Macro and Micro Determinants of the Bank Credits in Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 179 - 195, 30.12.2023

Nurcihan Akşehirli , Özcan Karahan

Öz

Researching the factors affecting bank credits is of great importance in terms of revealing the economic dynamics of Turkey, which has a financial system based on the banking sector. In this study, the determinants of bank credits in Turkey were analysed by using ARDL method within the framework of macro and micro models for the period 2010Q1-2022Q3. The results of the macro model revealed that economic growth has the most significant positive effect on credits. Internal public debt and stock prices also effected credits positively, albeit at a lower level. Findings related to the micro model showed that equity and bank's bonds-bills issues have a positive effect on bank loans, while non-performing loans have a negative effect. While the equity variable had the greatest effect among micro indicators, the effect of bank's bonds-bills issues and non-performing loans on bank credit remained at a much lower level.

Anahtar Kelimeler

Bank Credit Dynamics, ARDL Model, Turkey

Türkiye'de Banka Kredilerinin Makro ve Mikro Belirleyicileri

Öz

Banka kredilerini etkileyen faktörlerin araştırılması, bankacılık sektörüne dayalı bir finansal sisteme sahip olan Türkiye’nin ekonomik dinamiklerini ortaya koymak açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmada, Türkiye'de banka kredilerinin belirleyicileri, 2010Q1-2022Q3 dönemi için makro ve mikro modeller çerçevesinde, ARDL yöntemi kullanılarak sınanmıştır. Makro model sonuçları, ekonomik büyümenin krediler üzerinde en belirgin pozitif etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Kamu iç borçlanması ve hisse senedi fiyatları da kredileri daha düşük seviyede de olsa pozitif etkilemiştir. Mikro model bulguları, banka kredileri üzerinde öz kaynaklar ile bankaların tahvil ve bono ihraçlarının pozitif, takipteki alacakların ise negatif yönde etki yarattığını göstermiştir. Mikro göstergeler arasında en büyük etkiye öz kaynak değişkeni sahip olurken, bankaların tahvil ve bono ihraçları ile takipteki alacakların kredilere etkisi çok daha düşük seviyede kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Banka Kredi Dinamikleri, ARDL Modeli, Türkiye

