Katılım Bankacılığı İhtiyaç Kredileri ve Bireysel Kredi Kartları Riski ile Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişki (2016:01–2022:02)

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 74 - 86, 18.07.2022

Mustafa Beybur

https://doi.org/10.55026/jobaf.1113855

Öz

Ekonomi çevreleri bankacılık sektörü tarafından kullandırılan kredilerin mi enflasyona neden olduğunu, yoksa enflasyonun mu bankacılık sektöründeki kredi hacmini arttığını sürekli tartışmaktadır. Sadece reel ticaretin finanse edildiği katılım bankacılığı tarafından sağlanan fonların üretim sürecine dahil olması ve enflasyona neden olmaması beklenmektedir. Buna rağmen literatürde katılım bankacılığına özgü herhangi bir araştırma yer almamaktadır. Bu araştırmada TÜFE ile katılım bankacılığı ihtiyaç kredileri ve bireysel kredi kartları riski arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmaktadır. Araştırmada 2016:01 – 2022:02 dönemleri arasında BDDK tarafından yayınlanan aylık katılım bankacılığı bireysel ihtiyaç kredisi ve tüketici kredi kartları risk verileri ile katılım bankalarının 3’er aylık periyotlarda yayınlanan bağımsız denetim raporlarından yararlanılmıştır. Değişkenler arası nedensellik ilişkisinin belirlenmesi amacıyla seriler Granger nedensellik testine tabi tutulmuştur. Yapılan analiz sonucunda katılım bankacılığı ihtiyaç kredileri ile TÜFE arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisinin olduğu, buna karşılık bireysel kredi kartları riski ile TÜFE arasında herhangi bir nedensellik ilişkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca 2021Q4 verilerine göre katılım bankacılığı toplam ihtiyaç kredisi finansmanının %75,66’sının Türkiye Finans Katılım Bankası tarafından kullandırıldığı gözlenmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde katılım bankalarına ve politika yapıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, TÜFE, İhtiyaç Kredisi, Bireysel Kredi Kartları, Enflasyon

The Relationship Between Participation Banking Personal Finance Loans and Individual Credit Cards Risk with the Consumer Price Index

Öz

Economic circles have constantly been debating whether the loans extended by the banking sector cause inflation or whether inflation increases the volume of credit in the banking sector. It is expected that the funds provided by participation banking, where only real trade is financed, will be included in the production process and will not cause inflation. Despite this, there is no research specific to participation banking in the literature. In this research, it is aimed to investigate the relationship between CPI and participation banking personal finance loans and individual credit cards risk. In the research, monthly personal finance loans and individual credit cards risk data of participation banking published by the BRSA between the periods 2006:01 and 2022:02, and the independent audit reports of participation banks published in quarterly periods were used. In order to determine the relationship between the variables, the series were subjected to the Granger causality test. As a result of the analysis, it has been determined that there is a reciprocal causality relationship between the personal finance loans and the CPI, whereas there is no causal relationship between the individual credit cards risk and the CPI. In addition, according to 2021Q4 data, it has been observed that 75.66% of the total personal finance loan financing in participation banking is provided by Türkiye Finans Katılım Bankası. In the conclusion part of the research, suggestions were made for participation banks and policy-makers.

Anahtar Kelimeler

Participation Banking, CPI, Personal Finance Loan, Individual Credit Cards, Inflation

