Sermaye Piyasası Aracı Olarak Kullanılan Kira Sertifikası (Sukuk) Alanındaki Tezlerin Bibliyografyası

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: Special Issue, 78 - 89

Hacı Arif Tunçez , Ayşe Özge Artekin , Barış Çorumlu , Alper Ateş

Öz

Kira sertifikası olarak da adlandırılan sukuk, faizsiz finansman sağlama özelliğinden dolayı 2000’li yılların başlarından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. En basit anlamda sukuk, sahip olunan bir varlık ya da ondan yararlanma hakkını göstermektedir. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nde yer alan ve sukuk alanında erişim iznine sahip tezlere yönelik bir bibliyografya çalışması yapılmıştır. YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde “Sukuk” ile ilgili tezler tüm dizin alanlarında taratılmış, yapılan tarama sonucunda 01/04/2024 tarihi itibariyle toplamda 77 adet teze ulaşılmıştır. Araştırmanın bulgular kısmında, araştırma kapsamındaki tezler; danışmanların unvanları, üniversitelere göre dağılımı vb. bilgilere göre sınıflandırma yapılmıştır. Lisansüstü tezler üniversitelere göre değerlendirildiğinde, en fazla Marmara Üniversitesi’nde (12) hazırlanmıştır. Yıllara göre dağılımında 2015’te (12), konulara göre incelendiğinde en çok sukukun yapısı, işleyişi ve tarihsel gelişimi (20) olduğu tespit edilmiştir. Tezlerin kapsamına ait farklı bilgiler sunulan bu çalışma sukuk ile ilgili çalışma yapacak araştırmacılara hem çalışma alanlarına hem de ön bilgi vermesi bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, Sukuk, Faizsiz Bankacılık.

Bibliography of Theses on Sukuk as a Capital Market Instrument

Öz

Sukuk, also called lease certificates, have been used since the early 2000s due to their ability to provide interest-free financing. Put, sukuk represents ownership or benefits from an asset. A bibliography study was conducted for the theses written in the field of sukuk at the Council of Higher Education (YÖK) National Thesis Center. Theses related to "sukuk" in the YÖK National Thesis Center were scanned thoroughly, and as a result of the advanced scanning, 77 graduate theses were reached as of 01/04/2024. In the research findings section, theses are classified based on their titles, universities, topics, and other relevant information. When the postgraduate theses are evaluated according to universities, the highest number of theses were prepared at Marmara University (12). When analysed according to years, it was determined that in 2015 (12), and when analysed according to subjects, the structure, functioning and historical development of sukuk (20) were the most common. This study provides vital insights for Sukuk researchers by presenting key findings and essential contributions.

Anahtar Kelimeler

Participation Bank, Sukuk, Interest-Free Banking.

Kaynakça

• Aborass, İ. (2015). İslami Bono (SUKUK) Uygulaması Üzerine Bir Araştırma: İstanbul Ve Dubai Örnekleri, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kilis.
• Alshref, O. H. O. (2018). Libya Altyapısı Finansmanında İslami Sukukların Rolü, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Alpaslan, H. İ., & Kudun, C. (2016). Türkiye’de Sukuk Uygulamaları ve Vergisel Boyutu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2/1), 319-337
• Atlı, F. B. (2019). Yenilikçi Bir İslami Finansal Enstrüman Olarak Sukuk: Malezya İncelemesi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Bayram, K. & Ulaş, M. F. (2021). Icare Sukuk Sertifikalarının Örnek Olay Üzerinden Değerlendirilmesi: Nakheel Sukuk Örnek Olayı. İslam Ekonomisi Ve Finansı Dergisi (İEFD), 7(2), 229-254.
• Bilen, B. (2016). Sukuk ve Muhasebe Uygulamaları. Finansal Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 249-279.
• Büyükakın, F., & Önyılmaz, O. (2012). Faizsiz Finansman Bonosu Sukuk ve Türkiye Uygulamaları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(7), 1-16.
• Gökgöz, A. (2015). Kira sertifikalarının (Sukukun) Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 151-174.
• Hakyyev, R. (2020). Faizsiz Finansman Aracı Olarak Sukuk: Türkiye Malezya Karşılaştırması, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• International Islamic Financial Market (IIFM). (2023). A Comprehensive Study of the Global Sukuk Market, 12. Baskı, https://www.iifm.net/sukuk-reports
• Kazancı, F. (2023). Sukuk Türlerinin İkincil Piyasalarda İşlem Görebilmesi ve Borç Satışı Yasağına Göre Analizi. Adam Academy Journal of Social Sciences, 13(2), 331-359.
• Kazancı, F. (2024). Katılım Bankacılığından Yenilebilir Enerji Projelerine Destek: Dönüştürülebilir Müşareke Sukuk Modeli Önerisi. Maliye Ve Finans Yazıları(121), 35-50.
• Khan, M. S. (2003). Islamic Economics and Finance: Glossary, Second Edition, London: Routledge.
• Küçükarpacı, L. N., & Bayram, K. (2024). İslami Finansal Bir Araç Olarak Sukuk. Karatay İslam İktisadı Ve Finans Dergisi, 2(1), 36-71.
• Özulucan, A. & Deran, A. (2009). Katılım Bankacılığı İle Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri Ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 85-108.
• Şen, R. (2022). İcare Sukukun FFMS İle TMS\TFRS Açısından Karşılaştırılması Ve Muhasebeleştirilmesine Ilişkin Öneri, Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Ünal, A. (2015). Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk (Faizsiz Bono) Nedir? Türkiye Uygulaması Ve Vergilendirilmesi. Vergi Raporu, 184, 35-43.
• Ünlü, U. (2019). Katılım Bankacılığı ve Sukuk Uygulamaları. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 14, 501-523.
• Yılmaz, E. (2014). Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiye Uygulaması ve Vergilendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, 81-100.
• Yılmaz, R. & Bölükbaşı, R. (2020). Faizsiz Finansman Bonosu Sukuk Uygulaması Ve Muhasebeleştirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 8(1), 167-194.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Ulusal Tez Merkezi.