Review on Turkey’s Development Process and Its Human Capital Performance

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 121 - 131, 27.12.2020

Ömer Emirkadı

Öz

In this study, the relationship between the development process of Turkey and human capital concept that contributes to this process considerably will be dealt. The main idea of the study is the effort to emphasize that real capital is not enough by itself to realize a healthier and sustainable economic development and also to demonstrate how important the contribution of the human capital is in the economic development. In the study, the topic is supported with digital data on criterions such as health-education-demography by referring the importance of these criterions. Moreover, another aspect of the study is the evaluations of the relation, which is realized with the mutual movement of human capital and development in the context of Turkey, by means of human capital index. As a result, when the position of Turkey is considered within the different indexes that are produced through various criteria and reflect the progress that human capital displays, it is obvious that there are crucial steps that Turkey has to take in order to develop and strengthen the human capital accumulation. When the importance attributed to human capital increases, it can be said that, the aimed economic development can be achieved in a healthier way in terms of both quality and quantity.

Anahtar Kelimeler

Economic Development, Education, Human Capital, Health, Turkey

Türkiye’nin Kalkınma Süreci ve Beşeri Sermaye Performansının Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada, Türkiye ekonomisi özelinde gerçekleşen kalkınma süreci ve bu sürece önemli ölçüde katkı sağlayan beşeri sermaye kavramı arasındaki ilişkinin seyri ele alınmaktadır. Çalışmanın temel düşüncesi; ekonomik kalkınmanın sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde gerçekleştirilebilmesinde fiziki sermayenin tek başına yeterli olamayacağı ve beşeri sermayenin kalkınma sürecine katkısının ne denli önemli olduğunun vurgulanmasıdır. Çalışmada beşeri sermaye kavramını en iyi biçimde ortaya koyabilecek olan sağlık-eğitim-nüfus gibi göstergelerin önemine atıfta bulunularak bu göstergelere dair sayısal verilerle de konu desteklenmektedir. Aynı zamanda Türkiye ekonomisi özelinde beşeri sermaye ve kalkınma kavramlarının birlikte hareketleri sonucunda ortaya çıkan ilişkinin uluslararası beşeri kalkınma endeksleri aracılığıyla yapılan değerlendirilmeleri de çalışmanın bir başka yönünü oluşturmaktadır. Sonuç itibariyle de Türkiye’nin, çeşitli kıstaslar aracılığıyla hazırlanan ve ülkelerin beşeri sermayelerinin gösterdiği gelişmeleri yansıtan farklı endeksler içerisindeki yeri göz önüne alındığında, sahip olduğu beşeri sermaye birikiminin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi için atması gereken önemli adımların bulunduğu açıktır. Nihayet beşeri sermayeye verilen önem arttığında, hedeflenen ekonomik kalkınmanın gerek nitelik, gerekse nicelik açısından daha sağlıklı bir biçimde gerçekleşebileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Beşeri Sermaye, Eğitim, Kalkınma, Sağlık, Türkiye

