Azerbaycan Muhaceretinin Etkili Bir Yayını; Bildiriş Gazetesi (1930-1931)

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 545 - 558, 20.09.2016

Mustafa İnce

Öz

Azerbaycan muhacereti Azerbaycan milli mücadelesinin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Basın ise dönemin koşullarında bu mücadelenin en önemli araçlarından biri olmuştur. Bolşevik işgali sonrasında Azerbaycanlı aydınlar, Azerbaycan’ı terk etmek zorunda kaldılar. Bağımsızlık mücadelesini bu yüzden Azerbaycan dışındaki bir kısım ülke ve merkezlere taşıdılar. Bu merkezlerden biri de İstanbul idi. Muhaceret, İstanbul’da birçok farklı yayın çıkarmıştır. Bunlardan biri de haftalık olarak yayınlanan Bildiriş gazetesiydi. Bildiriş gazetesi sadece bir yıl yayınlanmasına rağmen milli mücadelenin diri kalmasında oldukça etkili olmuştur. Bildiriş, Azerbaycan milli hareketini canlı tutmak ve Rusya topraklarında yaşayan halkların yaşadığı ıstırapları dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla yayınlanmıştı.Çalışmada Bildiriş gazetesi incelenmiştir. Gazetesinin amacı, yayıncıları ve işlediği konular ele alınmıştır. Çalışma kapsamında Bildiriş gazetesinin tüm sayıları elde edilerek içerik analizi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bildiriş, Azerbaycan Muhacereti, Muhaceret Yayını

Kaynakça

• AHC Ansiklopedisi (2004). Azerbaycan Parlamentosunun Üyeleri, I. Cild, Bakü: Lider Neşriyat Aliyev, M. (1989). Mehmedim Resulzade, Azerbaycan Jurnalı: Sayı: 3 Aliyev, M. (1991). Mehmed Emim Resulzade’nin Ömür Yolu, (Mehmet Emin Resulzade, “Asrimizin Seyavuşu, Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı Çağdaş Tarihi” kitabına önsöz) Bakü: Gençlik Neşriyatı. Bildiriş (1930). Sunuş, No: 1 Enserli, M. (1998). Cefer Seyid Ahmed Kırımer, Bakü: Qartal Neşriyatı. Fazıl, R. ve Nagayev, S. (2001). Kırım Tatar Edebiyatının Tarihi (Kısa Bir Nazar), Akmescit. Hüseynov, Ş. (1988) Hakikat ve Adalet Carcısı, Bakü: Azerneşr. Hüseyinoğlu, A. Ş. “Abdülkadir İnan ve Muhacir Azerbaycan Gazetesi “Bildiriş” (1930-1931)”, Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Folklor Enstitüsü, Bakı- Azerbaycan, Bkz. (http://ali-shamil.tr.gg/Abd.ue.lkadir-%26%23304%3Bnan-ve-muhacir-Azerbaycan-gazetesi--h--bildiri%26%23351%3B-h--h-htm (05.06.2015). İbrahimli, H. (1996). Azerbaycan Siyasi Muhacereti, Bakü: İlim Yayınları. Mehmetzade, M. B. (1938). Millî Azerbaycan Hareketi-Millî Azerbaycan Müsavat Halk Fırkası Tarihi, Berlin. Nalcıoğlu, B. U. (2004). “Azerbaycan Siyasi Muhaceretinin İstanbul’daki Basın Etkinliklerinin (1923-1931) Kamuoyu Oluşturmadaki Rolü”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları. Resulzade, M. E. (1997) Bir Türk Milliyetçisinin Stalin’e İhtilal Hatıraları, Haz: Sebahattin Şimşir, İstanbul. Resulzade, M. E. (2008). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1884-1955), İstanbul: 35. Cilt, s.2. Sultanlı, V. (1998). Azerbaycan Muhacir Edebiyatı, Bakü: Şirvanneşr. Tahirli, A. (2002). Azerbaycan Muhaceret Matbuatı, I Hisse, Bakü: Grapp-poligraf. Veliyev, A. (2006) Azerbaycan Siyasi Düşünce Tarihi ve Mirza Bala Mehmetzade 1898-1959, İstanbul: Doğu Kütüphanesi. Yeni Türk Ansiklopedisi (1985). Abdulkadir İnan, , 14. Cilt, İstanbul: Ötüken