Av Miktarındaki Azalmanın Av Araçlarına Yansıması: Gökçeada Balıkçılığı Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 19, 12.07.2021

Zafer Tosunoğlu , Vahdet Ünal

https://doi.org/10.46384/jmsf.892450

Öz

Bu çalışmada, Gökçeada’da küçük ölçekli balıkçılığında kullanılan av araçlarının teknik, yapısal ve operasyonal özellikleri tanımlanırken envanteri de geçmiş yıllar ile karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın verileri, 2020 Ağustos’unda Gökçeada’da ikamet eden balıkçılar ile yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Gökçeada’da 2019-2020 av sezonunda faaliyete başlayan tek bir trol teknesi hariç, diğer 38 teknenin tamamı küçük ölçeklidir. Bu yıllarda aktif 29 teknenin kullandığı uzatma ağlarının toplam uzunluğu, on yıl önce yapılan bir çalışmaya göre %42 azalmıştır. Son yıllarda paragat balıkçılığında maliyetlerin artışı, ticari balıkçılar arasında çapari, kalamar maketi (oltası) ve değişik tipte el ve kamış oltaların kullanımını daha da yaygınlaştırmıştır. Son on yılda av miktarlarındaki düşüş hatta lüfer gibi bazı türlerdeki çöküş, direkt olarak av araçları çeşitliliği ve miktarlarına da yansımıştır. Özellikle lüfer, sardalya ve kolyozun av vermeyişine bağlı olarak bu türlerin avcılığında kullanılan av araçlarının da kullanımı azalmıştır. Sonuç olarak, Gökçeada balıkçılığında düşen av miktarları ve değişen av aracı tercihleri, aşırı avcılık ve sürdürülebilir balıkçılık açısından dikkate alınması gereken göstergeler olarak kabul edilmelidir. Bu nedenle, Gökçeada’da sürdürülebilir balıkçılığın yeniden tesisi için, Gökçeada ve civarını dikkate alan, geniş coğrafik ölçüde etkileri ve etkileşimleri değerlendiren, tüm paydaşları yönetim sisteminin içine katan Ekosistem Yaklaşımlı Balıkçılık yönetimi anlayışının benimsenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gökçeada, küçük ölçekli balıkçılık, av araçları, ekosistem yaklaşımlı balıkçılık

Destekleyen Kurum

FAO

Teşekkür

Bu çalışma, FAO Gökçeada EAF Projesi ve Tarım Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından desteklenmiştir.

The Effect of Landing Decrease on Fishing Gears: A Case of Gökçeada Fishery

Öz

In this study, technical, structural and operational characteristics of fishing gears used in small-scale fishery in Gökçeada and the current inventory was compared with that of previous years. Data were obtained by face-to-face interviews with fishermen of Gökçeada in August 2020. Except for a single trawler that started operating in Gökçeada during the 2019-2020 fishing season, all other 38 fishing boats were small-scale vessels. During these years, the total length of gillnets and entangling nets used decreased by 42% compared to a study conducted a decade ago. In recent years, the increase in costs in longline fishing has made the use of vertical lines, specific calamari hand lines, and different types of hand lines and fishing rods more widespread among commercial fishers. The decline in catches during the last decade and even the collapse of some species such as bluefish in recent years directly reflected on the variety and quantity of fishing gears preferred by fishermen. In recent years, lack of bluefish, sardine and chub mackerel was the main reason for the less frequent use of fishing gears in catching these 3 species. In conclusion, declining catch amounts and changing fishing gear preferences in Gökçeada fishing should be considered as indicators to be taken into consideration in terms of overfishing and sustainable fishing. For this reason, for the re-establishment of sustainable fisheries in Gökçeada, it is recommended to adopt the Ecosystem Approaches to Fisheries in Gökçeada fishery which takes into account not only Gökçeada but also its surroundings, evaluates the effects and interactions on a wide geographic scale, and includes all stakeholders in management efforts.