Kaynakça

• Adımlı, T., Telatar, O. M. (2022). Bireysel Kredi Türlerinin Tüketici Fiyat Endeksine Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 14(26), 1-17. doi:10.14784/marufacd.1055176.
• Akçacı, T., Yöntem, T. (2011). Tüketici Kredisi Çeşitlerinin Enflasyona Etkisi: (2005-2010). Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(558), 61-68.
• Aklan, N., Nargeleçekenler, M. (2008). Para Politikalarının Banka Kredi Kanalı Üzerindeki Etkileri. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi(39), 109-132.
• Aktan, C. C. (2010). Monetarizm ve Rasyonel Beklentiler Teorisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 168-182.
• Arslan, İ., Yapraklı, S. (2008). Banka Kredileri ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1983-2007). Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, 0(7), 88-103.
• Cesur, F. (2006). Para Arzı ile Enflasyon İlişkisi ve Türkiye Uygulaması (1994-2004). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 85-104.
• Demirezen, Ö. (2015). Türkiye’de Kredilerin Özel Tüketim Harcamalarına Etkisi. Ankara: Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi.
• Dickey, D. A., Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-531. doi:10.2307/2286348.
• Dickey, D. A., Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072. doi:10.2307/1912517.
• Doğan, S., Şarsel, Y. (1994). Enflasyonun Bankacılık Sektörü Üzerine Etkileri ve Türk Bankacılık Sektörüne Bir Bakış. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği.
• Durmuş, S., Şahin, D. (2019). Türkiye'de Enflasyon, Döviz Kuru ve Tüketici Kredileri Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi(23), 95-112. doi:10.18092/ulikidince.475576.
• Ezengin, M. (2009). Tüketici Kredileri ve Kredi Kartları Kullanım Miktarı ile Enflasyon İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fisher, I. (1930). The Theory of Interest. New York: The Macmillan Company.
• Geanakoplos, J., Dubey, P. (2009). Credit Cards and Inflation. Yale University.
• Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438. doi:10.2307/1912791.
• Hicks, J. R. (1937). Mr. Keynes and the "Classics"; A Suggested Interpretation. Econometrica, 5(2), 147-159. doi:10.2307/1907242
• Houerou, P. H. (1995). Investment Policy in Russia. Washington: The World Bank.
• İşcan, A. (2003). Banka Kredilerindeki Daralmanın Ekonomik Etkileri ve Krizlerdeki Gelişimi. Uzmanlık Yeterlilik Tezi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü.
• Karacan, R., Sanal Çevik, F. (2015). Ekonomik İstikrar Açısından Üretim Ekonomisi ve Parasal Ekonominin Karşılaştırılması. Zeitschrift für die Welt der Türken, 7(1), 161-176.
• Karahan, Ö., Gürbüz, Y. E. (2017). Türkiye'de Bireysel Banka Kredileri ve Enflasyon İlişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 410-416.
• Keynes, J. M. (1936). The General Theory of Employment, Interest, and Money. London: Macmillan Cambridge University Press.
• Kılıç, F., Torun, M. (2018). Bireysel Kredilerin Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 18-40. doi:10.11611/yead.386270.
• Korkmaz, Ö. (2017). Enflasyon Oranını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 109-142. doi:10.24988/deuiibf.2017322589.
• Korkmaz, Ö. (2019). Kredi Kullanım Oranları ile Enflasyon Oranları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Maliye Dergisi(176), 98-127.
• Marshall, A. (1890). Principles of Economics (8th ed. b.). London: Macmillan and Co., Limited.
• Mert, H. (2013). Tüketici Kredilerinin Belirleyicileri Üzerine Bir İnceleme: 2006-2011 Türkiye Uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Moinescu, B. G. (2012). Credit Flow, Output Gap and Inflation: Nominal Covergence Challenges for the EU New Member States. Journal of Applied Quantiative Methods, 7(4), 1-10.
• Nar, M. (2020). Bireysel Krediler ile Enflasyon ve Cari İşlemler Açığı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Turkish Studies, 15(7), 3009-3024. doi:10.7827/TurkishStudies.45493.
• Okay, E. (2002). Türk Bankacılık Sektöründe Risk ve Kriz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(2), 95-122.
• Parasız, İ. (2000). Para, Banka ve Finansal Piyasalar (7. Baskı b.). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Phillips, P. C., Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346. doi:10.2307/2336182.
• Pigou, A. C. (1917). The Value of Money. The Quarterly Journal of Economics, 32(1), 38-65. doi:10.2307/1885078.
• Ruthenberg, D., Zaken, D. (2001). Risk Adjusted Performance and Optimal Asset Allocation in Israeli Banking. Issues in Banking, 69-92.
• Sönmezler, G., Gündüz, İ. O., Torun, M. (2019). Türkiye’de Kredi Kartı Harcamaları ile Tüketici Güven Endeksi ve Enflasyon Arasındaki İlişki Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 17-29.
• Şahinoğlu, T., Özden, K., Başar, S., Aksu, H. (2010). Türkiye'de Enflasyonun Oluşumu: ARDL Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 11(11), 27-46.
• Tiryaki, G. (2014). Türkiye’de Bireysel Kredilerin Ekonomik Büyüme ve Cari Açık ile İlişkisi. Bankacılar Dergisi, 25(91), 55-74.
• Türkiye Finans Katılım Bankası. (2019). Dert Çözen Finansman Tanıtım Videosu. 01.05.2022 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=MijKkybJq30 adresinden alındı.
• Yardımcı, M. C. (2006). Türkiye’de Kredi Kartlarının Enflasyon Üzerine Etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yüksel, S., Özsarı, M. (2016). Türkiye’deki Bireysel Krediler ile Enflasyon ve Cari İşlemler Açığı Arasındaki Nedensellik İlişkisinin İncelenmesi. Econ World 2016, 10-12 August (s. 1-13). London, UK: ImperialCollege Proceedings.