İllerin Yönetsel Yapısı ve Yönetişim İlkeleri Kapsamında Yerel Düzeyde Turizm Faaliyetlerinin Yönetimi: Ordu İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 275 - 296, 30.06.2022

Güven Karaman , Mehmet Ozan Cinel

Öz

Turizm, ağırlıklı olarak mekânsal faaliyetleri kapsamaktadır. Ülke kalkınmasında önemi giderek artan turizm yerelden uluslararasına doğru önemli bir rekabet aracıdır. Yerel potansiyellerin planlı bir şekilde ekonomiye kazandırılması yerel kalkınmada önemli bir yere sahiptir. Yerel düzeyde turizm faaliyetlerinin kontrol altına alınabilmesi ve yönetilmesi farklı uzmanlık ve bilgi kaynaklarını, sermaye ve diğer kaynakları bir araya getirilmesi, iş birliği, paydaş katkısı ve fikir birliği rekabet avantajı sağlayacaktır. Alan yazında yerel düzeyde işbirlikçi yaklaşımlarla turizmin geliştirilmesi ile yerel yönetimlerin turizme yönelik görev ve sorumluluklarını irdeleyen araştırmalara rastlanmaktadır. Ancak yerel düzeyde turizm faaliyetlerinin yönetimini, ilin yönetsel yapısı ve yönetişim ilkeleri ve paydaş teorisi, iş birliği, koordinasyon, planlama, markalaşma ve pazarlamaya boyutuyla irdeleyen araştırmaya rastlanmamış olup araştırma sonucunda bu kapsamda bir fikir haritası oluşturulmakta ve öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İllerin yönetim yapısı, Yönetişim, Paydaş Teorisi, Turizm faaliyetlerinin yönetimi, Ordu

The Management of Tourism Activities at Local Level Within the Scope of Administrative Structure of Provinces and Governance Principles: The Case of Ordu Province

Öz

Tourism mainly covers spatial activities. Tourism, which is increasingly important in the development of the country, is an important competitive tool from local to international. Bringing local potentials into the economy in a planned way has an important place in local development. Bringing together different sources of expertise and knowledge, capital and other resources, cooperation, stakeholder contribution and consensus will provide a competitive advantage to be able to control and manage tourism activities at the local level. In the literature, there are studies that examine the development of tourism with collaborative approaches at the local level and the duties and responsibilities of local governments towards tourism. However, no research has been found that examines the management of tourism activities at the local level in terms of the administrative structure of the province, governance principles and stakeholder theory. As a result of this research, suggestions are presented for the management of tourism activities, stakeholder contribution, cooperation, coordination, planning, branding and marketing.

Anahtar Kelimeler

Governance structure of provinces, Stakeholder theory, Management of tourism activities, Ordu

