Tatil Satın Alma Kararını Etkileyen Faktörler: Kocaeli’ndeki Çağrı Merkezi Operatörleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 189 - 209, 15.03.2019

Aygül Özyıldırım Cenk Murat Koçoğlu

Öz

Günümüzde önemli bir hale gelen tatil olgusu insanların sosyal ve fiziksel ihtiyaçlarının yanı sıra psikolojik ihtiyaçlarının da bir sonucu olarak artış göstermiştir. İnsanlar, bu ihtiyaçlarına cevap verebilecek tatil türleri konusunda satın alma kararı vermektedirler. Ancak insanların tatille ilgili bu davranışlarına yön veren veya davranışlarına neden olan birçok faktör vardır. Dolayısıyla bu çalışmada, tatil hareketlerine katılma düzeylerinin yüksek olma olasılığı göz önüne alınarak Kocaeli ilinde faaliyet gösteren çağrı merkezinde çalışan 401 kişi üzerinde, tatil satın alma kararlarını etkileyen faktörler ve bu faktörlerin tatile ilişkin özellikler açısından farklı değerlendirilip değerlendirilmediğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, katılımcıların tatil kararını etkileyen faktörlerin; itme, çekme faktörleri ile tatil deneyimi olduğu ve bu faktörlerin tatile ilişkin bazı özellikler açısından farklı değerlendirildikleri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tatil, Tatil Satın Alma Kararını Etkileyen Faktörler

Kaynakça

• Ağaç, S. ve Harmankaya, H. (2009) “İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Giysi Tercihleri ve Giysi Satın Alma Davranışlarına Etki Eden Faktörler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 1-13. Ahmed, Z. Su, L., Rafique, K., Khan, Z. S. ve Jamil, S. (2017) “A Study on the Factors Affecting Consumer Buying Behavior Towards Online Shopping in Pakistan”, Journal of Asian Business Strategy, 7 (2), 44-56. Akkılıç, M. E., Koç, F., Özbek, V. Ve Onar, H. (2013) “Faydacı Tüketim Eğilimi, Destinasyon İmajı ve Davranışsal Niyetler: Edremit Körfezi Örneği”, 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 05-08 Aralık, Kayseri, s.710-732. Akpınar, M. G. ve Yurdakul, O. (2008) “Gıda Ürünlerinde Marka Tercihini Etkileyen Faktörler”, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1), 1-6. Aksoy, S. (2013) “Etik Liderin ve Etik İklimin İş Performansına Etkisi: İlaç Mümessilleri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 92-102. Alabay, M. N. (2010) “Geleneksel Pazarlamadan Yeni Pazarlama Yaklaşımlarına Geçiş Süreci”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2), 213-235. Ambrož, M. and Ovsenik, R. (2011) “Tourist Origin and Spiritual Motives”, Management, 16 (2), 71-86. Apleni, L., Vallabh, D. ve Henama, U. S. (2017) “Motivation for Tourists’ Participation in Religious Tourism in Eastern Cape: A Case Study of Buffalo City, South Africa”, African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, Volume, 6 (2), 1-14. Aslan, Z., Güneren, E. ve Çoban, G. (2014) “Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2 (4), 3-13. Ayaz, N. ve Yalı, S. (2017). Kültürel Turistlerin Seyahat Tercihleri ve Yiyecek-İçecek Beklentileri: Safranbolu Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 43-61. Aymankuy, Y. vd., (2013) “Potansiyel Kırsal Turistleri Kırsal Turizme Yönlendiren Motive Edici Faktörler ve Kırsal Turistlerin Kırsal Turizmden Beklentileri”, 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 05-08 Aralık, Kayseri, s.815-818. Baycan, P. (2017) Y Kuşağının Satın Alma Davranışları Üzerinde Sosyal Medyanın Etkisi, İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Tartışma Metinleri. Bieger, T. ve Laesser, C. (2000) "Segmenting Travel Situations on the Basis of Motivation and Information-Collection by the Traveller", The Tourist Review, 55(2), 54-64. Bozkurt, İ. (2006) İletişim Odaklı Pazarlama: Tüketiciden Müşteri Yaratmak, İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri A.