Gençlik Merkezine Devam Eden Bireylerin Öz Yeterlilik Düzeylerinin Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 56, 30.06.2019

Hulusi Böke , Abdullah Doğan Mehmet Kartal

Öz

Bu araştırmanın amacı, gençlik merkezine devam eden
bireylerin öz yeterlilik düzeylerinin bazı değişkenler açısından
incelenmesidir. Araştırmaya 2018-2019 sezonunda Malatya Gençlik
Merkezi’nde gerçekleştirilen sportif faaliyetlere devam eden 78 bayan, 56 erkek
olmak üzere toplam 134 birey gönüllü olarak katılım göstermiştir. Araştırmada
veri toplama aracı olarak, Riggs, Warka, Babasa, Betancourt ve Hooker (1994)
tarafından geliştirilen, Türkçe’ye uyarlaması Öcel (2002) tarafından yapılan
‘’Öz-Yeterlilik Ölçeği (Self Efficacy Scale)’’ kullanılmıştır. Araştırmada elde
edilen tüm veriler gerekli istatistiksel işlemlerin yapılması amacıyla hazır
hale getirilerek, verilerin analizi için SPSS 15.0 paket program
kullanılmıştır. Verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Mann-Whitney U, verilerin normal
dağılıp dağılmadığını test etmek için ise Kolmogorov-Smirnov testi
kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, gençlik merkezine devam eden
bireylerin yaş, cinsiyet,  aile gelir
durumu ve kardeş sayısı değişkenleri ile öz yeterlilik ölçek puanları arasında
anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05).  Bu durumda, yaş, cinsiyet,  aile gelir durumu ve kardeş sayısı gibi değişkenlerin
bireylerin öz yeterlilik düzeyleri üzerinde etkili olmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Gençlik Merkezi, Öz-Yeterlilik

