Hemşirelerde Merhamet Yorgunluğu: Ne? Nasıl? Ne Yapmalı?

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 0 - 0, 27.03.2016

Yurdanur Dikmen , Yasemin Aydın

Öz

Merhamet yorgunluğu; bakım vericinin başkalarına empati kurma ve bakım verme isteği ile becerisi ve enerjisinde yaygın azalmaya neden olan fiziksel, duygusal, sosyal ve ruhsal yönden tükenme olarak tanımlanır. Merhamet yorgunluğu, travma ya da stresli olay deneyimleyen bireylerle çalışmanın doğal bir sonucudur. Bu nedenle hemşireler; hastaların travma, acı ve ağrılarına merhamet göstermeleri, empati kurmaları ve hastaların yaşadığı travmalarına uzun süre maruz kalmaları nedeniyle merhamet yorgunluğunu yoğun yaşayan meslek grubudur. Hemşirelerde merhamet yorgunluğunun fiziksel, duygusal/ruhsal, sosyal, zihinsel ve manevi alanda birçok belirtileri ortaya çıkmaktadır. Bu süreçte iş doyumsuzluğu ve tükenmişlik ile üretkenliğin azalması ve sağlık sistemindeki iş devir hızı gittikçe artmaktadır. Ayrıca gelişen merhamet yorgunluğu; tıbbi hataların artmasına, hasta memnuniyetinde azalmalara ve meslekten ayrılmalarda önemli bir neden olarak gösterilmektedir. Günümüz ekonomisinde hem kişisel ve profesyonel hemşirelik açısından hem de sağlık kuruluşları açısından merhamet yorgunluğunun sonuçlarının çok maliyetli olduğu bildirilmektedir. Özellikle ülkemizde hemşirelikte merhamet yorgunluğu konusunun gündeme getirilmesi, anlaşılması, konuya gereken önemin verilmesi ve merhamet yorgunluğunu önleme ve tedavi programlarının oluşturulması gereklidir. Bu makalede hemşirelerde yaşanan merhamet yorgunluğu ve etkileri konusunda farkındalığı arttırmak amacıyla, merhamet yorgunluğunun tanımı ve etkileri ile hemşirelikteki öneminin yanısıra, merhamet yorgunluğu konusunda yapılan bilimsel araştırma sonuçları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Merhamet Yorgunluğu, Sekonder Travmatik Stres Bozukluğu, Hemşirelik.

