TÜRKİYE’DE İŞGÜCÜ TALEP YAPISINA GÖRE İLLERİN SINIFLANDIRILMASI

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 4, 15 - 36, 03.11.2017

Şahamet Bülbül , Ahmet Mete Çilingirtürk , Dilek Altaş , Esen Yıldırım , Selay Giray Yakut

Öz

İşsizlik,
1950'li yıllardan beri ülkemizin gündeminde olan bir sorundur. İşsizlik düzeyi,
hızlı nüfus artışı ve şehirleşmenin de etkisiyle 1970'li yıllarda oldukça
yüksek değerlere ulaşmıştır. 2000'li yıllarda yaşanan ekonomik krizler ve
özellikle son global kriz olan 2008 krizi de işsizlik sorununun büyümesine
neden olmuştur.

İşsizlik
oranının düşürülmesi için açık iş sayıları (Türkiye İş Kurumu’na işverenler
tarafından bildirilen işçi talebi) ve açık işlerin meslek, sektör, eğitim
düzeyi açılarından irdelenmesi de önem kazanmaktadır.

Bu
çalışma kapsamında, en güncel il istihdam ve mesleki eğitim kurul raporları
incelenerek il bazında bir veri seti oluşturulmuş, şehirler işgücü talebine ve
bu talebin yapısına göre sınıflandırılmıştır. Talebin yapısı kavramı ile
kastedilen, ilgili talebin özellikle hangi meslek grubu, sektör ve eğitime
yönelik olduğudur. Ayrıca konu ile ilgili çeşitli önemli değişkenler arasındaki
ilişki yapısı kategoriler bazında irdelenmiştir. Çalışma kapsamında kullanılan
başlıca çok değişkenli analiz teknikleri, İki Aşamalı Kümeleme Analizi ve
Homojenlik Analizi’dir. Uygulanan analizler sonucunda ulaşılan bulgular karşılaştırmalı
olarak yorumlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

İşgücü Talebi, İki Aşamalı Kümeleme Analizi, Homojenlik Analizi, Çok Değişkenli Analiz

CLASSIFICATION OF PROVINCES ACCORDING TO THE LABOR DEMAND STRUCTURE IN TURKEY

Öz

The problem of unemployment is a
problem that has been on the agenda of our country since the 1950s. The level
of unemployment has increased with rapid population growth and urbanization,
reaching quite high values ​​in the 1970s. In addition, the economic crises of
the 2000s and especially the 2008 global crisis, also caused the unemployment
problem to become more serious.

In order to decrease the unemployment
rate, it is important to know the number of open jobs (open employment from the
Turkish Employment Agency and employers who are transferred from the employers)
and to examine them in terms of profession, sector, skills required and
education level.

Within the scope of this study, the
most up-to-date provincial employment and vocational education board reports
will be examined and a more comprehensive data set will be created on province
basis and provinces will be classified according to this demand structure. The
meaning of demand structure concept is with which profession group, sector and
education the demand is related. In addition, the relationship between various
important variables related to the subject will be examined in category basis.
The main multivariate analysis techniques to be used in the study are Two-Stage
Clustering Analysis and Homogeneity Analysis. The findings obtained as a result
of the analyzes carried out, will be interpreted comparatively.

Anahtar Kelimeler

Labor demand, Two-stage clustering analysis, Homogenity analysis, Multivariate analysis

