PARA POLİTİKALARININ TURİZM SEKTÖRÜ ÜZERİNDEKİ DOĞRUDAN VE DOLAYLI ETKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 15, 01.06.2016

Ceyhun Can Özcan Selim Kayhan , Tayfur Bayat

Öz

Son yıllarda turizm sektöründe yaşanan gelişmeler, artan turist sayısı ve turizm sektörünün dünya ekonomisinden almış olduğu paydaki artış, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma yolunda turizm sektörünü önemli bir çıkış yolu haline getirmiştir. Bu bağlamda ülke hükümetleri mevcut turizm potansiyellerini kullanmak amacı ile turizm politikaları geliştirmiş, teşvik ve benzeri uygulamalar ile gerek turist sayısı gerekse elde edilen geliri artırmak amaçlanmıştır. Öte yandan ülke hükümetlerinin uygulamış olduğu diğer politikaların da turizm sektörü üzerinde etkisi bulunmaktadır. Örneğin para politikası yapıcılarının döviz kurlarını düzenlemeye yönelik politika uygulamaları, turizm sektörünü rekabetçilik üzerinden doğrudan etkilerken, faiz politikaları ile turizme yönelik arz kapasitesini artırıcı yatırımları etkileyerek dolaylı bir şekilde sektörü etkilemektedir. Bu çalışmada politika yapıcıları tarafından uygulanan para politikalarının turist sayısı üzerindeki etkileri Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülke ekonomisi için incelenmektedir. Bu amaç ile son dönemde geliştirilmiş olan ve ekonomideki rejim değişikliklerini dikkate alan MS VAR metodu kullanılmaktadır. Elde edilen sonuçlar ve politika önerilerinin hükümet politikalarının turizm sektörünün gelişimine yönelik olarak koordine edilmesi yönünde faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Avro bölgesi, MS VAR; Para politikası; Turizm sektörü