Ş. Butler, P. ve Peppard, J. (1998) “Consumer Purchasing on the Internet: Process and Prospects”, European Management Journal, 16 (5), 600-610. Büyüköztürk, Ş.(2007) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Yayıncılık. Christensen, B. L., Johnson, R. B. Turner, L. A. (2015) Research Methods, Design and Analysis, Twelfth Edition, England: Pearson Education Limited. Costello, A. ve Fairhurst, A. (2002) “Purchasing Behavior of Tourists Towards Tennessee-Made Products”, International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 3 (3), 7-17. Crompton, J. L. (1979) “Motivation For Pleasure Vacation”, Annals of Tourism Research, 6, 408–424. Çabuk, S. ve Atılgan, K. Ö. (2013) “Referans Fiyat Oluşumunda Tüketici Odaklı Marka Denkliği Boyutlarının Rolü”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 394-401. Çabuk, S. ve Nakıboğlu, M. A. B. (2003) “Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri İle İlgili Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (12), 39-54. Çadırcı, O. T., Güngör, S. A. ve Asıl, H. (2013) “İndirimli Gıda Perakendecilerinde Sürekli Müşteri Olma Davranışı”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 118-134. Çağlıyan, V., Işıklar, E. Z. Hassan, S. A: (2016) “Üniversite Öğrencilerinin Satın Alma Davranışlarında Sosyal Medya Reklamlarının Etkisi: Selçuk Üniversitesi’nde Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (11), 43-56. Çatı, K. ve Koçoğlu, C. M. (2008) “Müşteri Sadakati İle Müşteri Tatmini Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (19), 167-167. Çatı, K., Koçoğlu, C. M. ve Gelibolu, L. (2010) “Müşteri Beklentileri İle Müşteri Sadakati Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Bir Otel Örneği”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 429-446. Çavuşoğlu, M. (2012) “Gökçeada E-Koagro Turizm Projesi”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 14 (23), 123-128. Çolakoğlu, E., Türk, B., Başar, E. E. ve Gül, O. (2013) “Kişisel Değerler ve Çevre Bilincinin Çevreci Ürünlerin Tercih Edilmesindeki Etkileri: Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 157-167. Dann, G. (1977) “Anomie, Ego-Enhancement and Tourism”, Annals of Tourism Research, 4 (4), 184-194. Demir, Ş. Ş. (2010) Turizmde Tüketici Davranışları Modelini Oluşturan Aşamalar Arasındaki İlişki: Turistler Üzerine Bir Araştırma, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Demir, Ş. Ş. ve Kozak, M. (2011) “Turizmde Tüketici Davranışları Modelini Oluşturan Aşamalar Arasındaki İlişki”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22 (1), 19-34. Deniz, R. B. ve Yozgat, U. (2013) “Tüketicilerin İyi/Mutlu Olma Durumunun Hedonik Tüketime Etkilerinin Araştırılması”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 619-629. Dost, M. K., Illyas, M. ve Abdul Rehman, C. (2015) “Online Shopping Trends and Its Effects on Consumer Buying Behavior: A Case Study of Young Generation of Pakistan”, NG-Journal of Social Development, 5 (1), 1-22. Giritlioğlu, İ., İpar, M. S. ve Öksüz, E. N. (2017) “Gaziantep İlini Ziyaret Eden Yerli Turistlerin Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma”, 1. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi Bildiriler Kitabı, Mersin, s. 1408-1419. Güçer, E., Yayla, Ö. ve Koç, B. (2013) “Konaklama İşletmelerinin Seçiminde Biyolojik Cinsiyete ve Cinsiyet Kimliğine Dayalı Reklam Etkisi”, 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 05-08 Aralık, Kayseri, s.858-869. Güçlü, C. (2017) “Bilgi Kaynaklarının Seyahat Motivasyonları Üzerindeki Etkisi: Alanya Örneği”, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 1 (3), 61-79. Güllülü, U., Bilgili, B., Candan, B., Tayfur, G. (2013) “Tüketicilerin Yerli ve Yabancı Markalara Yönelik Marka Kişiliği Algısı ve Marka Bağlılığı İlişkileri