RAF ve KASA FİYATI UYUMSUZLUĞU: TÜKETİCİ TUTUMLARININ İNCELENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 3, 419 - 439, 31.12.2021

Emre Yıldırım , Kazım Mert

https://doi.org/10.22139/jobs.999745

Öz

Amaç: Bu çalışmada, etik ve hukuk dışı işletme uygulamalarından biri olan raf ve kasa fiyatı uyumsuzluğuna yönelik tüketici tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Tüketicilerin mevzuat farkındalıkları ölçülerek ilgili durum karşısında sergiledikleri davranışın ve çalışanların hizmet yeterliliklerinin bu süreçteki önemi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Yöntem: Araştırmada nicel veri toplama yöntemlerinden anket yöntemi kullanılmış olup kolayda örneklemeden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamına yalnızca daha önceden gıda marketlerinde en az 1 kere raf ve kasa fiyatı uyumsuzluğu durumunu tecrübe eden katılımcılar dahil edilmiştir. Toplamda 391 adet anket SPSS 20 programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların yarısından fazlasının hala belirli bir farkındalıktan ve hak arayışından uzak olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Raf ve kasa fiyatı uyumsuzluğuna konu olan ürünler içinde gıda ürünleri toplamda %73,2 ile başı çekmektedir. Raf ve kasa fiyatı uyumsuzluğuna yönelik mevzuat farkındalığı olan tüketiciler farkındalığa sahip olmayanlara kıyasla bu süreçten daha olumsuz etkilenmektedir.
Sonuç: Raf ve kasa fiyatı uyumsuzluğu farkındalığı konusunda tüketicilerin hala ciddi bir eksikliğe sahip olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Özellikle, yüksek fiyatlı ürünlerin etiket fiyatlarının kasıtlı olarak düşük gösterilmesi yoluyla tüketicilerde satın alma dürtüsü oluşturulmaya çalışılması, bu durumu daha da etik ve hukuk dışı bir hale getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiyat Farkı, Raf, Kasa, Farkındalık, Tutum

SHELF and CASH REGISTER PRICE MISMATCH: A RESEARCH towards INVESTIGATION of CONSUMER ATTITUDES

Öz

Aim: In this study, it is aimed to examine consumer attitudes towards shelf and cash register price mismatch, which is one of the unethical and illegal business practices. In addition, the importance of consumers’ behavior in the face of the relevant situation and the service adequacy of the employees in this process has been tried to be revealed by measuring the awareness of the legislation of the consumers.
Method: In the study, questionnaire method, which is one of the quantitative data collection methods, was used by benefiting from the convenience sampling. Only participants who have experienced at least one shelf and cash register price mismatch in food stores before were included in the scope of the research. A total of 391 questionnaires were analyzed with the SPSS 20 program.
Findings: It has been found that more than half of the participants are still far from a certain awareness and seeking rights. Food products lead the way with a total of 73.2% among the products that are subject to shelf and cash register price mismatch. Consumers who are aware of the legislation regarding shelf and cash register price mismatch are more adversely affected by this process than those who do not.
Results: It is concluded that consumers still have a serious deficiency in awareness of shelf and cash register price mismatch. In particular, trying to create an impulse buying in consumers by deliberately displaying the high-priced products’ shelf prices low makes this situation even more unethical and illegal.

Anahtar Kelimeler

Shelf, Cash Register, Price Mismatch, Awareness, Attitude

Kaynakça

• Abdelnour, A., Babbitz, T. & Moss, S. (2020). Pricing in a pandemic: Navigating the COVID-19 crisis. https://www.mckinsey.com/business-functions/marketing-and-sales/our-insights/pricing-in-a-pandemic-navigating-the-covid-19-crisis (06.07.2021).
• Akgül, D. & Güneş, V. (2019). Tüketiciler Market İçinde Bulaşık Deterjanı Raflarını Nasıl İnceler? Göz Takip Araştırması. Business & Management Studies: An International Journal, 7(5), 2723-2741.
• Bozkurt Bekoğlu, F. & Ergen, A. (2016). Değişen Tüketici Eğilimleri ve Teknolojik Gelişmelerin Perakendeciliğe Yansımaları. İşletme & Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 59-70.
• Bülbül, H., Topal, A. & Çağlın, C. (2016). Raf Yönetimi, Müşteri Memnuniyeti ve Tekrar Satın Alma Arasındaki İlişki. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 249-265.
• Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı (9. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Deveci, E. (2021). 3 grafikte ayçiçek yağındaki fiyat artışı ve artışın nedenleri. https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/3-grafikte-aycicek-yagindaki-fiyat-artisi-ve-artisin-nedenleri-6211453/ (20.09.2021).
• Esen, Ş. & Akça, Y. (2016). Tüketicilerin Korunmasında Yerel Yönetimlerin ve Ticari İşletmelerin Durumu: Batı Karadeniz Bölgesinde Bir Araştırma. International Journal of Academic Value Studies, 2(5), 99-105.
• Jayawardhena, C. & Farrell, A.M. (2011). Effects of Retail Employees’ Behaviours on Customers’ Service Evaluation. International Journal of Retail & Distribution Management, 39(3), 203-217.
• Nagle, T.T., Hogan, J.E. & Zale, J. (2010). The Strategy and Tactics of Pricing: A Guide to Growing More Profitably (5th Edition). New Jersey: Prentice Hall.
• Özdemir, E. (2011). Pazarlama Etiği ve Örnek Olaylar. Bursa: Ekin.
• Özer, H., Oktay, E. & Lebe, F. (2007). Market Müşterilerinin Memnuniyet Araştırması: Erzurum İçin Bir Uygulama. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 322-336.
• Perakende (2011). Üreticinin bedel isyanı. https://perakende.org/public/index.php/ureticinin-bedel-isyani (06.07.2021).
• Resmi Gazete (2014). 29044 sayılı Fiyat Etiketi Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140628-2.htm (06.07.2021).
• Resmi Gazete (2013). 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/11/20131128-1.htm (07.07.2021).
• Şikayetvar (2021). A101 etiket fiyatı ile kasa farklı. https://www.sikayetvar.com/a101/a101etiket-fiyati-ile-kasa-farkli (20.09.2021).
• Underhill, P. (2009). Why We Buy: The Science of Shopping. USA: Simon and Schuster Paperbacks.
• Yıldırım, E. (2020). Raf ve Kasa Fiyatı Uyumsuzluğu: Şikayetvar İncelemesi. İçinde Emre Yıldırım (Eds.), Etik Pazarlama Dijital Çağın Getirdikleri, (1. Baskı, ss. 121-137). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yıldırım, E. & Mert, K. (2020). Etik Pazarlama Yolunda Neyi, Nasıl Yapma(ma)lı? Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yıldırım, E. & Mert, K. (2019). Etik Dışı Fiyatlandırma Uygulamaları Karşısında Tüketicilerin Düşünce ve Davranışlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2876-2892.
• Yu, M., Liu, F., Lee, J. & Soutar, G. (2018). The Influence of Negative Publicity on Brand Equity: Attribution, Image, Attitude and Purchase Intention. Journal of Product & Brand Management, 27(4), 440-451.