KEMAL TAHİR’İN ÇORUM ÜÇLEMESİNDE TAŞRANIN SİYASET İLE İLİŞKİ KURMA BİÇİMİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 31 - 41, 29.06.2021

Mehmet Güven Avcı

Öz

1950 yılından itibaren yayımlanmaya başlayan Kemal Tahir romanları, geniş ilgi uyandırmasının yanı sıra Türk toplum tarihine ilişkin tartışmalara da önemli katkı sağlamıştır. Özellikle 1960 sonrası yazdığı romanlarında, roman aracılığıyla Türk toplum tarihine ilişkin tarihsel süreci ele almıştır. Köy romanlarında ise Anadolu insanının olay ve olgular karşısında davranışlarını roman üzerinden yakalama çabasındadır. Köy romanları, “Büyük Mal” romanı haricinde, 1960 yılından önce yazılmıştır. “Büyük Mal” romanı ise 1970 yılında yayımlanmıştır. “Çorum Üçlemesi” olarak adlandırılan “Yediçınar Yaylası”, “Körduman” ve “Büyük Mal” romanları, Kemal Tahir’in Çorum Kasabası ve Narlıca Köyü üzerinden taşranın merkezle ilişkisini geniş bir tarihsel süreç içerisinde ele almış olduğu romanlardır. Tanzimat’la başlayıp 1930’yıllara uzanan süreçte taşranın toplumsal yapısı, iktidar ilişkileri, merkez-taşra ilişkisi bu romanların merkezinde yer almaktadır. Özellikle bu üçlemede merkezdeki siyasi değişim ve mücadelelerin taşrada karşılanma biçimi ve taşranın bu mücadeleye bakışı izlenebilmektedir. Diğer taraftan taşradaki güç gruplarının kendi çıkarları doğrultusunda merkezdeki siyasi mücadeleyi kullanmaları da vurgulanmaktadır. Bu çalışma Kemal Tarih’in “Çorum Üçlemesi” olarak adlandırılan romanlarında taşranın merkezi siyaset ile ilişki kurma biçimini ele almayı amaçlamaktadır. 

Taşra
Siyaset
İktidar

Anahtar Kelimeler

Kemal Tahir, Çorum Üçlemesi, Taşra, Siyaset, İktidar

The Province’s Ways Of Forming Relationships With Politics In Kemal Tahir’s Çorum Trilogy

Öz

Kemal Tahir’s novels which have been published since 1950, have made significant contributions to the debates regarding the history of Turkish society, as well as arousing great interest. Especially in his novels written after 1960, he dealt with the historical process of Turkish society through novels. He tried to capture the reactions of Anatolian people to the happenings around them through his village novels. All his village novels except “Büyük Mal” were written before 1960. The novels “Yediçınar Plateau”, “Körduman”, and “Büyük Mal”, which are called “Çorum Trilogy” are those in which Kemal Tahir deals with the relationship between the province and center in a long historical period through the town of Çorum and Narlıca Village. During the period starting with Tanzimat and extending to the 1930s, the social structure of the provinces, power relations, center-province relationships were at the center of these novels. The way the political changes and struggles in the center are understood in the provinces and their views regarding this struggle can be observed especially in this triology. On the other hand, it is emphasized that the power groups in the provinces use the political disputes in the center in line with their own interests. This study aims to deal with the province’s way of forming a relationship with the central politics in Kemal Tahir’s novels called “Çorum Trilogy”

Anahtar Kelimeler

Kemal Tahir, Çorum Trilogy, Province, Centre, Politics

Kaynakça

• Barbarosoğlu Karabıyık, Fatma. 2005. “Taşranın ve büyük kentin endam aynası:Köy”. Ss. 245-58 içinde, editör T. Bora. İstanbul: İletişim yayınları.
• Eğribel, Ertan, ve Ufuk Özcan. 2003. “Kemal Tahir ve Türk Romanı”. içinde Kemal Tahir’in 30. Ölüm Yıldönümü Anısına, editör E. Eğribel ve U. Özcan. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Kayalı, Kurtuluş. 2003. “Kemal Tahir’de Köy ve Köylülük”. Ss. 41-52 içinde Kemal Tahir’in 30. Ölüm Yıldönümü Anısına, editör E. Eğribel ve U. Özcan. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Laçiner, Ömer. 2005. “Merkez(ler) ve taşra(lar) dönüşürken”. Ss. 13-36 içinde Taşraya Bakmak, editör T. Bora. İstanbul: İletişim yayınları.
• Mardin, Şerif. 1990. “Türk siyasasını açıklayabilecek bir anahtar: Merkez çevre ilişkileri”. Ss. 30-66 içinde Toplum ve Siyaset Makaleler 1, editör Ş. Mardin. İstanbul: İletişim yayınları.
• Narlı, Mehmet. 2013. “Romanlar ve taşralar. Türk romanında taşra algıları üzerine bir”. Bilig (64):285-336.
• Ortaylı, İlber. 2008. Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
• Solak, Ömer. 2015. “Cumhuriye romanında merkez-taşra çatışması”. Ss. 47-54 içinde Edebiyatın Taşradan Manifestosu, editör M. Varlık. İstanbul: İletişim yayınları.
• Tabakoğlu, Ahmet. 2017. “Osmanlı’nın içtimai yapısının ana hatları”. Ss. 20-40 içinde Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, editör M. Zencirkıran. Bursa: Dora Yayınları.
• Tahir, Kemal. 1994. Köyün Kamburu. İstanbul: Adam Yayınları.
• Tahir, Kemal. 1996. Yediçınar Yaylası. İstanbul: Adam Yayınları.
• Tahir, Kemal. 1995a. Büyük Mal. İstanbul: Adam Yayınları.
• Vatandaş, Celalettin. 2017. “Kapsam ve yöntem açısından Türk modernleşmesi”. Ss. 63-95 içinde Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, editör M. Zencirkıran. Bursa: Dora Yayınları.