Kaynakça

• Akpınar, R. (2013). Türkiye’de Değişen Bölgesel Kalkınma Politikaları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 4(6), 29-46.
• Anholt, S. (2008). Place Branding: İs İt Marketing, or İsn’t it? Place Brand Public Diplomacy 4, 1–6. https://doi.org/10.1057/palgrave.pb.6000088.
• Arıkboğa, E. (2004). Yönetimde Değişim Süreci ve Yönetişim: İstanbul Konseyi Örneği, Yayımlanmış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Bahtiyar Karadeniz, C., & Sarı, S. (2018). Ordu İlinin Doğal Kaynaklara Dayalı Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (61), 741-759. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2968.
• Baycan, S. (2017). III.Turizm Şurası Tebliğler Kitabı (2. cilt). Ankara: Özel Matbaası.
• Beaumont, N., & Dredge, D. (2010). Local Tourism Governance: A Comparison of Three Network Approaches. Journal of Sustainable Tourism, 18(1), 7-28.
• Bramwell, B., & Lane, B. (2000). İn Tourism Collaboration and Partnerships: Policy, Practice and Sustainability. Clevedon: Channel View Publications.
• Bülbül, Ş. (2014). Stratejik Mekânsal Planlamada Stratejik Seçim Yaklaşımı ile Karar Verme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Chim-Miki, A. F., Medina-Brito, P., & Batista-Canino, R. M. (2020). İntegrated Management in Tourism: The Role of Coopetition. Tourism Planning & Development, 17(2), 127-146.
• Cloete, T. J. (2001). A Strategic Planning Model for Provincial Tourism Authorities, Doctoral Dissertation, Potchefstroom: Potchefstroom University.
• Connell, J., Page, S.J., & Bentley, T. (2009). Towards Sustainable Tourism Planning in New Zealand: Monitoring Local Government Planning Under The Resource Management Act. Tourism Management, 30(6), 867-877.
• Çakır, R. (2016). Stratejik Planlama Süreci ve Eğitim Örgütlerinde Stratejik Planlama. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (30), 11-21.
• Çelik, P. (2014). Antalya Turizm Destinasyonunun Rekabetçilik Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Çoban, G., & Yıldız, O. S. (2019). Developing A Destination Management Model: Case of Cappadocia. Tourism Management Perspectives, (30), 117-128.
• Dredge, D. (1999). Destination Place Planning and Design. Annals of Tourism Research, 26(4),772-791.
• Eralp, Z. (1983). Genel Turizm. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Basımevi.
• Eyisi, A., Lee, D., & Trees, K. (2021). Facilitating Collaboration And Community Participation in Tourism Development: The Case of South-Eastern Nigeria. Tourism and Hospitality Research, 21(3), 275-288.
• Freeman, R.E., & Reed, D.L. (1983), “Stockholders and Stakeholders: A New Perspective on Corporate Governance”, California Management Review, 25(3), 83-94
• Gee, C. Y., & Fayos Solá, E. (1997). International Tourism: A Global Perspective. Madrid:Printed by The World Tourism Organization.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve Organizasyon Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, (2. Baskı), İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Getz, D. (1986). Models in Tourism Planning: Towards İntegration Of Theory and Practice. Tourism Management, 7(1), 21-32.
• Gönenç Güler, E. (2017). III.Turizm Şurası Tebliğler Kitabı (2. cilt). Ankara: Özel Matbaası.
• Graci, S. (2013). Collaboration and Partnership Development for Sustainable Tourism. Tourism Geographies, 15 (1), 25-42. http:/ /dx.doi.org/10.1080/14616688.2012.675513.
• Günay, M. (2007). Fotoğrafların Dilinden Tarihi ve Doğası ile Ordu, İstanbul: Promat Yayıncılık.
• Hall, C.M. (1998). The Politics Of Decision Making And Top-Down Planning: Darling Harbour, Sydney. Managing Tourism in Cities: Policy, Process And Practice, 9-24.
• Hristov, D., & Petrova, P. (2018). Destination Management Plans–A New Approach to Managing Destinations in England: Evidence From Milton Keynes. Current Issues in Tourism, 21(2), 133–153. DOI:10.1080/13683500.2015.1070800.
• Islam, M. W., Ruhanen, L., & Ritchie, B. W. (2018). Adaptive Co-Management: A Novel Approach to Tourism Destination Governance? Journal of Hospitality and Tourism Management, (37), 97-106.
• Işık, M. (2015). Nasıl Marka Şehir Olunur? City Branding. Konya: Eğitim Yayınevi.
• İmamoğlu. K. İ., Taş, E., Kıvanç, M.İ., & Ünlü, H. (2017). DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası.
• İnanır, A. (2018). Destinasyon Yönetimi Kapsamında Paşdaşlar Arası İlişkiler Üzerine Bir Araştıma:Göller Yöresi Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Jamal, T. B., & Getz, D. (1995). Collaboration Theory and Community Tourism Planning. Annals of Tourism Research, 22(1), 186-204.
