Mekân, Zaman ve Madde Bağlamında Turizmde Palimpsest Kavramı*

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 70 - 80, 30.06.2024

Melih Aydın

Öz

Palimpsest, yazı yazılan yüzeylerin nadir bulunduğu eski çağlarda, yeni yazılara yer açabilmek için parşömen kâğıtlarının üzerinin silinerek yenilerinin yazılmasına atıf yapan bir kavramdır. Yer ve mekân bağlamında ise palimpsest, her yeni katmanın eskilerden izler taşıyarak geçmişle bugünü güncelde yaşatması analojisini ifade etmektedir. Turizm temelinde ele alındığında ise bu kavram bir uzamın, yapının, yerin veya mekânın farklı fiziki katmanlarında hikâyesel, ruhsal ve anlamsal bağlamdaki çok katmanlı birikimlere vurgu yapar. Eskinin ruhundan izler taşınırken, yeni toplumsal dinamikler belirleyici olmaktadır. Turistik destinasyonlar, oteller, tesisler ve mekânlar da zamanın ruhuna ve değişen ihtiyaçlara göre yeniden yaratılabilen özellikler ortaya koymaktadır. Geçmişte bir hapishane binası olarak kullanılan yapı, günümüzde bir otel olarak kullanılabilirken; eski çağlarda çok farklı bir kentsel dokuya sahip kentler, günümüzde farklı bir karakter kazanabilmektedir. Mekânlar her bir katmandan anlamlar taşıyabileceği gibi, eski katmanların anlamını tamamen yitirmesi ve mekânın yeni bir karakter kazanması durumu da söz konusu olabilmektedir. Bu bilgiler ışığında araştırmadaki amaç turizm temelinde palimpsesti, kavramsal ve metaforik bağlamda şehir, yer ve mekân örnekleriyle ele almaktır.

Anahtar Kelimeler

Palimpsest, Turizmde Dönüşüm, Turizm ve Mekân

Kaynakça

• Bartolini, N. (2014). Critical Urban Heritage: From Palimpsest to Brecciation, International Journal of Heritage Studies, 20(5), 519-533.
• Cojocaru, A. (2022). Geographies of Memory and Postwar Urban Regeneration in British Literature: London as Palimpsest, London: Cambridge Scholars Publishing.
• Cordan, Ö. (2019). Bir Palimpsest Olarak İç Mekân, Yapı, 450, Ss. 25-28.
• Cross, (1922). Palimpsest, The North American Review, 216(802), 347-352.
• Dolón Herrero, R. (2020). Different’ and Distinct’ as Markers of Otherness: A Corpus-driven Study of The (re)creation of Privilege in High Standard Hotels, Ibérica 39.
• Fleming, A. (2000). A Lost Swaledale Vaccary and a Palimpsest of Place Names, Northern History, 36(1), 159- 162.
• Foucault, M. & Miscowiec, J. (1986). Of Other Spaces, Diactrics, 16(1), 22-27.