İşletmelerde Kriz Yönetimi ve COVID-19 Pandemi Sürecine İlişkin Bir Değerlendirme: Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 153 - 184, 29.07.2021

Menderes Kandemir , İzzet Gümüş

Öz

Dünya genelinde COVID-19 salgını yaygın bir pandemi oluşturan ve yaşamı ciddi manada tehdit eden bir hal almıştır. Hastalığın seyri ve yayılımı dikkate alındığında konunun sadece tıbbi olarak değil; insan sağlığı, eğitim, ekonomi, tarım, turizm, sosyokültürel, etik ve ahlaki ve aynı zamanda hukuki açıdan bir takım olumsuz etkilerinin olabileceği tahmin edilmektedir. Pandemi gibi büyük çaplı krizler bireylere, topluma ve örgütlere önemli sorumluluklar getirir. Bu süreçte pandeminin olumsuz etkilerini en aza indirerek krizi doğru yönetmek adına kamuya önemli görevler düşmektedir. Bu çalışmada, işletmelerin kriz yönetiminde benimsemiş oldukları mevcut anlayışla, pandemi sürecinde ortaya çıkan krizi nasıl yönettikleri irdelenmiştir. Güncel literatür
taranarak mevcut durum ortaya konularak, nitel araştırma yöntemleri olan; doküman inceleme, gözlem ve görüşme yöntemi uygulanmıştır. Çalışma ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün COVID-19 krizini nasıl yönettiği ve ‘BOREL” marka dezenfekte ürünü nasıl ürettiğiyle ilgili süreç incelenmiştir. Ayrıca İşletmenin, pandemi öncesi 2019 Aralık, 2020 Ocak, 2020 Şubat ve pandemi sonrası 2020 Mart, 2020 Nisan ve 2020 Mayıs olmak üzere 3 aylık süreçte pandemiden dolayı oluşan müşteri talep ve şikâyetleri ile ürün satışlarındaki talepte daralma olup olmadığı analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, COVID-19, Kriz Yönetimi, Eti Maden.