Anahtar Kelimeler

Gökçeada, small-scale fisheries, fishing gears, ecosystem approach fiesheries

Kaynakça

• Akdeniz, B., Özdilek Ş.Y., Okur, E., & Gürsoy, S. (2012). Çanakkale kıyılarının deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta ve Chelonia mydas) yaşama alanı olarak değerlendirilmesi. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 3(1), 37-45.
• Akyol, O., & Ceyhan, T. (2010). Gökçeada (Ege Denizi) kıyı balıkçılığı ve balıkçılık kaynakları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 27(1), 1-5.
• Akyol, O., & Ceyhan, T. (2014). Turkish harpoon fishery for swordfish Xiphias gladius in the Aegean Sea (Gökçeada Island). Journal of the Black Sea and Mediterranean Environment, 20(1), 46-52.
• Akyol, O., & Ceyhan, T. (2017). Gökçeada balıkçılığı. B. Öztürk & Y. Pazarkaya (Eds.), Gökçeada doğa ve kültür varlıkları (ss. 93-103). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Altın, A., Ayyıldız, H., Emanet, M., Alver, C., & Ormancı, H.B. (2016). Gökçeada’da (Ege Denizi) zıpkın ile kılıç balığı (Xiphias gladius) avcılığının mevcut durumu. Turkish Journal of Aquatic Sciences, 31(1), 23-29. doi: 10.18864/TJAS201603
• Altın, A., Ayyıldız, H., & Kale, S. (2020). Fish biodiversity in the shallow waters around the Gökçeada Island, Turkey. Research in Marine Sciences, 5(3), 733-746.
• Ayaz, A., İşmen, A., Altınağaç, U., Özekinci, U., & Ayyıldız, H. (2008). Saroz Körfezi dip uzatma ağlarının teknik özellikleri ve yapısal farklılıkları. Journal of Fisheries Sciences.com, 2(3), 499-505. DOI: 10.3153/jfscom.mug.200746
• Ayaz, A., Öztekin, A., & Cengiz, Ö. (2012). Gökçeada ve Bozcaada’da (Kuzey Ege Denizi) kullanılan uzatma ağlarının yapısal özellikleri. GÜFBED/GUSTIJ, 2(2), 104-111.
• Dalyan, C. (2019). Demersal fish diversity from the turkish waters of the north Aegean Sea. In M. Tosunoğlu & E. Karabacak (Eds.), 1st International Symposium on Biodiversity Research 2019 (p. 205). Çanakkale, Turkey: Proceeding Book.
• Dede, A. (1998). Investigations on the Mediterranean monk seal Monachus monachus (Hermann, 1779) in Gokceada Island (Northern Aegean Sea). Rapport de Commission Internationale pour L’Exploration de la Mer Méditerranée 35, p. 534.
• Doğan, K., & Gönülal, O. (2011). Gökçeada (Ege Denizi) balıkçılığı ve balıkçıların sosyo-ekonomik yapısı. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(5), 57-69.
• Doyuk, S.A. (2006). Çanakkale bölgesinde kullanılan av araçlarının teknik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. (Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Universitesi, Türkiye.
• Erk, M.H. (2001). Gökçeada çevresi cephalopod faunası. B. Öztürk, & V. Aysel (Eds), Ulusal Ege Adaları 2001 Toplantısı (ss. 103-113). İstanbul: TÜDAV Yayınları.
• GFCM (2018). GFCM Data Collection Reference Framework (DCRF). Version: 20.1.
• Karakulak, F.S. (2002). Gökçeada Balıkçılığı. B. Öztürk, B. (Edt.), Gökçeada, yeşil ve mavinin özgür dünyası (ss. 177-186). Çanakkale: Gökçeada Belediyesi.
• Özekinci, U., Cengiz, Ö., & Bütüner, S. (2006). Çanakkale Bölgesi’nde kullanılan uzatma ağlarının donam özellikleri ve balıkçıların sorunları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(Ek 1/3), 473-480.
• Tonay, A.A., Dede, A., & Öztürk. A.A. (2015). Cetacean in the Aegean Sea. In T. Katağan, A. Tokaç, Ş. Beşiktepe, & B. Öztürk (Eds), The Aegean Sea marine biodiversity, fisheries, conservation and governance (pp. 599-611). İstanbul: TÜDAV Publication.
• Ünal, V., Tosunoğlu, Z., & Tıraşın, E.M. (2021). Gökçeada'da Ekosistem Yaklaşımlı Balıkçılık Yönetimi Uygulaması. FAO Temel Rapor, Gökçeada, Türkiye.
• Yıldız, T., Gönülal, O., & Karakulak, F.S. (2012). Gökçeada (Ege Denizi) kıyı balıkçılığı, av araçları ve teknik özellikleri. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 27(1), 1-25.