Kahramanmaraş Göksun İlçesi Örneğinde Çeçen ve Çerkeslerde Siyasal Katılım [Political Participation of Chechens and Circassians: The case of Kahramanmaraş province Göksun District]

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 209 - 232, 31.05.2021

Yasemin Özdil , Ahmet Keser

https://doi.org/10.21488/jocas.855566

Öz

The term “ethnicity” comes from the old word ethnos and refers to the unity of people who believe they have common origins, values and beliefs. This research investigates the topic of “to what extend does ethnicity influence the political participation” for the Chechens and Circassians, among the ethnic groups that migrated to Turkey from the Caucasus. To be able to evaluate the Chechens and Circassians with a socio-political perspective, the study first examines the term ethnicity, political participation and then looks at the forced migration of Chechens and Circassians to Turkey. For examining the impact of ethnicity on the political participation, the data is collected via a questionnaire from two different districts in Göksun district of Kahramanmaraş province which host inhabitants from two various ethnic origins, “Korkmaz” district, hosting Circassians, and “Çardak” district, hosting Chechens. As a result of the analysis the political participation levels of two various groups were examined

Anahtar Kelimeler

Chechens, Circassians, ethnical identity, political participation

Kahramanmaraş Göksun İlçesi Örneğinde Çeçen ve Çerkeslerde Siyasal Katılım [Political Participation of Chechens and Circassians: The Case of Kahramanmaraş Province Göksun District]

Öz

Etnik, etnisite kelimeleri eski Yunanca ‘ethnos’ kavramından gelmektedir ve ortak kökenleri olduğuna inananların birliğini ifade etmektedir. Bu araştırmada, 19. Yüzyıl’da Kafkasya’dan Osmanlı topraklarına göç eden etnik gruplardan “Çeçen ve Çerkesler özelinde, etnisitenin siyasal katılımı ne derecede etkilediği ve bu konudaki tercihleri nasıl yönlendirdiği” konusu siyasal katılıma etki eden faktörler açısından incelenmiştir. Çalışmada Çeçenlerin ve Çerkeslerin sosyo-kültürel ve sosyo-politik açıdan değerlendirilebilmesi amacıyla, kavramsal ve kuramsal çerçevede önce etnisite kavramı ve daha sonra da siyasal katılım kavramı incelenmiş; araştırma kapsamında Çeçenlerin ve Çerkeslerin Osmanlı’ya zorunlu göçleri konusu üzerinde durulmuştur. Araştırmada, etnisitenin siyasal katılıma etkisini incelemek amacıyla veriler iki farklı etnik kökenden gelen insanların yaşadığı Kahramanmaraş ili Göksun ilçesine bağlı mahallelerden Çerkeslerin yaşadığı Korkmaz ile Çeçenlerin yaşadığı Çardak mahallesinde uygulanan anket aracılığıyla toplanmıştır. Analizler sonucunda iki mahallede yaşayan bu iki etnik grubun siyasal katılım düzeyleri tespit edilmeye çalışılmış ve siyasal katılıma etki eden faktörler analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çeçen, Çerkes, etnisite, siyasal katılım, göç