Kaynakça

• Abbas, Q., Ramzan, M. & Fatima, S. (2022). Financial Development and Public Debt. Estimating the Role of Institutional Quality. Theoretical and Applied Economics, 29(3), 5-26.
• Adeleke, A. M. & Awodumi, O. B. (2018). A Bound Testing Analysis of Bank Credit Supply Determinants in Nigeria. Review of Innovation and Competitiveness, 4(1), 5-26.
• Ak, M. Z., Altıntaş, N. & Şimşek, A. S. (2016). Türkiye'de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151-160.
• Akani, H. W. & Onyema, J. I. (2017). Determinants of Credit Growth in Nigeria: A Multi-Dimensional Analysis. Journal of Economics and Sustainable Development,8(20), 201-215.
• Aksoy, C. N. (2016). Halka Açık Mevduat Bankalarında Tahvil İhracının Net Faiz Getirisine Etkisi. Maliye Finans Yazıları, 106, 129-146.
• Al Sawaie, K. M. (2020). Macroeconomic Determinants of Bank Credit: Evidence from Jordan. International Journal of Innovation, Creativity and Change,12(11), 501-510.
• Altunöz, U. (2016). Faiz Oranları, Tüketici Kredi Kullanımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi: Türk Bankaları Deneyimi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(1), 145-157.
• Arintoko, A. (2021). Internal Factors Affecting Commercial Bank Lending: Symmetric and Asymmetric Effects of Macro-Level Data Evidence. Jurnal Keuangan dan Perbankan,25(3), 717-733.
• BDDK (2022). Aylık Bülten. (Erişim: 2 Aralık 2022), https://www.bddk.org.tr/BultenAylik/tr/Home/Gelismis
• Berrospide, J. M. & Edge, R. M. (2010). The Effects of Bank Capital on Lending: What Do We Know, and What Does it Mean?. Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, 2010-44, 1-48.
• Bikker, J. A. & Hu, H. (2002). Cyclical Patterns in Profits, Provisioning and Lending of Banks and Procyclicality of the New Basel Capital Requirements. Banca Nazionale del Lavoro Quarterly Review, 221, 143-175.
• Boivin, J., Kiley, M. T. & Mishkin, F. S. (2010). How Has the Monetary Transmission Mechanism Evolved Over Time?. Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, 2010-26, 1-88.
• Boyd, J. H., Levine, R. & Smith, B. D. (2000). The Impact of Inflation on Financial Sector Performance. Journal of Monetary Economics,47(2), 221-248.
• Brooks, P. K. (2007). The Bank Lending Channel of MonetaryTransmission: Does it Work in Turkey?. International Monetary Fund, 07/272, 1-11.
• Bruno, B., D'onofrıo, A. & Marino, I. (2017). Determinants of Bank Lending in Europe and the US. Evidence from Crisis and Post Crisis Years. Centre for Studies in Economics and Finance, 462, 1-48.
• Calza, A., Gartner, C. & Sousa, J. (2001). Modelling the Demand for Loans to the Private Sector in the Euro Area. European Central Bank Working Paper, 55, 1-33.
• Cengiz, V. (2010). Finansal Piyasalarda Bilgi Problemlerinin Çözümünde Bankaların Rolü. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(1), 151-162.
• Chami, R., Espinoza, R. A., Barajas, A. & Hesse, H. (2010). Recent Credit Stagnation in the MENA Region: What to Expect? What Can Be Done. International Monetary Fund, 10/219, 1-19.
• Cull, R, & Peria, M. S. M. (2012). Bank Ownership and Lending Patterns during the 2008–2009 Financial Crisis Evidence from Latin America and Eastern Europe. World Bank, 6195, 1-39.
• Çağlayan, E. (2006). Enflasyon, Faiz Oranı ve Büyümenin Yurtiçi Tasarruflar Üzerindeki Etkileri. Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 423-438.
• Çağlayan, E. & Saçaklı, İ. (2006). Satın Alma Paritesinin Geçerliliğinin Sıfır Frekansta Spektrum Tahmincisine Dayanan Birim Kök Testleri ile İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
• Dadalı, G. (2015). Türkiye'de İç Borçlanmanın Bankacılık Kesimine Etkileri: 1980 Sonrası Dönemsel Bir Analiz. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of theAmerican Statistical Association, 74(366), 427–431.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Duran, T. (2016). Makroekonomik Değişkenlerin Katılım Bankaları ve Konvansiyonel Bankalar Özelinde Mevduat, Kredi ve Karlılık Gelişimine Etkileri: Türkiye Örneği. Doktora Tezi. İstanbul: Okan Üniversitesi.
• Erdoğan, M. (2008). Bankacılık Sektöründe Asimetrik Bilgi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1-20.
• Eşsiz, F. P. (2016). Finansal İstikrar ve Finansal İstikrarın Sağlanmasında Makro İhtiyati Politikaların Rolü: Uygulamalı Bir Analiz (2000-2013). Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Gambacorta, L. & Mistrulli, P. E. (2003). Bank Capital and Lending Behaviour: Empirical Evidence for Italy. Bank of Italy, Economic Research and International Relations Area, 486, 1-42.
• Hauner, D. (2009). Public Debt and Financial Development. Journal of Development Economics, 88(1), 171-183.
• Herranz, E. (2017). Unit Root Tests, WIREs Computational Statistics, 9(3), 1-20.