Kaynakça

• Aycan, A. (2005). Gençlik merkezlerinde örgütsel etkililik ve hizmet kalitesinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, İstanbul.
• Balyan, M. (2009). İlköğretim 2.kademe ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları, sosyal beceri ve özyeterlik düzeylerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sporda Psiko-Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, İzmir.
• Bandura, A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal Of Social And Clinical Psychology, 4(3), 359–373.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company.
• Bolat, O. İ. (2016). Öz yeterlilik ve tükenmişlik ilişkisi: Lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 11(2), 255–255. doi:10.21121/eab.2011219569.
• Brink, E., Alsén, P., Herlitz, J., Kjellgren, K. & Cliffordson, C. (2012). General self-efficiacy and health-related quality of life after myocardial infarction. Health & Medicine, 17(3). http://www.diva-portal.org adresinden erişildi.
• Çelik, D. (2013). Üstün zekalı olan ve olmayan öğrencilerin mükemmeliyetçilik ve akademik öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Eğitim Anabilim Dalı, Üstün Zekalılar Eğitimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Cervone, D. ve Wood, R. (1995). Goals, feedback, and the differential ınfluence of self-regulatory processes on cognitively complex performance. Cognitive Therapy and Research, 19(5), 519–545.https://link.springer.com adresinden erişildi.
• Chen, G., Gully, S. M. & Eden, D. (2001). Validation of a new general self-efficacy scale. Organizational Research Methods, 4(1), 62–83. https://journals.sagepub.com adresinden erişildi.
• Cılga, İ. (2001). Gençlerin gelişiminde ve madde kullanımlarını önlemede gençlik merkezlerinin rolü. Aile ve Toplum, 1(44). http://dergipark.gov.tr/download/article-file/198218 adresinden erişildi.
• Derin, S. (2013). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve öznel iyi oluş. Hacettepe Üniversitesi.
• Doğan Laçin, B. G. ve Yalçın, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri. Hacettepe University Journal of Education, 1–14. doi:10.16986/huje.2018037424.
• Durmaz, Ş. ve Ören, K. (2017). Öz yeterlilik ve özgüvenin işgücü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 109–120.GSB. (2013). Ulusal gençlik ve spor politikası belgesi. Ankara. https://www.gsb.gov.tr adresinden erişildi.
• Howsepian, B. A. & Merluzzi, T. V. (2009). Religious beliefs, social support, self-efficacy and adjustment to cancer. Psycho-Oncology: Journal of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 18(10), 1069–1079.
• Karasar, N. (1994) Bilimsel Araştırma Yöntemi.5. Basım, Ankara: 3A Araştırma ve Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kartopu, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik ve kimlik duygusu kazanım düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi: Gümüşhane üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), 9(45), 481–500.
• Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar, 10(2), 195–227. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256483 adresinden erişildi.
• Öcel, H. (2002). Takım sporu yapan oyuncularda kollektif yeterlik öz yeterlik ve sargınlık ile başarı algı ve beklentileri arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara.
• Özdamar, K. (1999), Paket programlarla istatistiksel veri analizi 1, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Özkan, G. (2019). Üni̇versi̇te öğrenci̇si̇ kadin futbolcularin toplumsal ci̇nsi̇yet algilari i̇le sporcu öz yeterli̇li̇k algilari arasindaki̇ i̇li̇şki̇ni̇n i̇ncelenmesi̇. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Aydın.
• Özsarı, A., Fişekçioğlu, B. ve Altın, M. (2017). Gençlik merkezi faaliyetlerine katılan suriyeli mültecilerin algıladıkları hizmet kalitesi üzerine bir araştırma. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 21(1), 31–44. doi:10.25307/jssr.313871.
• Pekmezci, G. (2010). Hemşirelerin örgütsel bağlılıkları ile özyeterlilik algıları arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hastane ve Sağlık Kur. Yön. Bilim Dalı, İstanbul.
• Polat, E., Aycan, A., Üzüm, H. ve Polat, E. (2013). Gençlik merkezlerinde algılanan hizmet kalitesi ölçeği” geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 24(1), 25–36. http://www.sbd.hacettepe.edu.tr adresinden erişildi.
• Riggs, M. L., Warka, J., Babasa, B., Betancourt, R. ve Hooker, S. (1994). Development and validation of self-efficacy and outcome expectancy scales for job-related applications. Educational and Psychological Measurement, 54 (3), 793–802.
• Sakarya, Ö. (2013). Ergenlerin ruhsal belirtileri ile duygusal özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, İzmir.
• Sallabaş, E. (2012). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma öz yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(2), 269–290. http://dergipark.gov.tr adresinden erişildi.
• Telef, B. B. (2011). Öz-yeterlikleri farklı ergenlerin psikolojik semptomlarının incelenmesi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı, İzmir.
• Turan, M. B., Karaoğlu, B., Kaynak, K. ve Pepe, O. (2016). Özel yetenek sınavlarına giren adayların genel öz yeterlilik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1).
• Turcan, H. G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin özyeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Konya. Üngüren, E. (2015). Sessizleşen örgütlerde öz yeterlilik algısının rolü: Alanya’daki konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 115–156.
• Uysal, İ. ve Kösemen, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2). http://www.jret.org adresinden erişildi.
• Vardarlı, G. (2005). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin genel özyeterlik düzeylerinin yordanması. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, İzmir.
• Yardımci, F. ve Başbakkal, Z. (2010). Ortaokul öz-yeterlilik ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(4), 321–326. https://search.proquest.com adresinden erişildi.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 11(39). www.esosder.org adresinden erişildi.
• Yıldırım, A. (2011). Sınıf öğretmeni̇ adaylarının meslekî öz-yeterli̇k algıları ile meslekî kaygı düzeyleri̇ arasındaki̇ ilişkinin incelenmesi̇. Yüksek Lisans. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi., 21(4). http://www.turkpsikiyatri.com adresinden erişildi.
• Yıldırım, S. (2018). Psikoloji yüksek lisans öğrencilerinin özyeterlilik algıları ile benlik saygılarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı.
• Yılmaz, E., Yiğit, R. ve Kaşarcı, İ. (2012). İlköğretim öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin akademik başarı ve bazı değişkinler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23). https://acikarsiv.mehmetakif.edu.tr adresinden erişildi.
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82–91. doi:10.1006/ceps.1999.1016