• Kabacık, M. (2017). DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu Bildiri Kitabı. İçinde: Ali H. Doğu, E. Gökçe ve N. Güleş (Ed.) Ordu İli Gastronomi Turizmi Potansiyeli (s.529-534). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi (16. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, F. (2014). Destinasyon Markalaşması Sürecinde Doğu Karadeniz Bölgesi'nin Doğal ve Kültürel Kaynaklar Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Keskin, A. (2016). Yerel Kalkınmada Yerel Yönetimlerin Rolü: Turizm Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1).
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• KKE (2022a). Ordu İli Taşınmaz Kültür Varlıkları. (Erişim: 18.01.2022), https://karadeniz.gov.tr/ordu-kulturel-tasinmaz-varliklar.
• KKE (2022b). Ordu Halk Kültürü. (Erişim:20.01.2022), https://karadeniz.gov.tr/ordu-halk-kulturu.
• Kooiman, J. (1999) Social-Political Governance, Public Management An International Journal of Research and Theory, 1(1), 67-92. https://doi.org/10.1080/14719037800000005.
• Krce Miočić, B., Razovič, M., & Klarin, T. (2016). Management of Sustainable Tourism Destination Through Stakeholder Cooperation. Management: Journal of Contemporary Management Issues, 21(2), 99-120.
• KTB (2022). Turizm İstatistikleri. (Erişim:23.01.2022), https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html.
• Kucinskiene, M., & Macerinskiene, A. (2012). Tourısm in Lıthuanıa: The Role of Public Governance. Public Administration, 3(35), 61-70.
• Küçüksüleymenoğlu, R. (2008). Stratejik Planlama Süreci. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 403-412.
• Ladeiras, A., Mota, A., & Costa, J. (2010). Strategic Tourism Planning in Practice: The Case of The Open Academy Of Tourism. Worldwide Hospitality and Tourism Themes. https://doi.org/0.1108/17554211011074010
• Ladkin, A., & Bertramini, A. M. (2002). Collaborative Tourism Planning: A Case Study of Cusco, Peru. Current Issues in Tourism, 5(2), 71–93.
• Lemos, C. C., Fischer, T. B., & Souza, M. P. (2012). Strategic Environmental Assessment in Tourism Planning—Extent of Application and Quality of Documentation. Environmental Impact Assessment Review, 35, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2011.11.007
• Levend, S. (2015). Kente İlişkin Plan Kararlarının Üretilmesine Yön Veren Güç İlişkilerinin İrdelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Mecek, M., & Atmaca, Y. (2020). Yerel Yönetimlerin İdari Yapısına İlişkin Mevzuat Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 2068-2087. https://doi.org/10.17755/esosder.735143
• Memduhoğlu, H. B., & Yılmaz, K. (2017). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar (Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Mevzuat. (2022). On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 Sayılı Kanun. (Erişim: 10.01.2022) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.
• Miles, J.A. (2012). Management and Organization Theory, USA: Published by Jossey-Bass.
• Morgan, N., Pritchard, A., & Pride, R. (2007). Destination Branding. Oxford: Elsevier, Butterworth-Heinemann.
• Moscardo, G. (2011). Exploring Social Representations of Tourism Planning: Issues For Governance. Journal of Sustainable Tourism, 19(4-5), 423-436.DOI:10.1080/09669582.2011.558625
• OİKTM (2022a). Kültür. (Erişim: 19.01.2022), https://ordu.ktb.gov.tr/TR-106551/kulturel-detaylar.html.
• OİKTM (2022b). Mutfak Kültürü. (Erişim: 20.01.2022), https://ordu.ktb.gov.tr/Eklenti/60343,ordu-mutfak-kulturu-pdf.
• OİKTM (2022c). Tanıtım Faaliyetleri. (Erişim: 21.01.2022), https://ordu.ktb.gov.tr/TR-106635/tanitim-brosurleri.html.
• OİKTM (2022d). Yıllık İstatistikler. (Erişim: 24.01.2022), https://ordu.ktb.gov.tr/TR-152793/istatistiksel-veriler.html.
• Okçu, M. (2007). Yönetişim tartışmalarına katkı: Avrupa Birliği için yönetişim ne anlama geliyor? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-312.
• Ordu Valiliği (2022). İl Protokolü. (Erişim: 14.01.2022), http://www.ordu.gov.tr/protokol-listesi.
• Özdemir Yılmaz, G. (2009). Yerel Ekonomik Kalkınma ve Turizm İlişkisi Üzerine Bir Çalışma: Kemer Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
• Özden, A. T., & Bulut, Y. (2019). Şehir Markası Oluşturma Süreci ve Bir Marka Şehir Olarak Samsun’un İncelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 1-22.
• Paul, W. (2013). Stakeholder Management: The Sociodynamic Approach, International Journal of Managing Projects in Business, 6(3), 485 – 504. http://dx.doi.org/10.1108/IJMPB-10-2011-0066.