Kaynakça

• Anderson, Benedict. Hayali Cemaatler, (İ. Savaşır, Çev.), İstanbul Metis Yayınları, 1995.
• Atlas, “Çerkesya” (Ed. Kemal Tayfur), Vol.120, İstanbul, 2003: 15-30.
• Atasoy, İlyas Türkiye Çerkezlerinin Siyasi Tarihi ve Sosyo- Kültürel Yapısı, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta., Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Akkayan, Taylan. Göç ve Değişme, İstanbul Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1979.
• Balta, Evren. Kuzey Kafkaslarda Çatışma ve Yerel Elitler: Çeçenistan Örneği. M. Hacısalihoğlu.(Ed.), 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Tehcir ve Sürgün. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi, 2014
• Berzeg, Nihat. Çerkezler -Kafkas Sürgünü: Vatansız Bırakılan Bir Halk. İstanbul: Chiviyazıları Yayınları, 2006.
• Betrozov, Ruslan. Çerkezlerin Etnik Tarihi, (Orhan Uravelli, Çev.), Ankara: Kaf-Dav Yayınları, 2009.
• Bice, Hayati. Kafkasya’dan Anadolu’ya Göçler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı,1991.
• Bolat, Ali. “Çeçenlerin Göçü”, Yitik Kule, (2012):25-29.
• Cohen, Louis, Manion, Lawrence and Morrison, Keith. Research Methods in Education, Londra and New York: Routledge, 2000.
• Cornell, Stephen and Hartmann, Douglas. Ethnicity and Race: Making Identities in a Changing World, Thousand Oaks, CA, USA, Pine Forge Press, 2007.
• Connor, Walker. Ethnonationalism: The Questfor Understanding, Princeton, NJ: Princeton University Press, 1994.
• Çeçen Cumhuriyeti İçkerya Fahri Konsolosluğu (ÇİCFK), Çeçenistan’ın Konumu, http://ickerya.com/cecenya/cografi-bilgiler/ 12 Aralık 2020.
• Çukurçayır, M. Akif. Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, Konya Çizgi Kitabevi, 2004.
• Duran, Hasan. “Siyasal Katılmayı Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 13, (2005):131-152.
• Erdoğan, Emre. Türk Gençliği ve Siyasal Katılım Boyutları: Bir Katılım Endeksi Çalışması, İstanbul: Mori/Strateji, 1999.
• Erdoğan, Emre. Türk Gençliği ve Siyasal Katılım: 1993-2003. Ankara: Sage Yayınevi, 2003.
• Eren, Ahmet Cevat. Türkiye’de Göç ve Göçmen Meseleleri, İstanbul: Nurgök Matbaası, 1966.
• Eriksen, Thomas Hylland. Ethnicity and nationalism: Anthropological perspectives, Pluto Press, 2002.
• Eroğul, Cem. Devlet Nedir?, İstanbul: Yordam Yayımları, 2014.
• Ersoy,H., Kamacı, Çerkes Tarihi, İstanbul: Tümzamanlar, 1994.
• Esman, Milton J. and Rabinovich, Itamar. Ethnicity, Pluralism and the State in the Middle East, Londra: Cornell University Press, 1988.
• Griffin, David Ray. Religion and Scientific Naturalism: Overcoming the Conflicts (Suny Series in Constructive Postmodern Thought) Paperback – May 11, 2000.
• Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği, Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, 1994.
• Karpat, Kemal. Osmanlıdan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
• Karpat, Kemal. “Kimlik Sorusunun Türkiye’deki Tarihi, Sosyal ve İdeolojik Gelişmesi”, Sabahattin Şen (Der.), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, İstanbul: Bağlam Yayınları, 1987:23-38.
• Kurubaş, Erol. “Etnik Sorunlar: Ulus-Devlet ve Etnik Gruplar Arasındaki Varoluşsal İlişki”, Doğu Batı, Ocak- Şubat- Mart, 44, (2008):13-14.
• Kuznetsov, “Vaynahlar: Çeçenler ve İnguşlar”. (Çev. Murat Topçu), Tarık Cemal Kutlu Armağanı( Ed. Erol Yıldır, Lowzar). İstanbul: Yeni Dünya Yayıncılık (2009): 37-53.
• Lee, Everett S. “A Theory of Migration”, J.A. Jackson.(Ed.)., Migration, Britain: Cambridge University Press, 1969:283-297.
• Long, Jason. “Rural-Urban Migration and Socialeconomic Mobility in Victorian Britain”, The Journal of Economic History, 65(1), (2005):1-35.
• Mansur, Şamil. Çeçenler, Ankara. Sam Yayınları, 1995.
• Melucci, Alberto. “Toplumsal Hareketler ve Günlük Hayatın Demokratikleşmesi”. J. Keane (Ed.), Siyaset Sosyolojisi Yazıları, (L. Köker ve başk. Çev.) Ankara: Yedi Kıta Yayınları, (2004):281.
• Milbrath, Lester W. Political Participation: How and Why Do People Get Involved in Politics?, Chicago: Rand McNally & Company, 1965.
• Nişancı, Şükrü ve Işık, Cemal. “Etnisite Kavramının İdeolojik Serüveni”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), (2015):195-224.
• Özcan, D. Ela. “Çağdaş Göç Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme”, İş ve Hayat, 2 (4), (2017):183-215.
• Özdil, Abdurrahman. “Urartu: Çeçence Konuşmuş Bir Dünya Uygarlığı”, Yitik Kule: Çeçen Kültürü Yıllığı, 1(1), (2012):9.
• Özyurt, Cevat. “Üniversite Öğrencilerinin Siyasal Katılım Davranışları: 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri Balıkesir Örneği”, Balıkesir Üniversitesi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9( 33), (2010):289-320.
• Peterson, William. “A General Typology of Migration”,C.J. Jansen (der.) Readings in the Sociology of Migration (First Edition) içinde, Britain: Pergamon Press Ltd. ,1970: 49-69.
• Polovinkina, Tamara V. Çerkesya-Gönül Yaram, (Orhan Uravelli, Çev.), Ankara: Kafdav Yayıncılık, 2007.
• Renan, Ernest. Bir Millet Nedir?, “Qu'est-ce qu'une nation?” (11 Mart 1882 tarihinde Sorbonne'da yapılan konuşma),1882.
• Sağır Öztoprak, Meral ve Akıllı, H. Serkan. “Etnisite Kuramları ve Eleştirisi”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 28(1), (2004);1-22.
• Saydam, Abdullah. Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876) (2. Basım), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2010.
• Sevin, Veli. “Evrenin Kralları Urartu”. Atlas aylık Coğrafya ve Keşif Dergisi, 2001, 98.
• Somersan, Semra. Sosyal Bilimlerde Etnisite ve Irk, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2004.
• Weber, Max. “The Origins of Ethnic Groups”, J. Hutchinson and A. D. Smith ( Der.), Nationalism (35-40). New York: Oxford University Press, 1994.
• Weber,M. “What is an Ethnic Group?”, M. Weber. (Ed.), The Ethnicity Reader, Cambridge: Polity Press. 1997.
• Weiner, Myron. “Political Participation: Crisis of the Political Process”, L. Binder, S. Verba, J. (Ed.), Crises and Sequences in Political Development, New Jersey: Princeton University Press, 1971.
• Yalçın, Cemal. Göç Sosyolojisi, Ankara, Anı Yayıncılık, 2004.
• Yıldız, Gonca. Ulusalcılığa Tepkiler ve Gönüllü Özdeşlik: Türkiyeli Çeçenler Örnek Olayı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, 2017.