Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi1

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 626 - 639, 16.09.2019

Yaşar İsmail Gülünay , Numan Kayışoğlu , Levent İlhan

Öz

Engelli bireylerin topluma katılımının ve eğitimlerinin öneminin her geçen gün arttığı günün dünyasında, söz konusu gelişmelerin önemine bağlı olarak araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmeni adaylarının zihinsel engelli çocuklara karşı tutumlarının farklı değişkenlere (cinsiyet, sınıf düzeyi, özel eğitim bilgisi, engelli yakını olma ve çalışma deneyimi) göre incelenmesidir. Araştırmaya, Karabük Üniversitesi, Hasan Doğan Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü’nde farklı sınıf seviyelerinde öğrenim gören: 174 erkek, 108 kadın olmak üzere toplamda 282 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ve Süngü (2012) tarafından geliştirilen “Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U ve Kruskall Wallis testlerine başvurulmuştur. Sonuç olarak, tüm değişkenler bakımından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>.05). Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin genel anlamda müfredat geliştirmeye tabii tutulması, özel eğitim kurumları ile iş birliği yapılarak derslerin uygulama boyutunun artırılması gibi öneriler ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi Öğretmeni Adayı, Zihinsel Yetersizlik

Kaynakça

• Alpar, R. (2012). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlilik-güvenirlilik. Ankara: Detay Yayıncılık. Ammah, J. O., & Hodge, S. R. (2005). Secondary Physical Education Teachers' Beliefs and Practices in Teaching Students with Severe Disabilities: A Descriptive Analysis. The High School Journal, 89(2), 40-54. Doi: 10.1353/hsj.2005.0019. Bailey, R. (2006). Physical Education and Sport in Schools: A Review of Benefits and Outcomes. Journal of School Health, 76(8), 397-401. Doi:10.1111/j.1746-1561.2006.00132.x. Block, M. E., & Obrusnikova, I. (2007). Inclusion in Physical Education: A Review of the Literature from 1995-2005. Adapted Physical Activity Quarterly, 24(2), 103-124. Doi: 10.1123/apaq.24.2.103. Block, M. E., Hutzler, Y., Barak, S., & Klavina, A. (2013). Creation and Validation of The Self-Efficacy Instrument for Physical Education Teacher Education Majors toward Inclusion. Adapted Physical Activity Quarterly, 30(2), 184-205. Doi:10.1123/apaq.30.2.184. Bulger, S. M., Housner, L. D., & Lee, A. M. (2008). Curriculum Alignment: A View from Physical Education Teacher Education. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 79(7), 44-49. Doi:10.1080/07303084.2008.10598215. Fejgin, N., Talmor, R., & Erlich, I. (2005). Inclusion and Burnout in Physical Education. European Physical Education Review, 11(1), 29-50. Doi: 10.1177/1356336X05049823. Filazoğlu, G., Kırımoğlu, H., Öz, A.Ş., İlhan, E.L. (2015). Hafif Derecede Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Benlik Algısı Üzerindeki Etkisi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(11), 55-55., Doi: 10.14486/IJSCS258. Folsom-Meek, S. L., Nearing, R. J., Groteluschen, W., & Krampf, H. (1999). Effects of Academic Major, Gender, and Hands-On Experience on Attitudes of Preservice Professionals. Adapted Physical Activity Quarterly, 16(4), 389-402. Doi:10.1123/apaq.16.4.389. Folsom-Meek, S. L., & Rizzo, T. L. (2002). Validating the Physical Educators' Attitude Toward Teaching Individuals with Disabilities III (PEATID III) Survey for Future Professionals. Adapted Physical Activity Quarterly, 19(2). Doi:10.1123/apaq.19.2.141. Fournidou, I., Kudlacek, M., & Evagellinou, C. (2011). Attitudes of In-Service Physical Educators toward Teaching Children with Physical Disabilities in General Physical Education Classes in Cyprus. European Journal of Adapted Physical Activity, 4(1). Hodge, S. R., & Jansma, P. (1999). Effects of Contact Time and Location of Practicum Experiences on Attitudes of Physical Education Majors. Adapted Physical Activity Quarterly, 16(1), 48-63. Doi:10.1123/apaq.16.1.48. Hodge, S. R., & Jansma, P. (2000). Physical Education Majors' Attitudes toward Teaching Students with Disabilities. Teacher Education and Special Education, 23(3), 211-224. Doi: 10.1177/088840640002300304. İlhan, L. (2008a). Zihinsel Engelli Çocuklar için Beden Eğitimi ve Sporun Genel Gelişim Süreçleri Açısından Önemi, Çağdaş Eğitim Dergisi, Tek Işık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı Yayını, 33 (350):17-24. İlhan, L. (2018b). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeylerine Etkisi, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1): 315. İlhan, L. (2009). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Çocuklarının Özel Eğitimleri Sürecinde Beden Eğitimi Ve Spor Etkinliklerine Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-48. İlhan, L. (2010). The Effect of The Participation of Educable Mentally Retarded Children in The Special Physical Education Classes Upon The Anxiety Levels of The Parents of The Children, Ovidius University Annals, Series Physical education and Sport / Science, Movement and Health, 10(2):304-309. İlhan, L., Esentürk, O. (2015a). Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık Ölçeği (ZEBSEYFÖ) Geliştirme Çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 9(1), 19-36. İlhan, E.L., Esentürk, O.K. (2015b). Zihinsel Yetersizliği Olan çocuklarla Normal Gelişim Gösteren Akranlarının Bazı Fiziksel Uygunluk Parametrelerinin İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20 (1-4), 11-17. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/gbesbd/issue/36476/413656. İlhan, E. L., Esentürk, O. K., & Yarımkaya, E. (2016). Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Ölçeği (zebseytö): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1141-1160. Doi:10.14687/ijhs.v13i1.3656. Jerlinder, K., Danermark, B., & Gill, P. (2010). Swedish Primary‐school Teachers’ Attitudes to Inclusion the Case of PE and Pupils with Physical Disabilities. European Journal of Special Needs Education, 25(1), 45-57. Doi: 10.1080/08856250903450830. Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi. Kırımoğlu, H., Esentürk, O.K., İlhan, E.L., Yılmaz, A., Kaynak, K. (2016a). İlköğretim Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Öğretmenleri ile Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engelli Bireylerin Fiziksel Egzersize Katılımlarının Etkilerine Yönelik Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Manas Journal of Social Studies, 5(4), 231-244. Kırımoğlu, H., Yılmaz, A., Soyer, A., Beyleroğlu, M., İlhan, E.L. (2016b). Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık: Beden Eğitimi Öğretmen Adayları Üzerine Bir Araştırma. Niğde University Journal of Physical Education and Sport Sciences, 10(1), 80-88. Kırımoğlu, H., Filazoğlu G., İlhan, E.L., Öz, A.Ş. (2016c). The Effect of Physical Education and Sports Program on the Positive Growth and Coping Strategies of the Adolescent with Mental Retardation. SHS Web of Conferences, 26, 1086, Doi: 10.1051/shsconf/20162601086. Kırımoğlu, H. (2017). Development Process of Adapted Physical Activities and Reviewing Attitudinal Levels of Turkish Sports Education Administrators towards Sports Activities for Individuals with Mental Disabilities. The Sports Journal, 29, 1-9. Kozub, F. M., & Lienert, C. (2003). Attitudes Toward Teaching Children With Disabilities: Review of Literature and Research Paradigm. Adapted Physical Activity Quarterly, 20(4), 323-346. Kwon, H. (2005). Inclusion in South Korea: The Current Situation and Future Directions. International Journal of Disability, Development and Education, 52(1), 59-68. Doi:10.1080/10349120500071910. Lieberman, L. J., Houston-Wilson, C., & Kozub, F. M. (2002). Perceived Barriers to Including Students with Visual Impairments in General Physical Education. Adapted Physical Activity Quarterly.Doi: 10.1123/apaq.19.3.364. Martin, K., & Kudlacek, M. (2010). Attitudes of Pre-service Teachers in an Australian University towards Inclusion of Students with Physical Disabilities in General Physical Education Programs. European Journal of Adapted Physical Activity, 3(1), 30–48. Meegan, S., & MacPhail, A. (2006). Irish Physical Educators’ Attitude toward Teaching Students with Special Educational Needs. European Physical Education Review, 12(1), 75-97. Doi: : 10.1177/1356336X06060213. Orakci, S., Aktan, O., Toraman, Ç., & Çevik, H. (2016). The Influence of Gender and Special Education Training on Attitudes Towards Inclusion. International Journal of Instruction, 9(2), 107-122. Doi: 10.12973/iji.2016.928a. Özer, D., Nalbant, S., Aǧlamıș, E., Baran, F., Kaya Samut, P., Aktop, A., & Hutzler, Y. (2013). Physical Education Teachers' Attitudes towards Children with Intellectual Disability: the Impact of Time in Service, Gender, and Previous Acquaintance. Journal of Intellectual Disability Research, 57(11), 1001-1013. Doi: 10.1111/j.1365-2788.2012.01596.x. Öztürk, H., & Abakay, U. (2014). Research of Attitudes of the Students Studying in Schools of Physical Education and Sport toward Disabled Kids. Turkish Journal of Sport and Exercise, 16(3), 66-68. Doi: 10.15314/TJSE.201439683. Rizzo, T. L., & Vispoel, W. P. (1991). Physical Educators’ Attributes and Attitudes Toward Teaching Students with Handicaps. Adapted Physical Activity Quarterly, 8(1), 4-11. Doi: 10.1123/apaq.8.1.4. Rizzo, T. L., & Kirkendall, D. R. (1995). Teaching Students with Mild Disabilities: What Affects Attitudes of Future Physical Educators?. Adapted Physical Activity Quarterly, 12(3), 205-216. Doi:10.1123/apaq.12.3.205. Taliaferro, A. R., Hammond, L., & Wyant, K. (2015). Preservice Physical Educators’ Self-efficacy Beliefs Toward Inclusion: The Impact of Coursework and Practicum. Adapted Physical Activity Quarterly, 32(1), 49-67. Doi:10.1123/apaq.2013-0112. Temel, Z . (2014). Okul Öncesi Eğitimcilerinin Engellilerin Kaynaştırılmasına İlişkin Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (18). Yılmaz, A., Şentürk, U., Demir E. (2015). Zihinsel Engellilerde Fiziksel Aktiviteye Yönelik Uygulamaların İçerik Analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 312-327.