ve U. Kara (2008). Çocukta felsefi ve eleştirel düşüncenin gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357.
• Llosa, M. V. & C. Fuentes (2014). Edebiyata övgü. (C. Üster, Çev.). İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
• Moran, B. (2007). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oğuzkan, F. (2010). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, E. (2017). Edebiyat ne işe yarar? Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu Bildiriler Kitabı 20-21 Ekim 2016 içinde (s. 27-32). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Proust, M. (2010). Kayıp zamanın izinde. (R. Hakmen, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sartre, J.-P. (2012). Edebiyat nedir? (B. Onaran, Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Sever, S. ve C. Aslan (2009). Eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevi üzerine bir çözümleme. Türkiye’de Çocuk Yetiştirme Yaklaşımlar, Yöntemler, Sorunlar, Çözümler VI. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri 13-14 Ekim 2008 içinde (s. 231-250). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Sever, S. (2013a). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınevi.
• Sever, S. (2013b). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınevi.
• Şirin, M. R. (1994). 99 soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayını.
• Şirin, M. R. (2016a). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2016b). Çocuk ve çocuk edebiyatı – edebiyatın amacı ve işlevi. Türk Dili, CX (780), 12-31.
• Uçan, H. (2016). Dilbilim, göstergebilim ve edebiyat eğitimi. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Yalçın, A. ve G. Aytaş (2017). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.