Üzerine Bir Araştırma (Beyaz Eşya Sektöründe Bir Araştırma)”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 285-300. Gürbüz, A. ve Doğan, M. (2013) “Tüketicilerin Markaya Duyduğu Güven ve Marka Bağlılığı İlişkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), 239-258. Hacıoğlu, G., Eren, S. S., Kurt, G. ve Çelikkan, H. (2013) “Tüketicilerin Düşmanlık Hissi ve Etnik Merkezciliği ile Satın Alma Niyeti Arasındaki İlişkiler: Türk Tüketicilerin Fransız Malı Ürünlere Yönelik Tutumlarına Dair Bir Araştırma”, 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Kafkas Üniversitesi, Kars, s. 576-585. Hair Jr., J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E. (2010) Multivariate Data Analysis: A Global Perspective, 7th Edition, Pearson Education, Upper Saddle River. Hsieh, A. T. ve Chang, J. (2006) “Shopping and Tourist Night Markets in Taiwan”, Tourism Management, (27), 138-145. Hsu, C. H. C. ve Huang, S. (2008) “Travel Motivation: A Critical Review of The Concept’s Development”, In A.G. Woodside & D. Martin (Eds.), Tourism Management: Analysis, Behaviour and Strategy, (pp. 14–27), UK: CABI. İlban, M. O., Akkılıç, M. E. ve Yılmaz, Ö. (2011) “Tüketicilerin Beyaz Eşya Satın Alma Karar Sürecinde Marka Algılarına Yönelik Bir Araştırma”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 63-84. Jönsson, C. ve Devonish, D. (2008) “Does Nationality, Gender, and Age Affect Travel Motıvatıon? A Case of Vısıtors To The Caribbean Island of Barbados”, Journal of Travel & Tourism Marketing, 25 (3–4), 398-408. Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Kassean, H. ve Gassita, R. (2013) “Exploring Tourists Push and Pull Motivations to Visit Mauritius as a Tourist Destination”, African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 2 (3), 1-13. Kayış, A. (2009) Güvenirlik Analizi, Ed.; Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Kim, S. S., Lee, C. K. ve Klenosky, D. B. (2003) “The Influence of Push and Pull Factors at Korean National Parks”, Tourism Management, 24, 169-180. Kotler, P. ve Armstrong, G. (1996) Principles of Marketing, Prentice Hall. Kozak, N. (2012) Genel Turizm Bilgisi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2472. Kozinets, V. R. (1999) “E-tribes and Marketing: Virtual Communities of Consumption and Their Strategic Marketing Implications”, European Management Journal, (17), 252-264. Köse, Ç. B. ve Özer, U. S. (2012) “Uzun Kuyruk” (Long Taıl) Pazarlama Yaklaşımı ve Turizm Sektöründe Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Değerlendirme”, 13. Ulusal Turizm Kongresi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi, s.23-41. Lew, A. A. (2008) “Long Tail Tourism: New Geographies for Marketing Niche Tourism Products”, Journal of Travel & Tourism Marketing, 25 (3 4), 409- 419. Mucuk, İ. (2009) Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler, Pazarlama İlkeleri, 17. Basım, İstanbul: Türkmen Kitabevi. Nasibov, D., Göçmen, S. ve Üngüren, E. (2017) “Konaklama İşletmelerinde Çalışan Engelli Bireylerin Helâl Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi”, 1. International Halal Tourism Congress, 07-09 April, Alanya-Turkey, s. 69-82. Ojo, Y. B. and Busayo, M. B. (2017) “Exploring the Relationship between Religion Tourism and Economic Development of a Host Community”, International Journal of Business and Management Invention, 6 (9), 41-51. Orhan, T. ve Karahan, F. (2010) “Uzundere İlçesi ve Yakın Çevresinin Ekoturizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi”, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11 (1), 27-42. Özer, E. Z. ve Çavuşoğlu, F. (2014) “Rekreasyonel Bir Faaliyet Olarak Yerel Etkinliklerin Kırsal Turizme Etkisi”, International Journal of Science Culture and Sport, (Özel Sayı 2), 