TURİZMİN ETKİLERİ KONUSUNDA YEREL HALKIN BAKIŞ AÇISINI KONU ALAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN BİBLİYOMETRİK PROFİLİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 29, 24.12.2019

Rezan Çıkrık İbrahim Yılmaz , Lutfullah Sadi Toprak

Öz

Türkiye’nin farklı turizm
destinasyonlarında turizmin gelişmesiyle birlikte olumlu ve olumsuz pek çok
etki ortaya çıkmıştır. Bu etkiler genellikle çevresel, ekonomik ve
sosyo-kültürel etkiler şeklinde kategorize edilmektedir. Bu konuda çok sayıda
bilimsel çalışma yapıldığı ve ağırlıklı olarak yerel halkın söz konusu etkilere
ilişkin bakış açısının ortaya konulduğu bilinmektedir. Ancak bu çalışmaları
bibliyometrik bakış açısıyla çeşitli kriterlere göre bir arada analiz eden
çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Türkiye’de turizmin
etkileri konusunda yerel halkın bakış açısını ele almış lisansüstü tezlerin çeşitli
kriterlere göre bibliyometrik yöntemle analiz edilmesidir. Çalışmada 2000-2017
yılları arasında turizmin etkileri konusunda yerel halkın görüşlerini ortaya
koyan 85 adet lisansüstü tez analiz edilmiştir. Analizlerde tezlere ilişkin
“yıl”, “tür”, “yayınlandığı üniversite”, “hazırlandığı enstitü ve anabilim dalı”,
“danışman ünvanı”, “araştırma alanı” ve “temel bulguları” kriterleri
kullanılmıştır. Analizler sonucunda en fazla tezin 2014 ve 2015 yıllarında yazıldığı
ve tezlerin çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir.  En fazla tezin Gazi Üniversitesinde hazırlandığı,
tezlerin çoğunlukla sosyal bilimler enstitüleri bünyesindeki turizm işletmeciliği
ana bilim dallarında hazırlandığı saptanmıştır. En fazla tez yürüten tez
danışmanı ünvanının Yrd. Doç. Dr. olması dikkat çekmektedir. Araştırma alanı
olarak en çok tercih edilen illerin sırasıyla Antalya, Muğla ve İzmir olduğu
belirlenmiştir. Son olarak, yerel halkın turizmin etkilerine yönelik yaklaşımlarının
genel anlamda olumlu olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Turizmin Etkileri, Yerel Halk, Bibliyometri, Lisanüstü Tezler, Türkiye