Kaynakça

• ALPAR, R., 2013, Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Detay, Ankara, 978-605-5437-42-8.
• ALTAŞ, D. ve GİRAY, S., 2013, Dünyadaki En Önemli Sorun Algısının Optimal Ölçeklemeli Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler İle İncelenmesi. Öneri Dergisi, 10 (39), 135-142.[http://dergipark.gov.tr/maruoneri/issue/17900/187808]
• ATAMAN, B. C., 1998. İşsizlik Sorununa Yeni Yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 53 (1), 59-72.
• AYTAÇ, M. ve BAYRAM, N., 2001, Çoklu Karşılık Getirme Analizi ve Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Uygulama. DİE: İstatistik Araştırma Sempozyumu, Ankara, s.39-41. [http://idari.cu.edu.tr/sempozyum/bil30.htm].
• BOZDAĞLIOĞLU, Y. U., 2008, Türkiye’de İşsizliğin Özellikleri ve İşsizlikle Mücadele Politikaları, Sosyal Bilimler Dergisi (20), 45- 65, http://journals.manas.edu.kg/mjsr/oldarchives/Vol10_Issue20_2008/595-1630-1-PB.pdf, [20 Ocak 2017]
• BULUT, V., 2011, Türkiye'de İşsizlik Süresini Etkileyen Faktörlerin Yaşam Çözümlemesi İle İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi İstatistik Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• CESİM, D. T., YÜCEL, A. S., KORKMAZ, M., & ARAS, G., 2013, Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı İle Karşılaştırılması, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8/9, 1845- 1863, http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1450213728_109KorkmazMurat-vd-1845-1863.pdf, [25 Ocak 2017] . ERCAN, H., 2011, Türkiye’de Mesleki Görünüm. Uluslararası Çalışma Örgütü ve İŞKUR Türkiye İş Kurumu. (Uluslararası Çalışma Ofisi, 1. Baskı, Ankara) http://www.undp.org/content/dam/turkey/docs/projectdocuments/PovRed/MDG_F_1928/UNDP-TR-YEM_Mesleki%20Gorunum_Basim_TR.pdf, [15 Ocak 2017]
• GİRAY, S., 2016, İki Aşamalı Kümeleme Analizi İle Hükümlü Verilerinin İncelenmesi. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (25), 1-31, http://istanbul.dergipark.gov.tr/iuekois/issue/27185/285989, [2 Şubat 2017]
• GÖÇER, I., MERCAN, M. ve PEKER, O., 2013, İhracat, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve İşsizlik: Türkiye Örneği. Business and Economics Research Journal, 4(1), 103-120, http://www.berjournal.com/tr/ihracat-dogrudan-yabanci-yatirimlar-ve-issizlik-turkiye-ornegi, [18 Ocak 2017].
• KALAYCI, Ş., 2005, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil.
• KİZİROĞLU, A. M., 2014, 1980'den Günümüze Türkiye ve İstanbul'da İstihdam. Çalışma ve Toplum, 42 (3), 61-110, http://www.calismatoplum.org/sayi42/kiziroglu.pdf, [19 Ocak 2017].
• KÖKOCAK, A., YILMAZ, M. ve DEMİRCİ, N., 2015, İşsizlik Olgusu ve İstihdam Arttırıcı Stratejiler, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (1), 829-848, http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-318-201408147sosbilkongre69.pdf, [8 Şubat 2017].
• ÖZBAYOĞLU, G., 2014, Meslek Seçimi ve Geleceğin Meslekleri.
• ÖZDEMİR, A. ve ORÇANLI, K., 2012, İki Aşamalı Kümeleme Algoritması İle Pazar Bölümlemesi, Müşteri Profillerinin Belirlenmesi ve Niş Pazarların Tespiti. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (3), 1-27, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/usaksosbil/article/view/5000035855, [3 Şubat 2017].
• PARLAKTUNA, İ., 2010, Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230, http://search.proquest.com/openview/bbca171cac8150d85a619c0c504efbe1/1?pq-origsite=gscholar, [25 Ocak 2017].
• SAVAŞ, S. ve TOPALOĞLU, N., 2011, Veri Madenciliği Yöntemi İle GSM Şebekelerinin Performans Analizi, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 26 (4), 741-751, http://www.mmfdergi.gazi.edu.tr/article/view/1061000668, [18 Şubat 2017].
• SCHIOPU, D., 2010, Applying Two Step Cluster Analysis for Identifying Bank Customers’ Profile. UniversităŃii Petrol – Gaze din Ploieşti, ŞtiinŃeEconomice, LXII (3), 66-75, http://www.upg-bulletin-se.ro/archive/2010-3/7.%20Schiopu.pdf, [18 Şubat 2017].
• SÖNMEZ, P., 2006, Küreselleşme, Avrupa Birliği ve İstihdam: Çalışma İlişkilerinde Yaşanan Dönüşüm, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi Cilt: 5, No:3 (Bahar: 2006), 177-198. http://dergiler.ankara.edu.tr/tammetin.php?id=478, [15 Ocak 2017].
• TAYMAZ, E., 2010, Büyüme, İstihdam, Vasıflar ve Kadın İşgücü. DPT& Dünya Bankası, Çalışma Raporu, Sayı: 6, Ankara. http://siteresources.worldbank.org/INTTURKEYINTURKISH/147254-1269017398324/22764935/BuyumeIstihdam.pdf, [12 Ocak 2017].
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, 2008, Türkiye Geneli 2007 Yılı İşgücü Piyasası Araştırması Sonuç Raporu. http://statik.iskur.gov.tr/tr/isgucu_piyasasi/isgucupiyasasi_arastirmasonuclari_iller/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20GENEL%C4%B0.pdf, [12 Ocak 2017].
• TÜZÜNKAN, D., 2015, Türkiye’de Uygulanan Beş Yıllık Kalkınma Planlarının İstihdam Politikaları Açısından Değerlendirilmesi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 90-117, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/bujss/article/view/5000109631, [14 Ocak 2017].
• UÇAR, C. ve ÖZERBAŞ, M. A., 2013, Mesleki ve Teknik Eğitimin Dünyadaki ve Türkiye’deki Konumu, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 242- 253, http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/28._canan_ucar_mehmet_arif_ozerbas.pdf, [13 Ocak 2017].
• ÜNAL, I. I., 1990, Üniversite Mezunlarının İstihdam Sorunları. Eğitim ve Bilim,14 (76), 37- 45.
• VAN DE GEER, J. P., 1993, Multivariate Analysis of Categorical Data: Applications, Sage, California.
• YILMAZ ESER, B. ve TERZİ, H., 2008, Türkiye'de İşsizlik Sorunu ve Avrupa ve Avrupa İstihdam Stratejisi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), 229- 250, http://www.infolla.com/dosyalar/articleextension/635738634225678320_beser.pdf, [7 Şubat 2017].