İşten Ayrılma Niyeti

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 9 - 18, 31.12.2023

Yaşar Akça , Aynur Karagüzel

https://doi.org/10.24013/jomelips.1352689

Öz

İnsan gücü, işletmenin en önemli kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Küresel rekabet ortamında sürdürülebilir başarı elde edebilmek için, bu gücün korunması ve devamının sağlanması büyük önem arz etmektedir. Sağlıklı bir örgüt için çalışanların işe karşı istekli olmaları ve işten ayrılma niyetinden uzaklaşmaları sağlanmalıdır. Çünkü mutlu çalışanlar, işten ayrılma düşüncesine sıcak bakmamakta ve çalıştıkları işletmenin başarılarına daha fazla katkı sunmaktadırlar. Bu makalenin amacı; insan kaynağının işletmeden ayrılma niyetini etkileyen faktörleri ortaya koymaktır. İşten ayrılma niyeti hem araştırmacılar hem de yöneticiler tarafından yoğun ilgi görmektedir. Dolayısıyla; gerçekleştirilen bu çalışmanın gelecekte yapılacak araştırmalara fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşten Ayrılma Niyeti, İşgücü Devir Hızı, İşte Kalma Niyeti

Etik Beyan

ETİK DIŞI BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİLDİR

TURNOVER INTENTION

Öz

Manpower is the most important business resource of an enterprise. In order to achieve sustainable success in the global competitive environment, it is of great importance to protect and maintain this power. For a healthy organization, the willingness and perseverance of the employees towards the work enables them to move away from the intention to leave the job. Because happy employees do not look at the thought of leaving the job and can contribute more to the success of the organization they work for. The purpose of this conceptual article; It aims to summarize the basic information explaining the intention to leave the job and the factors affecting this intention of the human power, which is the lifeblood of the organizations. Since the intention to leave the job attracts great attention by both researchers and managers; It is thought that this article will benefit future researches and also managers.