Kaynakça

• Kaynakça
• Al, U. ve Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, 21 (2), 142-163.
• Al, U., Soydal, İ. ve Yalçın, H. (2010). Bibliyometrik Özellikleri Açısından Bilig’in Değerlendirilmesi. Bilig, 55, 1-20.
• Alaeddinoğlu, F. (2008). Sivas Kentinde Halkın Turiste ve Turizme Bakışı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-23.
• Altınok, S. ve Çetinkaya, M. (2003). Turizm Sektörü ve Türkiye’de Turizm Sektöründeki Gelişmelerin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. TSA, 7(3), 25-151.
• Avcıkurt, C. (2015). Turizm Sosyolojisi Genel ve Yapısal Yaklaşım. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Arıca, R. (2014). Seyahat İşletmeciliği Literatürünün Gelişim Süreci: Tür¬kiye’de Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Olarak İncelenmesi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Aydın.
• Aydın, B. (2014). Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde (YÖKTEZ) Yi¬yecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Aydın.
• Barca, M. ve Hızıroğlu, M. (2009). 2000’li Yıllarda Türkiye’de Stratejik Yö¬netim Alanının Entelektüel Yapısı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 113-148.
• Boğan, E. ve Sarıışık, M. (2016). Yerel Halkın Turizm Faaliyetine Yönelik Görüş ve Algılamalarının Belirlenmesi Üzerine Alanya’da Bir Araş¬tırma. Kastamonu Üniversites İİBF Dergisi, 12, 325-342.
• Çetin, T. (2009). Beypazarı’nda Turist-Yerli Halk Etkileşimi ve Turizmin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Etkileri. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, IX (1), 15-32.
• Cengiz, B. (2012). Local Residents’ Perceptions of and Attitudes toward Sustainable Tourism Planning and Management in Amasra (Tur¬key). Landscape Planning,8, 177-197.
• Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 6, 1-18.
• Dal N., ve Baysan S. (2007). Kuşadası’nda Kıyı Kullanımı ve Turizmin Mekânsal Etkileri Konusunda Yerel Halkın Tutumları. Ege Coğrafya Dergisi, 16, 69-85.Duran, E. (2013). Yerel Halkın Sürdürülebilir Turizm Gelişimine Yönelik Tutumları: Bozcaada Örneği. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akade¬mik Bilimler Dergisi, 2(3), 76-94.
• Güçlü Nergiz, H. (2014). Türkiye’de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibli¬yometrik Profili (1990-2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Aydın.
• Güdü Demirbulat, Ö. ve Tetik Dinç, N. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 20-30.
• Gümüş, N. ve Özüpekçe, S. (2009). Foça’da Turizmin Ekonomik, Sos¬yal, Kültürel ve Çevresel Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 398-417.
• Hançer, Ş. ve Mancı, A. R. (2017). Yerel Halkın Turizme Bakış Açısının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Diyarbakır Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4), 70-91
• Inskeep, E. (1991). Tourism Planning: An Integrated and Sustainable De¬velopment Approach. New York: John Wiley & Sons.
• İçöz, O. ve Kozak, M. (2002). Turizm Ekonomisi. Ankara:Turhan Kitabevi.
• Karagöz, D. ve Kozak N. (2014). Anatolia Turizm Araştırmaları Dergi¬si’nin Bibliyometrik Analizi: Araştırma Konuları ve Kurumlar Arası İş Birliğinin Sosyal Ağ Analizi İle İncelenmesi. Türk Kütüphanecili¬ği, 28(1), 47-61.
• Kervankıran, İ. (2014). Beypazarı/Ankara Örneğinde Turizmin Ekono¬mik, Toplumsal ve Çevresel Etkilerine Yerel Halkın Yaklaşımı. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 133-153.
• Keskin, E. ve Çontu, M. (2011). Mustafapaşa (Sinasos) Kasabasında Ya¬şayan Halkın Turizme Bakış Açısını Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 37-55.
• Mansuroğlu, S. (2006). Turizm Gelişmelerine Yerel Halkın Yaklaşımları¬nın Belirlenmesi: Akseki/Antalya Örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1), 35-46.Mesci, M. ve Dönmez, G. (2016). Turizmin Bölgesel Kalkınma ve Ye¬rel Halk Üzerindeki Etkisi: Mudurnu Örneği. AİBÜ SBE Dergisi, 16(2), 21-50.
• Özdemir, M.A. ve Kervankıran, İ. (2011). Turizm ve Turizmin Etkileri Ko¬nusunda Yerel Halkın Yaklaşımlarının Belirlenmesi: Afyonkarahisar Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 1-25.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography Or Bibliometrics?. Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Soykan, F. (2004). Kırsal Alanların Turizm Potansiyelinin Saptanması ve Şirince Köyü’ne (İzmir) Uygulanması. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Toprak, L. (2015). Mardin’de Halkın Turizm Algısı. Elektronik Sosyal Bi¬limler Dergisi, 14(54), 201-218.
• Turan, A. (2014). Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Özellikleri (1984-2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Aydın.
• Türker, N., Selçuk Ş., ve Özyıldırım, A. (2016). Turizmin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Karabük Üniversitesi SBE Dergisi, 6 (1), 1-13.
• Unur, K., Ertaş, Ç. ve Kanca, B. (2015). Turizmin Sosyo-Kültürel Etkilerine İlişkin Yapılmış Araştırmalarin Analizi. I. Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators, Konya. Uslu, A. ve Kiper, T. (2006).Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Bey¬pazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Zira¬at Fakültesi Dergisi, 3(3), 305-313.
• Yıldız, S. B. (2014). Yerel Halkın Turizm Algısı: Ayvalık Örneği. 9th Inter¬national Conference: New Perspectives in Tourism and Hospitality, Balıkesir.
• Yılmaz, İ. (2017). İl İl Türkiye’de Turizmin Çevresel, Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Etkileri (İçerik Analizine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım). Ankara: Detay Yayıncılık
• Yök Ulusal Tez Merkezi (2017). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/, Erişim Tarihi: 15.09.2017.