A CONCEPTUAL EXAMINATION ON WORKPLACE BULLYING

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 190 - 201, 31.12.2022

Harun Kaya , Akın Marşap

Öz

Workplace bullying is a common and important situation that negatively affects organizations and employees. In this study, the approaches in the literature on the concept of workplace bullying are discussed. In the study, an evaluation was made on the types of workplace bullying, the models related to bullying and the possible effects of bullying. In addition, workplace bullying has been evaluated separately in terms of the private sector and the public sector. Findings from the literature review show that the measures to be taken against bullying, which affects the peace, health and welfare of the employees, are necessary for the productivity and sustainability of the workplaces.

Anahtar Kelimeler

Bullying, workplace bullying, bullying models

İşyeri Zorbalığı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme

Öz

İşyeri zorbalığı; kuruluşları ve çalışanları olumsuz yönde etkileyen yaygın ve önemli bir durumdur. Bu çalışmada işyeri zorbalığı kavramı üzerine literatürde yer alan yaklaşımlar ele alınmıştır. Çalışmada işyeri zorbalığının türleri, zorbalık ile ilgili modeller ve zorbalığın olası etkileri üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca işyeri zorbalığı, özel sektör ve kamu sektörü açısından ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Literatür taramasından elde edilen bulgular; çalışanların huzuru, sağlığı ve refahını etkileyen zorbalığa karşı alınacak önlemlerin işyerlerinin verimliliği ve sürdürülebilirliği açısından gerekli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İşyeri zorbalığı, Zorbalık, zorbalık modelleri

Kaynakça

• Atman, Ü. (2012). İşyerinde psikolojik terör: Mobbing. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3, 157-174.
• Aydın, Ş. ve Özkul, E. (2007). İşyerinde yaşanan psikolojik şiddetin yapısı ve boyutları: 4-5 yıldızlı otel işletmeleri örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 169-186. Baıllıen, E., Neyens, I., Wıtte, H. and Cuyper, N. (2009). A qualitative study on the development of workplace bullying: Towards a three way model. Journal of Community and Applied Social Psychology, 19, 1-16.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig Dergisi, 42, 111-126.
• Cowıe, H., Naylor, P., Rıvers, I., Smıth, P. K. ve Pereıra, B. (2002). Measuring workplace bullying. Aggression and Violent Behavior, 7, 33-51.
• Eınarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: A review of the Scandinavian approach. Aggression and Violent Behavior, 5(4), 379-401.
• Eınarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. and Cooper, C. (2010). The concept of bullying and harrassment at work: the european tradition. Research and Practise: New York.
• Evrensel. (2017). 6 yılda 32 bin 262 kişi mobbinge uğradı, https://www.evrensel.net/haber/331025/6-yilda-32-bin-262-kisi-mobbingeugradi, (Erişim Tarihi: 04.07.2020).
• Glasl, F. (1982). The process of conflict escalation and roles of third parties. Conflict Management and Industrial Relations, 119-140.
• Günel, Ö. D. (2010). İşletmelerde yıldırma olgusu ve yıldırma mağdurlarının kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3), 37-65. Heller, T.S., Hawgood, J. L. and Deleo, D. (2007). Correlates of suicide in building industry workers. Archives of Suicide Research, 11, 105- 117.
• Hoel, H. and Cooper, C. (2001). Origins of bullying: Theoretical frameworks for explaining workplace bullying. Building a Culture of Respect: Managing Bullying at Work, 3-19. İbicioğlu, H., Çiftçi, M. ve Derya, S. (2009). Örgütlerde Yıldırma (Mobbing): Kamu sektöründe bir inceleme. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 25-38.
• Karcioğlu, F. ve Akbaş, S. (2010). İşyerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 139-161.
• Körükcü, Ö., Yıldırım N.ve Kukulu, K. (2014). Hemşirelikte önemli bir sorun: Zorbalık (Bullying). Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 126-129.
• Kuşcu, P. Ç. (2011). Örgüt kültürü ve işyeri zorbalığı: İŞKUR ve Ors örneği, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Leymann, H. and Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and development of post-traumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251- 275. Matthıesen, S. B. and Eınarsen, S. (2001). MMPI- 2 Configurations among victims of bullying at work European. Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 467- 484.
• Mete, Y. A. (2013). Yüksek Öğretim kurumlarında psikolojik yıldırma(terör): Uygulayanlar, mağdurlar ve seyirciler. International Journal of Social Science, 6(2), 977-993.
• Namie, G. and Namıe, R. (2003). The bully at work: what you can do to stop the hurt and reclaim your dignity on the job. Naperville, IL, Sourcebooks.
• Nıelsen, M. B. and Eınarsen, S. (2012). Outcomes of exposure to workplace bullying: A meta-analytic review. Work and Stress, 26, 320.
• Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri, iş, güç. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3) 1-24.
• Öztürk, D. (2011). Workplace bullying: Its reflection upon organizational justice and organizational citizenship behavior perceptions among public sector employees, Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Quıne, L. (2001). Workplace Bullying in Nurses, Journal of Health Psychology Copyright. Journal of Health Psychology, 6(1), 73-84.
• Rayner, C., Hoel, H. and Cooper, C. L. (2002). Workplace bullying, what we know, who ıs to blame, and what can we do? London and New York, Taylor ve Francis Group. Sağanak, İ. (2018). İşyeri zorbalığının çalışan tatminine etkisi üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sağlam, F. (2018). Çatışmanın iş yeri zorbalığına etkisinde çatışma yönetimi tarzlarının düzenleyici rolü, Yüksek Lisans Tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı. Salin, D. (2003). Bullying and organisational politics in competitive and rapidly changing work environments. International Journnal of Management and Decision Making, 4, 35- 46.
• Simunaniemi, M. and Köylü, M. (2013). https://www.kaosgl.org/haber/kaosglrsquoden-isyerinde-zorbalik-ve-mobbing-bilgi-notu, (Erişim Tarihi: 10.06.2020).
• Solmuş, T. (2005). İş yaşamında travmalar: Cinsel taciz ve duygusal zorbalık/taciz (mobbing). İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 1-14.
• TBMM Mobbing Alt Komisyonu Raporu, Nisan 2011, https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor_no_6.pdf, (Erişim Tarihi: 22.05.2020).
• Tınaz, P. (2006). Çalışma yaşamında psikolojik bir dram: Mobbing, Toprak İşveren Dergisi, 71, 4-14.
• Tınaz, P., Bayram, F. ve Ergin, H. (2008). Çalışma psikolojisi ve hukuki boyutlarıyla işyerinde psikolojik taciz (mobbing). İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Üstündağ, Ş. N., Başar, M., Şen, B. ve Göncü, A. (2015). Öğretmen görüşlerine göre öğrencilerin zorba davranışlara başvurma düzeyleri ve öğrenme ortamlarının incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 41, 157-173. Yapıcı, N. (2008). İşyerinde Sistematik Yıldırma, Algılanan Nedenleri ve İş Tatmini ile İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Antalya İli Tarım Sektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Antalya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Yıldırım, R. (2012). Akran Zorbalığı. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 39-51.