Anahtar Kelimeler

Turnover Intention, Employee Turnover, Intention to Stay

Kaynakça

• Addae, H. M., Parboteeah, K. P. ve Davis, E. E. (2016). Organizational commitment and intentions to quit: an examination of the moderating effects of psychological contract breach in Trinidad and Tobago. International Journal of Organizational Analysis, 14(3), 225-238. DOI: 10.1108/19348830610823419
• Ak, B. (2018). Turnover intention influencing factors of employees: an empirical work review. Journal of Entrepreneurship Organization Management, 7(3), 1-7. DOI: 10.4172/2169-026X.1000253
• Akça, Y. (2007). Kullanıcı, yenilikçi, organizasyon ve çevre özelliklerinin kurumsal kaynak planlaması uygulama başarısı ile organizasyonel performansa etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Ashill, N. J., Rod, M. ve Carruthers, J. (2008). The effect of management commitment to service quality on frontline employees’ job attitudes, turnover intentions and service recovery performance in a new public management context. Journal of Strategic Marketing, 16(5), 437-462. DOI: 10.1080/09652540802480944
• Aslan, Z. ve Etyemez, S. (2015). İşgörenlerin tükenmişlik düzeylerinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: Hatay’daki otel işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(3), 482-507.
• Bakker, A. B., Demerouti, E. ve Schaufeli, W. B. (2005). The crossover of burnout and work engagement among working couples. Human Relations, 58(5), 661-689. DOI: 10.1177/0018726705055967
• Bal, S. (2020). Örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetinin öncülleri, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin analizi: havacılık çalışanları üzerine bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Benevene, P., Corso, L. D., Carlo, A. D., Falco, A., Carluccio, F. ve Vecina, M. L. (2018). Ethical leadership as antecedent of job satisfaction, affective organizational commitment and intention to stay among volunteers of non-profit organizations. Frontiers in Psychology, 9, 1-17. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02069
• Chao, M.C., Jou, R. C., Liao, C. C. ve Kuo, C. W. (2013). Workplace stress, job satisfaction, job performance and turnover intention of health care workers in rural Taiwan. Asia Pasific Journal of Public Health, 20(10), 1-10. doi: 10.1177/1010539513506604.
• Currivan, D. B. (1999). The causal order of job satisfaction and organizational commitment in models of employee turnover. Human Resource Management Review, 9(4), 495-524. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(99)00031-5
• Çetin, A., Güleç, R. ve Kayasandık, A. E. (2015). Etik iklim algısının çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: tükenmişliğin aracı değişken rolü. Electronic Journal of Vocational Colleges, 5(2), 18-31. https://doi.org/10.17339/ejovoc.18657
• Fako; T. T., Orlando, E. N., Wilson, D. R., Forcheh, N. ve Linn, J. G. (2018). Factors associated with organizational commitment of academic employees in Botswana. International Journal of Educational, 10(6), 56-64. DOI: 10.5897/IJEAPS2017.0563
• Gerhart, B. (1990). Organizational differences in managerial compensation and financial performance. Academy of Management Journal, 33(4), 663-691. DOI: 10.2307/256286
• Harris, K. J., Kacmar, K. M. ve Witt, L. A. (2005). An examination of the curvilinear relationship between leader-member exchange and intent to turnover. Journal Of Organizational Behavior, 26, 363-378. https://doi.org/10.1002/job.314
• Hausknecht, J. P. ve Trevor, C. O. (2011). Collective turnover at the group, unit and organizational levels: evidence, issues and implications. Journal of Management, 37(1), 352-388. 10.1177/0149206310383910
• Hom, P. W., Walker, F. C., Prussia, G. E. ve Griffeth, R. W. (1992). A meta-analytical structural equations analysis of a model of employee turnover. Journal of Applied Psychology, 77(6), 890-909. DOI:10.1037/0021-9010.77.6.890
• Jafarova, F. ve Sağlam, N. (2018). Çalışanların iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetlerinin karşılaştırmalı analizi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10(3), 57-82.
• Jaros, S. J. (1997). An assessment of Meyer and Allen’s (1991) three-component model of organizational commitment and turnover ıntentions. Journal of Vocational Behavior, 51, 319-337. https://doi.org/10.1006/jvbe.1995.1553
• Jin, J. (2016). The role of assessment centers in job satisfaction and organizational commitment: a case of the Korean Government. The International Journal of Human Resource Management, 29(9), 1-21. https://doi.org/10.1080/09585192.2016.1203348
• Kaur, B., Mohindru ve Pankaj (2013). Antecedents of turnover intentions: a literature review. Global Journal of Management and Business Studies, 3(10), 1219-1230.
• Kim, W. G., Leong, J. K. ve Lee, Y. K. (2005). Effect of service orientation on job satisfaction, organizational commitment and intention of leaving in a casual dining Chain restaurant. Hospital Management, 24(2), 171-193. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2004.05.004
• Lambert, E. G., Hogan, N. L. ve Barton, S. H. (2001). The impact of job satisfaction on turnover intent: a test of a structural measurrement model using a national sample of workers. The Social Science Journal, 38(2), 233-250. https://doi.org/10.1016/S0362-3319(01)00110-0
• Lee, T. W., Mitchell, T. R., Sablynskı, C. J., Burton, J. P. ve Holtom, B. C. (2004). The effects of job embeddedness on organizational citizenship, job performance, volitional absences and voluntary turnover. Academy of Management Journal, 47(5), 711-722. DOI: 10.2307/20159613
• Maslach, C. ve Leiter, M.P. (2008). Early predictors of job burnout and engagement. Journal of Applied Psychology, 93(3), 498-512. doi: 10.1037/0021-9010.93.3.498.
• Metin, F. (2021). İşten ayrılma niyeti ve psikolojik güçlendirme: bilişim çalışanları üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Örücü, E. ve Özafşarlıoğlu, S. (2013). Örgütsel adaletin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358. Polat, M. ve Meydan, C. H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Rusbult, C. E., Farrell, D., Rogers, G. ve Mainous, A. G. (1988). Impact of Exchange variables on exit, voice, loyalty and neglect: an integrative model of responses to declining job satisfaction. The Academy of Management Journal, 31(3), 599-627. http://www.jstor.org/stable/256461?origin=JSTOR-pdf
• Schyns, B., Torka, N. ve Gössling, T. (2007). Turnover intention and preparedness for change. exploring leader-member exchange and occupational self-efficacy as antecedents of two employability predictors. Career Development International, 12(7), 660-679. DOI: 10.1108/13620430710834413
• Seyfullahoğulları, Ç. (2018). İşten Ayrılma Niyeti. İstanbul: Türkmen Kitabevi. Seyrek, İ. H. Ve İnal, O. (2017). İşten ayrılma niyeti ile ilişkili faktörler: bilgi teknolojisi çalışanları üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 1(1), 63-74.
• Şengil, S. (2023). Örgüt kültürü, iş yeri yalnızlığı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Ankara Medipol Üniversitesi örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tett, R. P. ve Meyer, J. P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention and turnover: path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46(2), 259-293. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1993.tb00874.x
• Wells, J. E. ve Peachey, J. W. (2011). Turnover intentions. do leadership behaviors and satisfaction with the leader matter? Team Performance Management, 17(1/2), 23-40. DOI: 10.1108/13527591111114693
• Yenihan, B., Öner, M. ve Çiftyıldız, K. (2014). İş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: otomotiv işletmesinde bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 38-49.
• Yildiz, S. M. (2018). An empirical analysis of the leader-member exchange and employee turnover intentions mediated by mobbing: evidence from sport organisations. Economic Research-Ekonomska Istrazıvanja, 31(1), 480-497. https://doi.org/10.1080/1331677X.2018.1432374
• Zincirkıran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K. ve Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: enerji sektöründe bir araştırma. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 52(600), 59-71.
• Wasti, S. A. (2003). Organizational commitment, turnover intentions and the influence of cultural values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), 303-321. https://doi.org/10.1348/096317903769647193
• Watrous-Rodriguez, K. M., Huffman, A. H. ve Pritchard, R. D. (2006). When cowerkers and managers quit: the effects of turnover and shared values on performance. Journal of Business and Psychology, 21(1), 103-126. DOI: 10.1007/s10869-005-9021-2 www.sgk.gov.tr (erişim tarihi 30.09.2023)