Kaynakça

• Referans1. ARSLAN, İ̇brahim & BAYAR, İ̇lyas. (2020). Covid-19 Salgını, Ekonomik Etkileri ve Küresel Ekonominin Geleceği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19.COVID-19 Special Issue: 87-104.
• Referans2. AYKAÇ, Mustafa & MURAT, Güven. (2020). COVID-19 ve Emek Piyasaları: Etkiler ve Muhtemel Yönelişler. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9.1: 91-122.
• Referans3. BAYAR, Münevver (2020). COVID-19’un İşletmelere Etkileri, (Edt. Erdal Şen, Duygu Hıdıroğlu, Osman Yılmaz). COVID-19 Pandemisinde Yönetim ve Ekonomi içinde s. 85-101, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Referans4. BOR SEKTÖR RAPORU. (2020). Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Mayıs, 1.
• Referans5. CRICK, James M. & CRICK, Dave. (2020). Coopetition and COVID-19: Collaborative business-to-business marketing strategies in a pandemic crisis. Industrial Marketing Management.
• Referans6. DURAN, Mahmut Sami & ACAR, Mustafa. (2020). Bir Virüsün Dünyaya Ettikleri: COVİD-19 Pandemisinin Makroekonomik Etkileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 10.1: 54-67.
• Referans7. ETİ MADEN, Faaliyet Raporu. 2019.
• Referans8. ETİ MADEN, Stratejik Planı, 2019-2023.
• Referans9. FIDAN, Mehmet & GÜLSÜNLER, M. (2003). Evrim. Kurum Kimliğinde Kriz Yönetiminin Yeri ve Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10: 465-475.
• Referans10. http://www.etimaden.gov.tr/etidot-67. Erişim Tarihi: 16.10.2020.
• Referans11. https://qha.com.tr/haberler/turkiye-de-ilk-koronavirus-vakasinin-tespit-edilmesinin-uzerinden-tam-bir-yil-gecti/308630/. Erişim Tarihi: 02.04.2021.
• Referans12. https://tr.wikipedia.org/wiki/COVID-19_pandemisi Erişim tarihi: 09.10.2020.
• Referans13. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/bakanlik-madencilik-sektorunu-korumaya-yonelik-tedbirleri-acikladi/1813046. Erişim tarihi: 10.10.2020.
• Referans14. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-52899914. Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Referans15. https://www.boren.gov.tr/Haber/yeni-el-dezenfektanimiz-borel/205 Erişim Tarihi: 01.11.2020.
• Referans16. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-haberi-cumhurbaskani-erdogandan-evde-kalin-cagrisi-corana-virus-toplantisindan-cikan-kararlar-41471895. Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Referans17. https://www.iienstitu.com/blog/kriz-yonetimi-ve-krizi-firsata-ceviren-yedi-ipucu. Erişim Tarihi: 17.10.2020.
• Referans18. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo ankara/documents/briefingnote/wcms_740193.pdf Erişim Tarihi: 12.10.2020.
• Referans19. IVANOV, Dmitry. (2020). Predicting The İmpacts Of Epidemic Outbreaks On Global Supply Chains: A Simulation-Based Analysis On The Coronavirus Outbreak (COVID-19/SARS-CoV-2) case. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 136: 101922.
• Referans20. ETİ MADEN. İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi. 09.10.2020.
• Referans21. JI, Tuo; CHEN, Hai-Lian; XU, Jing; WU, Ling-Ning; Lİ, Jie-Jia; CHEN, Kai; QİN, Gang. (2020). Lockdown Contained The Spread Of 2019 Novel Coronavirus Disease İn Huangshi City, China: Early Epidemiological Findings. Clinical Infectious Diseases, 71.6: 1454-1460.
• Referans22. MITROFF, Ian I.; SHRIVASTAVA, Paul; UDWADIA, Firdaus E. (1987). Effective crisis management. Academy of Management Perspectives, 1.4: 283-292.
• Referans23. NAKIBOĞLU, Aslıhan & IŞIK, Sevgül. (2020). Kovid-19 Salgınının Ekonomi Üzerindeki Etkileri: Türkiye’de İşletme Sahipleri Üzerinde Bir Araştırma. Turkish Studies, 15: 4.
• Referans24. NICOLA, Maria; ALSAFI, Zaid; SOHRABI, Catrin; KERWAN, Ahmed; JABIR, Al Ahmed; LOSIFIDIS, Christos; AGHA, Maliha; AGHA, Riaz. (2020). The socio-economic implications of the coronavirus and COVID-19 pandemic: a review. International journal of surgery, 185-193.
• Referans25. SARI, Esra & SARI Buşra. (2020). Kriz Zamanlarında Eğitim Yönetimi: Covıd-19 Örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3.2: 49-63.
• Referans26. SEZGIN, Ferudun. (2003). Kriz yönetimi. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8.1: 181-195.
• Referans27. SOYLU, Özgür Bayram. (2020). Türkiye ekonomisinde COVID-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7.6: 169-185.
• Referans28. SPILLAN, John & HOUGH, Michelle. (2003). Crisis planning in small businesses:: Importance, Impetus and Indifference. European Management Journal, 21.3: 398-407.
• Referans29. ŞANLI, Orhan.(2020). Keynesyen Model Bağlamında Covıd-19 Pandeminin Küresel Ekonomiye Muhtemel Etkileri ABD Ve Çin Ekonomileri Üzerine Bir Araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7.5: 597-634.
• Referans30. TEKIN, Ömer Faruk. (2016). Kriz Yönetimi ve Kamu Yönetimi İçin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18.2: 119-135.
• Referans31. TUNÇSİPER, Bedriye & DİKİLİ, Gökhan. (2010). Küresel Ekonomik Kriz Çerçevesinde İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Balıkesir İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8.14: 1-14.
• Referans32. ÜNLÜÖNEN, Kurban & BUSE, Ç. E. T. İ. (2019). Salgın hastalıklar sebebiyle oluşan krizlerin turizm sektörü üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 22.2: 109-128.
• Referans33. VARIŞLI, Nuran (2020). COVID-19’un İşletmelere Etkileri, (Edt. Erdal Şen, Duygu Hıdıroğlu, Osman Yılmaz), COVID-19 Pandemisinde Yönetim ve Ekonomi içinde s. 131-148, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Referans34. WANG, Yonggui; HONG, Aoran; Lİ, Xia and GAO, Jia. (2020). Marketing İnnovations During A Global Crisis: A Study Of China Firms’ Response To COVID-19. Journal of Business Research, 116: 214-220.