Kaynakça

• Aydın, A., Darıcı, B., ve Taşçı, H. M. (2015). Uluslararası turizm talebini etkileyen ekonomik faktörler: Türkiye üzerine bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (45), 143-177.
• Bahar, O. (2006). Turizm sektörünün Türkiye’nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi 13(2), 137-150.
• Bahar, O. (2007). Türkiye’de devalüasyon uygulamalarının turizm sektörü üzerindeki etkisi, S.D. U. IIBF Dergisi, 12 (1), 255 – 272.
• Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte olan ülkelerde turizm-ekonomik büyüme ilişkisi: Dinamik panel veri analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2), 255-265.
• Baran, G. (2010). Turizmde talep tahmini: Türkiye turizm talebinin zaman serisi analizi ile tahmini. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Bildirici, M. ve Bozoklu, Ü. (2007). Bireysel beklentiler ve çoklu ekonomik denge: Markov Geçiş Modeli” 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, ss:1-10
• Bozgeyik, Y., ve Yoloğlu, Y. (2015). Türkiye’de turizm gelirleri ile GSYH arasındaki ilişki: 2002-2014 dönemi. Journal of International Social Research, 8(40).
• Chang, T. ve J-L. Hu (2009), “Incorporating a Leading Indicator into the Trading Rule Through the Markov-switching Vector Autoregression Model” Applied Economics Letters, 16(12), 1255 – 1259
• Dağlioğlu, S. (2010). Turizm Gelişmesinin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkilerinin Ekonometrik Analizi. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• De Vita, G. (2014). The long-run impact of exchange rate regimes on international tourism flows. Tourism Management, 45, 226-233.
• Demirel, B., Bozdağ, E. G., ve İnci, A. G. (2007). Döviz kurlarındaki dalgalanmaların gelen turist sayısına etkisi; Türkiye örneği. www.deu.edu.tr/userweb/iibf_kongre/dosyalar/demirel.pdf
• Dickey, David and Wayne Fuller. 1979. Distribution Of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root, Journal of The American Statistical Association, 74, ss:427- 431.
• Dickey, David and Wayne Fuller. 1981. “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root” Econometrica, 49, ss:1057-72.
• Dincer, M. Z., Dincer, F. I., & Ustaoglu, M. (2015). Reel Effective Exchange Rate Volatilities Impact on Tourism Sector in Turkey: An Empirical Analysis of 2003-2014. Procedia Economics and Finance, 23, 1000-1008.
• Erkan, B., Kara, O. ve Harbalioglu, M. (2013) Turkiye’de turizm talebinin belirleyicileri, Akademik Bakis Dergisi, 39, 1 – 20.
• Fallahi, F. ve G. Rodriguez (2007), “Using Markov-Switching Models to Identify the Link Between Unemployment and Criminality”, University of Ottawa, Faculty of Social Sciences, Working Paper:#0701E, 1-53
• Ferrara, L. (2003), “A Three-Regime Real-Time Indicator for the US Economy”, Economics Letters, 80(3), 373-378.
• Gökovalı, U. ve Bahar, O. (2006). Contribution of Tourism to Economic Growth in Mediterrranean Countries: A Panel Data Approach, Anatolia An International Journal of Tourism And Hospitality Research, 17 (2): 155–168.
• Hamilton, J. D. (1989), “A New Approach to the Economic Analysis of Nonstationary Time Series and the Business Cycle” , Econometrica, 57, 357-84,
• Hamilton, J. D. (1990), “Analysis of Time Series Subject to Regime Changes,” Journal of Econometrics, 45, 39-70,
• Hamilton, J. D. (1994), Time Series Analysis, Chapter 22, Princeton University Press: Princeton, New Jersey
• Hamilton, J. D. (1996), “Specification Testing in Markov-switching Time-series Models,” Journal of Econometrics, 70(1), 127-157
• Hui, C. H., & Chung, T. K. (2011). Crash risk of the euro in the sovereign debt crisis of 2009–2010. Journal of Banking & Finance, 35(11), 2945-2955.
• Hui, C. H., & Fong, T. (2015). Information flow between sovereign CDS and dollaryen currency option markets in the sovereign debt crisis of 2009–2011.Hong Kong Institue for Monetary Research Working Paper, 402011.
• Kar, M., Zorkirişçi E. ve Yıldırım, M. (2004). Turizmin Ekonomiye Katkısı Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (8), 87-112.
• Kar, M., Bayat, T. ve Kayhan, S. (2016). Impacts of Credit Default Swaps on Volatility of the Exchange Rate in Turkey: The Case of Euro, International Journal of Financial Studies, 4 (3), 1-19.
• Kayhan, S., Bayat T. ve Koçyiğit, A. (2013). Enflasyon Hedeflemesi Rejiminde Öğrenme Süreci ve Asimetri: Markov Switching Yaklaşımı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8 (1), 191 – 212.
• Kim, C-J. ve G. Nelson (1998), State-Space Models with Regime-Switching: Classical and Gibbs-sampling Approaches with Applications, MIT Press
• Krolzig, H-M. (1997), Markov Switching Vector Autoregressions. Modelling, Statistical Inference and Application to Business Cycle Analysis, Berlin: Springer
• Krolzig, H-M. (1998), Econometric Modelling of Markov-Switching Vector Autoregressions Using MSVAR for Ox, Oxford University Press
• Krolzig, H-M. (2000), Predicting Markov-Switching Vector Autoregressive Processes, Working Paper 2000W31, Oxford University Press
• Krolzig, H-M. (2001), Estimation, Structural Analysis and Forecasting of Regime- Switching Model with MSVAR for Ox, Oxford University Press
• Mohd, T.I. ve I. Zahid (2006), “ Modelling Exchange Rates Using Regime Switcing Models”, Sains Malaysiana, 35(2), 55-62
• Owen, S. (2004), “ A Markov Switching Model for UK Acquisition Levels”, University of New Souath Wales , School of Banking and Finance, Working Paper, 2004-1, 1-24
• Uguz, S.C., Topbas, F. (2011) Doviz kuru oynakligi turizm talebi iliskisi: 1990-2010 Turkiye ornegi. EconAnadolu 2011, Eskisehir, Turkiye.
• UNWTO (United Nation World Tourism Organization); (2013), “Tourism Highlights”, Internet Adres: http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/ sites/all/files/pdf/unwto_highlights13_en_lr_0.pdf, Date of Access: 15. 08. 2013.
• Wesche, K. (2003). Monetary Policy in Europe: Evidence from Time Varying Taylor Rules. Bonn Econ Discussion Papers bgse21_2003, University of Bonn, Germany.
• Zortuk, M., & Bayrak, S. (2013). Seçilmis Ülkelere Göre Türkiye'nin Turizm Talebi. Ekonometri ve Istatistik Dergisi, (19), 38.