Jeolojik Bariyer Olarak Faylar, Örnek Çalışma: Çiğli Evka-5 Heyelanı (İzmir)

Yıl 2017, Cilt: 41 Sayı: 1, 1 - 30, 15.06.2017

Cem Kıncal , Tümay Kadakçı Koca Mehmet Yalçın Koca

https://doi.org/10.24232/jmd.306682

Öz

İzmir bölgesindeki
heyelanlar, yüksek yağışın, faylanmanın ve oldukça ayrışmış volkaniklerin
varlığının yanı sıra yol genişletilmesi, temel kazıları ve arsa temin etmek
için eski dere yataklarının doldurulması gibi büyük ölçekli insan etkinlikleri
nedeniyle oluşmaktadır. Tüm bu aktiviteler kaya kütlelerinin yenilmeye karşı hassasiyetini
arttırmakta veya önceden değişik nedenlerle hareket etmiş kaya ve zemin kütlelerini
yeniden harekete geçirmektedir. Çiğli Evka-5 heyelanı, kütle hareketinin
yönüyle fayın eğim yönünün örtüştüğü fay denetimli bir heyelandır. Kütle hareketinin
tipi moloz akmasıdır. Aglomera ve filiş taban kayasında ters ve normal fayların
geometrileri nedeniyle bir hendek/cep oluşumu belirlenmiş ve bu cebin heyelan
mekanizmasıyla ilişkisi incelenmiştir. Jeolojik bariyer olarak ters fayın
sahada olası bir derin kaymayı engellediği görülmüştür. Sığ derinlikte (8-15 m)
gelişen heyelanın önlenmesine yönelik önerilen kazıkların yer seçiminde de ters
fayın sağlam kaya özelliğindeki yükselen bloğu yarar sağlamıştır. Heyelan
sahasında 12 noktada 30-70 m¢ye kadar karotlu zemin sondajları açılmış ve 3 kuyuda
presiyometre deneyleri ve 2 kuyuda ise inklinometre okumaları yapılmıştır. Kayma
dairesi inklinometre okumaları; presiyometre ölçümleri, sondaj logları ve
jeomorfolojik yapı değerlendirilerek bulunmuştur. Ölçümler ve arazi
araştırmalarıyla bulunan kayma dairesinin yeri, şev stabilite analizlerinden
elde edilenle karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çiğli (İzmir), Fay, Heyelan, Jeolojik Bariyer, Mühendislik Jeolojisi

Kaynakça

• Akartuna, M., 1962. On the geology of Izmir, Torbalı, Seferhisar, Urla districts. MTA Bull. No. 5, 1-19.
• Akgün, A., Kıncal, C., Pradhan, B., 2012. Application of remote sensing data and GIS for landslide risk assessment as an environmental threat to İzmir city (west Turkey). Environ. Monit. Assess. 184: 5453-5470.
• ASTM 1971. Standard Test Method for Plastic Limit and Plasticity Index of Soil. D. 424-59, 127-128.
• ASTM 1979a. Standard Test Method for Direct Shear Test of Soils Under Consolidated Drained Conditions. D. 3080-72, 487-497.
• ASTM 1979b. Standard Test Method for Unconfined Compressive Strength of Cohesive Soils. D. 2166-67, 332-335.
• ASTM D0422-63, 2007. Test method for particle-size analysis of soils. Annual book of ASTM standards, section 4, Vol. 04.08, soil and rock, building stones. ASTM International, West Conshohocken, PA.
• ASTM D4622-86, 1993. Standard Test Method for Rock Mass Monitoring Using Inclinometers (Withdrawn 2000), ASTM International, West Conshohocken, PA, 1993, www.astm.org
• ASTM 2000. Standard test method for pre-bored pressuremeter testing in soils, D4719.
• Bishop, A. W., 1955. The use of the slip surface in stability analysis of slopes. Geotechnique, 5 (1): 7-17.
• Kıncal, C., 2005. İzmir İç Körfezi Çevresinde Yer Alan Birimlerin Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Teknikleri Kullanılarak Mühendislik Jeolojisi Açısından Değerlendirilmesi, D.E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 342 s, İzmir.
• Kıncal, C., Akgun, A., Koca, M. Y., 2009. Landslide susceptibility assessment in the İzmir (West Anatolia, Turkey) city center and its near vicinity by the logistic regression method. Environ. Earth Sci. 59: 745-756.
• Koca, M.Y., 1995. Slope Stability Assessment of the Abandoned Andesite Quarries in and around the Izmit City Centre: PhD Thesis, The Graduate School of Natural and Applied Sciences of Dokuz Eylul University, 430 p, Izmir.
• Koca, M.Y. & Kıncal, C., 2004. Abandoned stone quarries in and around the Izmir city centre and their Geo-environmental impacts –Turkey, Engineering Geology, vol.75, 49-67.
• Köse, G., 2007. Grafitli Şeyl Ayrışma Ürünü Killer ve Kaymaya Olan Etkileri, Örnek Çalışma: Narlıdere Heyelan Bölgesi, D.E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s.114, İzmir.
• Rocscience, 2010. Slide: Stability analysis for soil and rock slopes. Rocscience, Toronto. http://www.rocscience.com
• Tarcan, G., Koca, M. Y., 2001. Hydrogeological and geotechnical assessments of the Kadifekale landslide area, İzmir, Turkey. Environmental Geology, Vol. 40, Number 3, 289-300.