Psikolojik Sözleşmenin Çalışanların İlişki Ağı Kurma Yeteneği Üzerine Etkisinde Nomofobinin Düzenleyici Rolü

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 127 - 141, 30.07.2022

Ethem Merdan , Ahmet Tuncay Erdem

Öz

İş hayatında çalışanlar örgüt içi veya örgüt dışı birçok kişiyle ilişkiler kurmakta ve çok geniş bir ağa sahip olmaktadırlar. Bu ilişkilerin olumlu yönde olması ve her geçen gün olması psikolojik durumlarına da bağlıdır. Ancak bu ilişkilerin olumsuz yönde olması veya kesintiye uğraması zaman zaman ortaya çıkabilir. Bu olumsuzluğun azaltılmasında nomofobi önem taşımaktadır. Bu çalışmada amaç, psikolojik sözleşmenin çalışanların ilişki ağı kurma yeteneği üzerine etkisinde nomofobinin düzenleyici rolünü tespit etmektir. Çalışmanın örneklemini Bolu ilindeki gıda imalat işletmelerinin çalışanları oluşturmaktadır (n=357). Araştırma bulgularına göre, psikolojik sözleşmenin ilişki ağı kurma yeteneği üzerine etkisinde nomofobinin düzenleyici ekiye sahip olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sözleşme, İlişki Ağı Kurma Yeneği, Nomofobi.

The Moderating Role of Nomophobia in the Effect of Psychological Contract on Employee's Networking Ability

Öz

Employees in business life establish relationships with many people inside or outside the organization and have a very wide network. These positive relationships happen every day, also depending on their psychological state. However, these relationships may be negative or interrupted from time to time. Nomophobia is important in reducing this negativity. This study aims to determine the moderator role of nomophobia in the effect of psychological contracts on the ability of employees to form a network. The study sample consists of employees of food manufacturing enterprises in Bolu province (n=357). According to the research findings, it has been determined that nomophobia does not have a moderating effect on the effect of the psychological contract on the network ability.

Anahtar Kelimeler

Psychological Contract, Networking Ability, Nomophobia.

