Ekonomik Güven Endeksi ile Dolar Kurunun Banka ve Kredi Kartı Harcamalarına Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: Special Issue, 130 - 137

Yasemin Karataş Elçiçek , Hasan Sezgin

Öz

Günümüzde teknolojik imkanların kart kullanımı için gerekli olan alt yapıyı sağlamasıyla birlikte banka ve kredi kartı kullanımıyla yapılan harcama işlemlerine yönelim artmıştır. Söz konusu harcama tutarlarını etkileyen pek çok faktör olmakla birlikte bu faktörlerden iki tanesi ekonomiye duyulan güven ya da ekonominin geleceğine dair beklentiler ve ülke para biriminin diğer ülke paraları karşısındaki değeridir. Dolayısıyla ekonomik güven endeksi ve dolar kurunun banka ve kredi kartı harcama tutarlarını etkileme yönünün belirlenmesi çalışmanın motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Türkiye’deki banka ve kredi kartı harcamaları ile ekonomik güven endeksi ve dolar kuru arasındaki uzun/kısa dönemli ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın inceleme dönemi Mart 2014-Mart 2024 olarak belirlenmiş ve yöntem olarak gecikmesi dağıtılmış otoregresif modele dayalı sınır testi (ARDL) kullanılmıştır. Analiz gerçekleştirilirken öncelikle uygun gecikme uzunluğu belirlenip modelin kararlılığına dair tanı testleri yapılarak uygun model belirlenmiş, sonrasında ise eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Eşbütünleşme ilişkisinin varlığı tespit edildikten sonra sırasıyla uzun dönem ve kısa dönem katsayıları elde edilmiştir. Analizden elde edilen sonuçlara göre banka ve kredi kartı harcama tutarları uzun dönemde dolar kurundan, kısa dönemde ise ekonomik güven endeksinden pozitif yönde etkilenmektedir. Elde edilen sonuçların incelenen dönem açısından beklentiler doğrultusunda çıktığı söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Banka ve Kredi Kartı Harcamaları, Ekonomik Güven Endeksi, Dolar Kuru

The Effect of Economic Confidence Index and Dollar Exchange Rate on Bank and Credit Card Expenditures

Öz

In the wake of today’s technological opportunities that provide the necessary infrastructure for card use, the tendency towards expenditure transactions using bank and credit cards has increased. Although there are many factors that affect the expenditure amounts in question, two of these factors are confidence in the economy or expectations about the future of the economy and the value of the country's currency against other countries' currencies. Therefore, the present study has been designed with the motive of determining the direction in which the economic confidence index and dollar exchange rate affect bank and credit card expenditure amounts. In this regard, this study seeks to examine the long/short term relationship between bank and credit card expenditures, economic confidence index and dollar exchange rate in Türkiye. The examination period of the study was determined as March 2014-March 2024, and bounds test (ARDL) based on distributed lag autoregressive model was used as the method. While performing the analysis, the appropriate model was identified following the determination of the appropriate lag length and diagnostic tests on the stability of the model, and then cointegration analysis was performed. Once the existence of cointegration relationship was determined, long-term and short-term coefficients were obtained, respectively. According to the results obtained from the analysis, bank and credit card expenditure amounts are positively affected by the dollar exchange rate in the long term and by the economic confidence index in the short term. It can be suggested that the results are in line with the expectations for the relevant period.

Anahtar Kelimeler

Bank and Credit Card Expenditures, Economic Confidence Index, Dollar Exchange Rate

Kaynakça

• Alam, I., & Quazi, R. (2003). Determinants of capital flight: An econometric case study of Bangladesh. International Review of Applied Economics, 17(1), 85-103.
• Başarır, Y. (2022).The relationship between credit card expenditures, consumer confidence and consumers’ saving tendencies. Journal of Empirical Economics and Social Science, 4(1), 65-77.
• Düzgün, R. (2010). Türkiye ekonomisinde para ve maliye politikalarının etkinliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 230-237.
• Göv, A., & Salihoğlu E. (2020). Türkiye’de ekonomik göstergeler ve para arzının bireysel kredi kartı kullanımına etkileri. The Journal of International Scientific Researches, 5(1), 50-63.
• Kaya, F. (2009). Türkiye'de kredi kartı uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği, İstanbul.
• Krugman, P.R., Obstfeld M., & Melitz M. (2012). International economics: Theory and policy. The Pearson Series in Economics, Boston.
• Mazibaş, M., & Tuna, Y. (2017). Understanding the recent growth in consumer loans and credit cards in emerging markets: Evidence from Turkey. Emerging Markets Finance and Trade, 53(10), 2333-2346.
• Obstfeld, M., & ROGOFF, K. (1998). Risk and exchange rates. NBER Working Papers 6694.
• Pesaran, M.H., Shin Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Prabheesh, K. P. & Rahman, R. E. (2019). Monetary policy transmission and credit cards: Evidence from Indonesia. Bulletin of Monetary Economics and Banking, 22(2), 1-26.
• Sönmezler, G., Gündüz, İ.O., & Torun, M. (2019). Türkiye’de kredi kartı harcamaları ile tüketici güven endeksi ve enflasyon arasındaki ilişki üzerine ampirik bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(1), 17-29.
• Tütüncü, A. (2023). Türkiye’de kredi kartı kullanımı belirleyen makroekonomik değişkenler, Gizay Daver & Gülay Selvi Hanişoğlu (Ed.) Geleceğın Bankacılığına Doğru içinde (ss. 11-23). İstanbul, Türkiye Bankalar Birliği.
• Uzgören, N., Ceylan, G., & Uzgören, E. (2007). Türkiye’de kredi kartı kullanımını etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik bir model çalışması, Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., 14(7), 247-256.
• Vergili, G. (2023). Tüketici güven ve fiyat endeksleri banka ve kredi kartı harcamalarında etkili mi?. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6(1), 19-28.
• Yıldırım, M., & Demir, H.U. (2021). Kredi kartı harcamalarını etkileyen makroekonomik faktörler ve covid-19 pandemi dönemi üzerine bir inceleme. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 159-180.