• Pearce, D. G. (2015). Destination Management in New Zealand: Structures And Functions. Journal of Destination Marketing & Management, 4(1), 1–12.
• Polat, S. (2014). Turizm Destinasyon Yöneti(şi)minde Kamu Yönetiminin Rolünün Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Prabhakaran, S., Nair, V., & Ramachandran, S. (2014). Community Participation in Rural Tourism: Towards A Conceptual Framework. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 144, 290-295.
• Prideaux, B. (2009). Resort Destinations Evolution, Management and Development. Oxfort: Butterworth Heinematm.
• Ruige, A., Üskent, S., & Micka, P. (2014). Yönetişim ve Katılım: Etkili Katılım İçin Araçlar Yöntemler Mekanizmalar. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Yönetişim ve Katılım Rehberi, Stratejik Yerel Yönetişim Projesi, Ankara: Başak Matbaası.
• Sarı Gök, H. (2019). Destinasyon Yönetiminde Toplum Temelli Turizm Algısı: Burdur ve Isparta Yöresinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Shone, M. C., & Memon, P. A. (2008). Tourism, Public Policy and Regional Development: A Turn From Neo-Liberalism to The New Regionalism. Local Economy, 23(4), 290–304.
• Shone, M. C., Simmons, D. G., & Dalziel, P. (2016). Evolving Roles for Local Government in Tourism Development: A Political Economy Perspective. Journal of Sustainable Tourism, 24(12), 1674-1690.
• Simpson, K. (2001). Strategic Planning and Community İnvolvement as Contributors to Sustainable Tourism Development. Current issues in Tourism, 4(1), 3-41. https://doi.org/10.1080/13683500108667880.
• Soni, V. D. (2020). Importance and Strategic Planning of Team Management. International Journal of Innovative Research in Technology, 7(2), 47-50.
• Şahbaz, R. P., and Akdu, U. (2010). Katılımcı Turizm Planlaması; Fethiye'de Alan Araştırması. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 13(23), 152-170.
• Şengül, F., Akyüz, H., & Uca, S. (9). Doğal Kaynaklara Dayalı Turizm: Ordu İli ve Jukkasjarvi Örnekleri. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(5), 23-34.
• Tekin, N. A. (2012). Turistik Destinasyon Pazarlaması ve Çeşme Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi.
• Timothy, D. J. (1998). Cooperative Tourism Planning in A Developing Destination. Journal of Sustainable Tourism, 6(1), 52–68. DOI: 10.1080/09669589808667301.
• Timur, S., & Getz, D. (2008). A Network Perspective on Managing Stakeholders for Sustainable Urban Tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 20(4), 445-461. DOI 10.1108/09596110810873543.
• Toksöz, F. (2008). İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: TESEV Yayınları.
• TPMK (2022). Coğrafi İşaretli Ürünler. (Erişim: 21.01.2022), https://ci.turkpatent.gov.tr/veri-tabani.
• Trainer, J. F. (2004). Models and Tools for Strategic Planning. New Directions for Institutional Research, 123, 129-138.
• Tsiotsou, R. H., & Goldsmith, R. E. (2012). Strategic Marketing in Tourism Services. UK: Emerald Group Publishing.
• United Nations World Tourism Organization (2007). A Practical Guide to Tourism Destination Management. Madrid: United Nations World Tourism Organization Publication.
• United Nations World Tourism Organization. (2020). How COVID-19 İs Changing The World: A Statistical Perspective (Erişim: 21.01.2022), https://unstats.un.org/unsd/ccsa/documents/covid19-report-ccsa.pdf.
• Uygun, H., Başkan, K., & Erkılıç, E. (2017). DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası.
• Ülgen, H., & Mirze, S. K. (2018). İşletmelerde Stratejik Yönetim (Güncellenmiş 9. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Wang, Y., & Pizam, A. (2011). Destination Marketing and Management Theories and Applications, London: Printed by MPG Books Group.
• Wisansing, J. (2004). Tourism Planning and Destination Marketing: Towards a Community-Driven Approach A Case of Thailand. Degree of Doctor of Philosophy, New Zealand: Lincoln University.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Genişletilmiş 9. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yılmaz, S. (2016). Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Yönetişim;Doğu Marmara Kankınma Ajansı Uygulaması Olarak Düzce Turizm Stratejisi ve Eylem Planı Örneği. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi
• Yılmaz, S. (2018). Ordu Büyükşehir Yapılanmasında 6360 Sayılı Kanunun İlçelere Etkileri: Kabadüz İlçesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Trabzon: Avrasya Üniversitesi.