191-202. Park, K. S., Reisinger, Y. ve Kang, H. (2008) “Visitors’ Motivation for Attending the South Beach Wine and Food Festival, Miami Beach, Florida”, Journal of Travel & Tourism Marketing, 25 (2), 161-181. PSHE (2013) Introduction to Tourism (Fine-tunedversion), Hong Kong: Tourism and Hospitality Studies. Rızaoğlu, B., Ayazlar, R. A. ve Gençer, K. (2013) “Yiyecek Deneyimiyle İlgili Bireysel Eğilimlerin Sosyo-Demografik Özellikler Açısından Değerlendirilmesi: Kuşadası’na Gelen Yabancı Turistler Örneği”, 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 05-08 Aralık, Kayseri, s.669-687. Sarı, Y. (2017) “Bir Alternatif Turizm Çeşidi Olarak “Tefekkür Turizmi” Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 56-62. Seçilmiş, C. ve Sarı, Y. (2013) “Etkinlik Yönetiminde E- Tanıtım Uygulamaları Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti Web Sitesi Örneği”, 14. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 05-08 Aralık, Kayseri, s.333-355. Sekaran, U. (2003) Research Methods for Business, Fourth Edition, John Wiley & Sons İnc. Serçek, Ö. G. ve Serçek, S. (2016) “Turizm Sektörünün Gelişmesi Önündeki Engel: Terörizm” Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (42), 431-444. Sezgin, M. ve Ünüvar, Ş. (2009) “Kültürler Arası İletişimde Turizmin Önemi Alternatif Turizm ve Pazar Olgusu”, Dünyada Yeni Oluşumlar ve Türk Dünyası Uluslararası Sempozyumu, BAKÜ, s. 392-404. Snepenger, D., King, J., Marshall, E., ve Uysal, M. (2006) “Modeling Iso-Ahola’s Motivation Theory in the Tourism Context”, Journal of Travel Research, 45 (2), 140-149. Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013) Using Multivariate Statistics, Northridge: California State University Publish. Türker, N., Selçuk, Ş. ve Özyıldırım, A. (2016) “Turizmin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi: Safranbolu Örneği”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (1),1-13. Ünal, A. ve Demirel, G. (2011) “Sağlık Turizmi İşletmelerinden Yararlanan Müşterilerin Beklentilerinin Belirlenmesine Yönelik Bolu İlinde Bir Araştırma”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 1 (1), 134-145. Üstün, N. Ş., Karaosmanoğlu, H. ve Turan, A. (2017) “Turizm Sektöründe Helâl Gıda Uygulamaları ve Riskleri”, 1. International Halal Tourism Congress, 07-09 April, Alanya-Turkey, s. 83-90. Vigolo, V., Simeoni, F., Cassia, F. ve Ugolini, M. M. (2018) “The Effects of Travel Motivation on Satisfaction: The Case of Older Tourists”, International Journal of Business and Social Science, 9 (2), 19-30. Vuuren, C. V. ve Slabbert, E. (2011) “Travel Motivations and Behaviour of Tourists to A South Afrıcan Resort”, Internatıonal Conference on Tourısm & Management Studies, Algarve: Book of Proceedings, Vol. I, 295-304. Wong, M., Cheung, R. ve Wan, C. (2013) “A Study on Traveler Expectation, Motivation and Attitude”, Contemporary Management Research, 9 (2), 169-186. Yıldız, Z. (2011) “Turizmin Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5), 54-71. Yıldız, Z., Yıldız, S. ve Aytemiz, L. (2015) “Kara Turizm, Terör Turizmi ve Türkiye Potansiyeli”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 390-407. Yılmaz, H. ve Surat, H. (2015) “Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak En Uygun Ekoturizm Etkinliğinin Belirlenmesi”, Türkiye Ormancılık Dergisi, 16 (2), 164-176. Yiamjanya, S. ve Wongleedee, K. (2014) “International Tourists’ Travel Motivation by Push-Pull Factors and the Decision Making for Selecting Thailand as Destination Choice”, World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Humanities and Social Sciences, 8 (5), 1348-1353. Yoon, Y. ve Uysal, M. (2005) “An Examination of The Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty: A Structural Model”, Tourism Management, 26 (1), 45-56.