Kaynakça

• Ali, M. Egbetokun, A. & Memon, M, H. (2018). Human capital, social capabilities and economic growth. MDPI Economies, 6(1), https://www.mdpi.com/2227-7099/6/1/2 (Erişim: 18.12.2019).
• Altay, A. & Pazarlıoğlu, M.V. (2007). Uluslararası rekabet gücünde beşeri sermaye: ekonometrik yaklaşım. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F Dergisi, Sayı:12(9), 96-108.
• Arı, A. (2018). Beşeri sermayenin kalkınma üzerine etkisi. International Journal of Economics Politics Humanities and Social Sciences, 1(1): 28- 34.
• Barro, R. J. (2001). Human capital and growth. American Economic Review, 91(2), 12-17.
• Becker, G., Kevin M. M. & Tamura, R. (1990). Human Capital, Fertilty, and Economic Growth. Journal of Political Economy, 98 (5), 12-37, https://www.ntaccounts.org/doc/repository/Becker_et_al.pdf (Erişim tarihi:30.06.2019).
• Cohen, D. & Soto, M. (2007). Growth and human capital: Good data, good results, Journal of Economic Growth, 12(1), 51-76.
• Çankaya, E. (2009). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Çelik N. & Karaçuka, M. (2018). Bölgesel kalkınmanın iktisadi politiği: yerel dinamikler ve iktisadi büyüme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73(1), 1-18.
• Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir kalkınma kavramı ve sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 9(1), 19-37.
• Çeştepe, H. & Gençel, H. (2019). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye için nedensellik analizi, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 139–146.
• Çetin M. & Sevil E. (2017). Beşeri kalkınma yaklaşımı çerçevesinde türkiye ekonomisinin karşılaştırmalı performans değerlendirmesi, Sosyal Bilimler Metinleri, 2, 22-32.
• Çinko, L. (2003). Yeni ekonominin iktisadi etkiler. Öneri Dergisi, 5(20), 157-162.
• Denison, E.W. (1962). Education, economic growth and gaps in ınformation. The Journal of Political Economy, 70(5), 124-128.
• Georgi, B. (2002). The role of human and social capital ın growth: Extanding our understanding. Cambridge Journal Of Economics, 26(4), 461-479.
• Gregorio, J. D. & Lee, J. W. (2002). education and ıncome ınequality: New evidence from cross country data. Review of Income and Wealth, 48(3), 395-416.
• Günaydın, K. F. (2017). Beşeri sermaye ve ekonomik kalkınma ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Günsoy, G. (2005). İnsani gelişme kavramı ve sağlıklı yaşam hakkı. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 35-52. http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567 (Erişim: 01.03.2020).
• İlem, D. (2010). Çanakkale'de İnsani Kalkınma Düzeyinin Araştırılması, İstanbul: İşaret Yayınları.
• Kar, M. & Ağır, H. (2003). Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: nedensellik testi. II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri, Kocaeli Üniversitesi, 17-18 Mayıs 2003.
• Karataş M. & Çankaya E. (2010). İktisadi kalkınma sürecinde beşeri sermayeye ilişkin bir inceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 29-55.
• Larionova, N. & I. Varlamova, J. A. (2015). Analysis of human capital level and ınequality ınterrelation. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(1).
• Özyakışır D. (2011). Beşeri sermayenin ekonomik kalkınma üzerindeki rolü: teorik bir değerlendirme. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. 6(1).
• Schultz, T.W. (1961). Investment in human capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17.
• Sezgin, Y. & Bozdağlıoğlu, Y. E. (2017). Türkiye’de beşeri sermayenin durumu (2005-2015). Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 48-67.
• T. C. Kalkınma Bakanlığı (2014), Onuncu kalkınma planı 2014-2018: İstihdam ve çalışma hayatı özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara, (Erişim: 29.01.2020).
• Taban, S. ve Kar, M. (2016). Kalkınma Ekonomisi (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• tedmem.org, https://tedmem.org/genel/dunya-bankasi-2018-insan-sermayesi-endeksi-sonuclari, (Erişim: 30.01.2020)
• The World Bank Human Capital Index, (Erişim: 30.01.2020), https://datacatalog.worldbank.org/dataset/human-capital-index
• Tunalı, H. N. & Yılmaz A. (2016). Büyüme, beşeri sermaye ve kalkınma ilişkisi: OECD ülkeleri’nin ekonometrik bir incelemesi, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 295-318.
• TÜİK, (2018). Nüfus Projeksiyonları, 2018 Haber Bülteni, Sayı. 3056712, (Erişim: 21 02 2018).
• TÜİK, (2019a). Eğitim istatistikleri, (http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1018, Erişim:13.01. 2020)
• TÜİK, (2019b). Sağlık istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095, (Erişim: 02.07.2020)
• TÜİK, (2020c). İşgücü istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=33789, (Erişim: 30.08.2020)
• Undp, (1995), Human development report, published for the united nations development programme. (Erişim: 26.12.2019), Http://Www.Undp.Org/
• Undp, (2014), human development report, published for the united nations development programm. (Erişim: 26.12.2019), Http://Www.Undp.Org/
• Undp, (2019), Human development report 2019, beyond ıncome, beyond averages, beyond today: ınequalities in human development in the 21st century. (Erişim:20.01.2020), http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf
• Yamak, R. Abdioğlu, Z. & Mert, N. (2012). Türkiye’de ekonomik analiz işgücüne katılımı belirleyen faktörler: Mikro, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2): 41–58.
• Yumuşak, İ. G. & Bilen, M. (2000). Gelir dağılımı-beşeri sermaye ilişkisi ve türkiye üzerine bir değerlendirme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 77-96.