Kaynakça

• Ak, N. Y. & Yıldırım, S. (2018). Nomophobia among undergraduate students: The case of a turkish state university. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 9(4), 11-20.
• Akmaz, A. & Erbaşı, A. (2017). Psikolojik kontrat ile örgütsel bağlılık ve örgütsel güven ilişkisi: Mersin ilindeki 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 125-154.
• Albourini, F., Ahmad, A. M. K., Abuhashesh, M. & Nusairat, N. M. (2020). the effect of networking behaviors on the success of entrepreneurial startups. Management Science Letters, 10(2020), 2521-2532.
• Argyris, C. (1960). Understanding organizational behavior.Oxford: Dorsey Press.
• Bhattacharya, S., Bashar, M. D. A., Srivastava, A. & Singh, A. (2019). Nomophobia: No mobile phone phobia. Journal of Family Medicine and Primary Care, 8(4), 1297-1300.
• Bilkay, S. (2020). Pozitif psikolojik sermayenin çalışanların ilişki ağı kurma yeteneği üzerindeki etkisinde nomofobinin düzenleyici rolü: Havacılık sektöründe bir araştırma. Doktora Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Blass, F. R. & Ferris, G. R. (2007). Leader reputation: The role of mentoring, political skill, contextual learning, and adaptation. Human Resource Management, 46(1), 5-19.
• Bragazzi, N. L. & Puente, G. D. (2014). A proposal for ıncluding nomophobia in the new DSM-V. Psychology Research and Behavior Management, 7, 155-160.
• Büyükyılmaz, O. & Çakmak, A. F. (2014). İlişkisel ve işlemsel psikolojik sözleşmede algılanan ihlalin işten ayrılma niyeti ve algılananörgütsel destek üzerindeki etkisi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 583-596.
• Callea, A., Urbini, F., Ingusci, E. & Chirumbolo, A. (2014). The Relationship between Contract Type and Job Satisfaction in a Mediated Moderation model: The role of job insecurity and psychological contract violation. Economic and Industrial Democracy, 37(2), 399-420.
• Casciaro, T., Gino, F. & Kouchaki, M. (2014). The contaminating effects of building ınstrumental ties: How networking can make us feel dirty. Administrative Science Quarterly, 59(4), 705–735.
• Cihangiroğlu, N. & Şahin, B. (2010). Organizasyonlarda önemli bir fenomen: Psikolojik sözleşme. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1-16.
• Çakmak, A. F., Ofluoğlu, G. & Büyükyılmaz, O. (2012). İnsan kaynakları yöneticisinin karşı karşıya olduğu yeni psikososyal riskler: Psikolojik sözleşmenin ihlâli, yaşlanan işgücü, iş-özel yaşam dengesizliği ve mobbing (psikolojik taciz). Kamu-İş, 12(3), 53-78.
• Erdem, A. T. (2021). Ethical leadership, service ınnovation and psychological capital ınteraction: A research in Nevşehir hotel sector. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 515-532.
• Erdem, H., Kalkın, G., Türen, U. & Deniz, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde mobil telefon yoksunluğu korkusunun (nomofobi) akademik başarıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 923-936.
• Erkuş, A. (2017). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Faruk, S., Daud, Z. & Ismail, S. A. (2019). Perceived organizational support and psychological employment contract breach: A proposed model on the mediating effect of trust. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8(2S3), 314-318.
• Ferris, G. R., Treadway, D. C., Kolodinsky, R. W., Hochwarter, W. A., Kacmar, C, J., Douglas, C. & Frink, D. D. (2005). Development and validation of the political skill inventory. Journal of Management, 31(1), 126- 152.
• Forret, M. L. & Dougherty, T. W. (2004). Networking behaviors and career outcomes: Differences for men and women? Journal of Organizational Behavior, 25(3), 419-437.
• Fryczyńska, M., Fierla, J. & Ciecierski, C. (2015). Employee networking behaviors in Poland: Pursue for ıntercultural competences linkages. Human Resources Management & Ergonomics, 9(1), 27-35.
• Gibson, C., Hardy, J. H. & Buckley, R. (2013). Understanding the role of networking in organizations. Career Development International, 19(2), 146-161.
• Grimmer, M. & Oddy, M. (2007). Violation of the psychological contract: The mediating effect of relational versus transactional beliefs. Australian Journal of Management, 32(1), 153-174.
• Gohel, K. (2012). Psychological capital as a determinant of employee satisfaction. International Referred Research Journal, 3(36), 34‐37.
• Güler, E. Ö. & Veysikarani, D. (2019). Nomofobi üzerine bir araştırma: Üniversite öğrencileri örneği. Beykoz Akademi Dergisi, 7(1), 75-88.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis. New York, NY: The Guilford Press.
• Hwang, A. & Francesco, A. M. (2004). Student networking behavior, culture, and grade performance: An empirical study and pedagogical recommendations. Academy of Management Learning and Education, 3(2), 139-150.
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey J. B. & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541–572.
• Millward, L. J. and Hopkins, L. J. (1998). Psychological contracts, organizational and job commitment. Journal of Applied Social Psychology, 28(16), 1530-1556.
• Polat, R. (2017). Dijital hastalık olarak nomofobi. Yeni Medya Elektronik Dergi-eJNM, 1 (2): 164-172.
• Raja, U., Johns, G. & Ntalianis, F. (2004). The impact of personality on psychological contracts. Academy of Management Journal, 47(3), 350-367.
• Rousseau, D.M. (1989). Psychological and ımplied contracts in organizations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2(2), 121-139.
• Rousseau, D.M. (1995) Psychological contracts in organizations: understanding written and unwritten agreements. Thousand Oaks, Sage Publications.
• Sarıoğlu, E. B. (2019). Türkiye’de Z kuşağında görülen nomofobi seviyesi: Cinsiyet, öğrenim düzeyi ve sosyo-ekonomik değişkenlere göre farklılıklar. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(35), 914-927.
• Tarakcı, H. & Akın, A. (2017). Psikolojik sözleşme ihlali ve örgütsel sinizm: Çorum ili örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1222-1230.
• Tutar, H. & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Wolff, H. G. & Moser, K. (2006). Entwicklung und validierung einer networkingskala. Diagnostica, 52(4), 161-180.
• Wolff, H. G. & Kim, S. (2012). The relationship between networking behaviors and the big five personality dimensions. Career Development International, 17(1), 43-66.
• Yıldırım, C. & Correia, A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130-137.
• Yıldız, D. & Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• Yorulmaz, M., Kıraç, R. & Sabırlı, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde nomofobinin uyku ertelemeye etkisi. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(27), 2988-2996.