• Herrera, S., Hurlin, C. & Zaki, C. (2012). Why Don't Banks Lend to Egypt's Private Sector?, World Bank, 6094, 1-34.
• Hofmann, B. (2001). The Determinants of Private Sector Credit in Industrialised Countries: Do Property Prices Matter?. Bank for International Settlements, 108, 1-34.
• Işıl, G., Yücememiş, B. T. & Alkan, U. (2016). Tasarrufların Yatırıma Dönüşümünde Banka Kredilerinin Rolü. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 53(622), 9-32.
• Jaffee, D. M. & Russell, T. (1976). Imperfect Information, Uncertainty, and Credit Rationing. The Quarterly Journal of Economics, 90(4), 651-666.
• Kaya, Z., Şahin, L., Hacıevliyagil, N. & Ekşi, İ. H. (2016). Bankaların Kredi Verme Davranışlarında Varlık Kalitesinin Etkisi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(14), 147-160.
• Kayhan, F. & İslamoğlu, M. (2022). KOBİ Kredilerinin Bankaya Özgü Belirleyicileri: Türkiye KOBİ Piyasasından Kanıtlar. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 16, 41-56.
• Kesbiç, C. Y., Dündar, Ö. & Devrim, A. (2016). Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımlarını Dışlama Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 59-94.
• Keskin, N. (2008). Finansal Serbestleşme Sürecinde Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Makroekonomik Etkileri: Türkiye Örneği. Doktora Tezi, İzmir: Dokuzeylül Üniversitesi.
• Kolçak, M., Akyol, H. & Ağırkaya, M. B. (2018). Tüketici Kredilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenlerin Saptanması: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 7(13), 21-33.
• Köksel, B. & Yöntem, T. (2014). Türk Bankacılık Sektöründe Kredi Tayınlaması: 2002-2013 Dönemi Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43, 107-131.
• Kuzu, D. A. (2018). Kredi Hacmini Belirleyen Faktörler: Türk Bankacılık Sektörü Uygulaması. Doktora Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi.
• Micheal, E. I. & Inam, U. S. (2020). An Assessment of Macroeconomic Determinants of Bank Lending in Nigeria, African Journal of Economics, Accounting and Finance,1(1), 1-20.
• Miyajima, K. (2017). What Influences Bank Lending in Saudi Arabia?. International Monetary Fund, 17/31, 1-26.
• Mun, M. W. & Ismail N. W. (2015). The Impact of Domestic Public Debt on Financial Development in Malaysia. International Journal of Social Science Research, 3(2), 1-19.
• Mushtaq, R. (2011). Testing Time Series Data For Stationarity. (Erişim: 31 Mayıs 2022), https://ssrn.com/abstract=1911068
• Narayan, P. K. & Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows From Low-Income to High-Income Countries? An Empirical Investigation of Fiji-U.S. Migration 1972-2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), 332-342.
• Oluitan, R. O. (2013). Determinants of Credit Growth in Africa. Greener Journal of Business and Management Studies, 3(8), 343-350.
• Öztürk, N., Darıcı, H. K. & Kesikoğlu, F. (2011). Ekonomik Büyüme ve Finansal Gelişme İlişkisi: Gelişmekte Olan Piyasalar İçin Bir Panel Nedensellik Analizi, Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-69.
• Pesaran, M. H. & Shin, Y. (1995). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. Cambridge Working Papers in Economics, 9514, 1-32.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics,16(3), 289-326.
• Phillips, P. C. B. & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Rodriguez, F. & Carbo, S. (2000). Microeconomic Determinants of Bank Lending: An Application to the Spanish Case. The 3rd Meeting of Applied Economics, June, Valencia. 1-24.
• Sekmen, T. (2020). Banka Sermayesi Şokları ve Kredi Büyümesi: Türk Bankacılık Sektörü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,15(3), 1081-1094.
• Sekmen, T., Doğan, E. & Topuz, S. G. (2020). Türkiye'de Kamu İç Borcunun Finansal Gelişme Üzerindeki Dışlama Etkisi. Journal of Yasar University,15(59), 544-559.
• Sevüktekin, M. & Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Bursa: Dora Basın Yayın Dağıtım.
• Stiglitz, J. E. & Weiss, A. (1981). Credit Rationing in Markets with Imperfect Information. The American Economic Review, 71(3), 393-410.
• Tanrıöver, B. & Yamak, N. (2015). Nominal Faiz Oranı-Genel Fiyat Düzeyi İlişkisinin Gibson Paradoksu Çerçevesinde Analizi. Maliye Dergisi, 168, 186-200.
• TCMB (2022). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. (Erişim: 2 Aralık 2022), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
• Van Den Heuvel, S. (2002). The Bank Capital Channel of Monetary Policy. Society for Economic Dynamics Meeting Papers, 512, 1-63.
• Yılmaz, F. (2017). Türkiye'de Bankaların Portföylerindeki Devlet Borçlanma Senetlerinin Özel Kesim Kredilerine Etkisi. Uzmanlık Tezi, Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.