Kaynakça

• McHolm F. (2006). Rx For Compassion Fatigue. Journal of Christian nursing: A Quarterly Publication of Nurses Christian Fellowship, 23(4), 12-19.
• Jenkins B, Warren NA. (2012). Concept Analysis: Compassion Fatigue And Effects Upon Critical Care Nurses. Critical Care Nursing Quarterly, 35(4), 388-395.
• Şirin M. & Yurttaş A. (2015). Hemşirelik Bakımının Bedeli: Merhamet Yorgunluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2),123-130.
• Joinson C. (1992) Coping With Compassion Fatigue. Nursing, 22, 116-120.
• Figley CR. (2002). Compassion Fatigue: Psychotherapists' Chronic Lack of Self Care. J Clin Psychol, 58:1433-1441.
• Potter P, Deshields T, Divanbeigi J, et al. (2010). Compassion Fatigue and Burnout: Prevalence Among Oncology Nurses. Clinical Journal of Oncology Nursing, 14(5): 56-62.
• Figley C. (1995). Compassion Fatigue: Coping With Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat the Traumatized. New York: Brunner- Routledge.
• Lahad M. (2012). Dipsiz Kuyunun Üzerindeki Karanlık, Afetin Ardından Kriz Müdahale Ekiplerine Süpervizyon Sağlamak, Funda Kurter (Çev.), http:// www.arkabahcepsikoloji.com.Tr/ipanel/article/Afetinardindan.pdf, Erişim: 21.12.2015.
• Wee D, Myers D. (2003). Compassion Satisfaction, Compassion Fatigue, and Critical İncident Stress Management. International Journal of Emergency Mental Health, 5(1), 33- 7.
• Sabo B. (2011). Reflecting on the Concept of Compassion Fatigue. The Online Journal of Issues in Nursing, 16(1), Manuscript 1.
• Hooper C, Craig J, Janvrin DR, Wetsel MA, Reimels E. (2010). Compassion Satisfaction, Burnout, And Compassion Fatigue Among Emergency Nurses Compared With Nurses in Other Selected İnpatient Specialties. J Emerg Nurs. 2010 36(5), 420-7.
• Yoder EA. (2010). Compassion Fatigue in Nurses, Applied Nursing Research, 23: 191– 197.
• Wentzel D, Brysiewicz P. (2014). The Consequence Of Caring Too Much: Compassion Fatigue And The Trauma Nurse. Journal Of Emergency Nursing: JEN : Official Publication of the Emergency Department Nurses Association, 40(1), 95-97
• Hamilton M. (2008) Compasssion Fatigue: What School Counsellors Should Know About Secondary Traumatic Stres. The Alberta Counsellor, 30(1):9- 21.
• Gök GA. (2015). Merhamet Etmenin Dayanılmaz Ağırlığı: Hemşirelerde Merhamet Yorgunluğu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2):299-313.
• Coetzee SK, Klopper HC. (2010). Compassion Fatigue Within Nursing Practice: A Concept Analysis. Nurs Health Sci,12(2):235-43.
• Smith P. (2012). Alleviating Compassion Fatigue Before it Drags Down Productivity http://www.ltlmagazine.com/article/alleviating-compassion- fatigue-it-dragsdownproductivity, Erişim:27.12.2015.
• Flarity K, Gentry JE, Mesnikoff N. (2013). The Effectiveness of an Educational Program on Preventing and Treating Compassion Fatigue in Emergency Nurses. Advanced Emergency Nursing Journal, 35(3), 247-258.
• Aycock N & Boyle D. (2009). Interventions to Manage Compassion Fatigue in Oncology Nursing. Clinical Journal Of Oncology Nursing, 13(2), 183-191.
• Showalter SE. (2010). Compassion Fatigue: What Is It? Why Does It Matter? Recognizing The Symptoms, Acknowledging The Impact, Developing The Tools to Prevent Compassion Fatigue, and Strengthen The Professional Already Suffering From The Effects. The American Journal of Hospice & Palliative Care, 27(4), 239-242.
• Lombardo B & Eyre C. (2011). Compassion Fatigue: A Nurse’s Primer. The Online Journal of Issues in Nursing. 16(1), Manuscript 3.
• Maiden J, Georges JM, Connelly CD. (2011). Moral Distress, Compassion Fatigue and Perceptions About Medication Errors in Certified Critical Care Nurses. Dimensions of Critical Care Nursing, 30(6), 339-345.
• Romano J, Trotta R, Rich VL. (2013). Combating Compassion Fatigue: An Exemplar of an Approach to Nursing Renewal. Nursing Administration Quarterly, 37(4), 333-336.
• Godsil BP, Kiss JP, Spedding M, Jay TM. (2013). The Hippocampal- Prefrontal Pathway: The Weak Link in Psychiatric Disorders? European Neuropsychopharmacology:The Journal of The European College of Neuropsychopharmacology, 23(10), 1165-1181.
• Abendroth M, & Flannery J. (2006). Predicting the Risk of Compassion Fatigue: A Study of Hospice Nurses. Journal of Hospice and Palliative Nursing, 8(6), 346-356.
• Hiçdurmaz D & İnci FA. (2015). Eşduyum Yorgunluğu: Tanımı, Nedenleri ve Önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar (Current Approaches in Psychiatry), 7(3):295-303.
• Yassen J. (1995). Preventing Secondary Traumatic Stress Disorder. in Compassion Fatigue: Coping with Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat The Traumatized (Ed CR Figley), New York, Brunner- Mazel, 178-208.
• Cohen-Katz J, Wiley SD, Capuano T, Baker DM, Shapiro S. (2004). The Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction on Nurse Stress And Burnout A Quantitative and Qualitative Study. Holistic Nursing Practice, 18(6), 302– 308.
• Kravits K, McAllister-Black R, Grant M, Kirk C. (2010). Self-care Strategies for Nurses: A Psycho-Educational İntervention for Stress Reduction and The Prevention of Burnout.Applied Nursing Research. 23(3):130-138.
• Hegney DG, Craigie M, Hemsworth D, et al. (2014). Compassion Satisfaction, Compassion Fatigue, Anxiety, Depression and Stress in Registered Nurses in Australia: Study 1 Results. Journal of Nursing Management, 22(4):506-518.
• Kim S. (2013) . Compassion fatigue in Liver and Kidney Transplant Nurse Coordinators: A Descriptive Research Study. Progress in Transplantation, 23(4):329-335.
• Khan AA, Khan MA, Malik NJ. (2015). Compassion Fatigue Amongst Health Care Provıders. Pak Armed Forces Med J, 65(2): 286-89.
• Meyer RM, Li A, Klaristenfeld J, Gold JI. (2015). Pediatric Novice Nurses: Examining Compassion Fatigue As A Mediator Between Stress Exposure And Compassion Satisfaction, Burnout, And Job Satisfaction. J Pediatr Nurs, 30(1), 174-83.
• Sacco TL, Ciurzynski SM, Harvey ME, Ingersoll GL. (2015). Compassion Satisfaction and Compassion Fatigue Among Critical Care Nurses. CriticalCareNurse, 35(4): 32-44.
• Kelly L, Runge J, Spencer C. (2015). Predictors of Compassion Fatigue and Compassion Satisfaction in Acute Care Nurses. Journal of Nursing Scholarship, 47(6): 522–528.
• Najjar N, Davis LW, Beck-Coon, K, Doebbeling CC. (2009). Compassion Fatigue: A Review of the Research to Date And Relevance to Cancer-Care Providers. Journal of Health Psychology, 14(2), 267-277. 37. Adams RE, Boscarino JA, Figley CR. (2006). Compassion Fatigue and Psychological Stress Among Social Workers: A Validation Study. American Journal of Orthopsychiatry, 76(1), 103-108.
• Bride BE, Robinson MM, Yegidis B, Figley CR. (2004). Development and Validation of The Secondary Traumatic Stress Scale. Research on Social Work Practice,14(1), 27-35.
• Stamm B. (2002). Measuring Compassion Satisfaction As Well As Fatigue: Developmental History Of The Compassion Satisfaction And Fatigue Test. In: C. Figley (Ed.), Treating Compassion Fatigue. New York: Brunner- Routledge, 107-122.
• Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F ve ark. (2010). Çalışanlar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği Türkçe Uyarlaması Geçerlik Ve Güvenilirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, 47, 111-117.