Bibliometric Profile of Media and Communication Studies on COVID-19

Yıl 2021, , 1578 - 1604, 25.10.2021

Hikmet Tosyalı

https://doi.org/10.18094/josc.974218

Cited By: 3

Öz

As the time spent at home due to the COVID-19 isolation measures implemented worldwide increased, the use of media and technology has increased. Accordingly, social dynamism and communication practices have been affected in many subjects such as education, health, politics, culture, art, shopping and working life. Many studies were conducted to understand these effects and changes in individual and social life. Establishing topics examined in these studies and general characteristics of the studies have formed the basis of this research to reveal the current situation in the communication literature. Thus, it is aimed to explore the profile of media and communication studies on COVID-19 affecting the whole world. In the current study, 157 articles published in Dergipark in the first year of the pandemic were analyzed with bibliometric data and citation analysis. 83.4% of the articles were written in Turkish. The articles were published in 95 different journals, and 236 researchers took place as authors in the articles. Of the authors, 67 were assistant professors, 33 were research assistants, 29 were associate professors, 24 were students, 23 were lecturers and 19 were professors. In addition, 94 different universities were addressed in the articles. Health communication, marketing communication, informatics/new media and journalism were the main topics covered. Qualitative methodology was used in 64.3% of the studies. In the reviewed articles, 5,703 sources were cited. 55.3% of them were foreign sources, and 44.7% were Turkish sources. Scientific journals were the most cited source types with 44.5%. Two thousand five hundred thirty-six citations to journals were distributed to 1,210 different journals. Journal of Selcuk Communication, Computers in Human Behavior and Journal of Business Research are the three most cited journals. The results reveal the sub-topics of communication specific to COVID-19 and provide a perspective on the general structure of the communication literature and the most influential journals.

Anahtar Kelimeler

Bibliometrics, Citation Analysis, Media, Communication Studies, COVID-19

COVID-19 Konulu Medya ve İletişim Çalışmalarının Bibliyometrik Profili

Öz

Tüm dünyada uygulanan COVID-19 izolasyon tedbirleri kapsamında evde geçirilen süre arttıkça medya ve teknoloji kullanımı giderek artmıştır. Eğitim, sağlık, siyaset, kültür, sanat, alışveriş ve çalışma hayatı gibi pek çok konuda toplumsal dinamizm ve iletişim pratikleri derinden etkilenmiştir. Bireysel ve toplumsal yaşama ilişkin bu etkileri ve değişimi anlayabilmek için pek çok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalarda hangi konuların incelendiğinin ve genel özelliklerinin neler olduğunun belirlenmesi fikri, iletişim literatürüne ilişkin mevcut durumu ortaya koymak üzere bu araştırmaya dayanak oluşturmuştur. Bu çalışmada, tüm dünyayı derinden etkileyen COVID-19 hakkındaki medya ve iletişim çalışmalarının profilini keşfetmek amaçlanmıştır. Araştırmada, pandeminin yaklaşık ilk bir yılında Dergipark’ta yayımlanan 157 makale bibliyometrik veriler ve atıf analizi ile incelenmiştir. Makalelerin %83,4’ü Türkçe yazılmıştır. Makaleler 95 farklı dergide yayımlanmış ve 236 araştırmacı makalelerde yazar olarak yer almıştır. Yazarların 67’si doktor öğretim üyesi, 33’ü araştırma görevlisi, 29’u doçent, 24'ü öğrenci, 23’ü öğretim görevlisi ve 19’u profesördür. Makalelerde 94 farklı üniversite adreslenmiştir. Ele alınan konuların başında sağlık iletişimi, pazarlama iletişimi, bilişim/yeni medya ve gazetecilik konuları gelmektedir. Araştırmaların %64,3’ünde nitel metodoloji kullanılmıştır. İncelenen makalelerde 5.703 kaynağa atıf yapılmıştır. Bunların %55,3’ü yabancı, %44,7’si Türkçe kaynaklardır. En çok atıf yapılan kaynak türlerinin başında %44,5 ile bilimsel dergiler yer almaktadır. Dergilere yapılan 2.536 atıf, 1.210 farklı dergiye dağılmaktadır. Selçuk İletişim, Computers in Human Behavior ve Journal of Business Research en çok atıf yapılan ilk üç dergidir. Elde edilen sonuçlar, bir taraftan araştırmacıların COVID-19 özelinde iletişimin hangi alt konularına odaklandıklarını ortaya koyarken diğer taraftan da iletişim literatürünün genel yapısına ve en etkili dergilerine ilişkin bir perspektif sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometri, Atıf Analizi, Medya, İletişim Çalışmaları, COVID-19

Kaynakça

• Al, U., & Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47.
• Al-Zaman, S. (2021). A bibliometric and co-occurrence analysis of COVID-19–related literature published between December 2019 and June 2020. Science Editing, 8(1), 57-63. doi:10.6087/kcse.230
• Ayaz, F., & Ayaz, H. (2017). Sağlık iletişimi ve medyayı konu alan lisansüstü tezlere yönelik bir analiz. Atatürk İletişim Dergisi, 14, 147-172.
• Buhmann, A., Ihlen, O., & Aaen-Stockdale, C. (2019). Connecting the dots: A bibliometric review of Habermasian theory in public relations research. Journal of Communication Management, 23(4), 444-467. doi:10.1108/JCOM-12-2018-0127
• Cansun, Ş., & Arık, E. (2019). Türkiye adresli siyaset bilimi yayınlarının bibliyometrik analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74(3), 853-874. doi:10.33630/ausbf.536774
• Davulcu, E., & Mazıcı, E. T. (2018). İletişim araştırmalarında 2006-2016 yılları arasında yapılan doktora tezlerine ilişkin bir durum değerlendirmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 55-73.
• Demeter, M. (2018). Changing center and stagnant periphery in communication and media studies: National diversity of major international journals in the field of communication from 2013 to 2017. International Journal of Communication, 12, 2893-2921.
• Demir, E. (2018). Antropoloji alanındaki yayınların bibliyometrik analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 1511-1528. doi:10.17218/hititsosbil.458588
• Dergipark. (2020). Hakkında. https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/about adresinden alındı
• Doğan, G., & Doğan, G. (2020). Statistical analysis of COVID-19 publications in the fields of pediatrics. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 22(2), 254-262. doi:10.24938/kutfd.769806
• Doğan, H., & Tok, T. N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi: Eğitim ve Bilim Dergisi örneği. Current Research in Education, 4(2), 94-109.
• Fetscherin, M., & Heinrich, D. (2015). Consumer brand relationships research: A bibliometric citation meta-analysis. Journal of Business Research, 68(2), 380-390. doi:10.1016/j.jbusres.2014.06.010
• Fetscherin, M., Voss, H., & Gugler, P. (2010). 30 Years of foreign direct investment to China: An interdisciplinary literature review. International Business Review, 19(3), 235-246. doi:10.1016/j.ibusrev.2009.12.002
• Garfield, E. (1955). Citation indexes for science: A new dimension in documentation through association of ideas. Science, 108-111. doi:10.1126/science.122.3159.108
• Garfield, E. (1980). Bradford’s law and related statistical patterns. Essays of an Information Scientist, 4, 476-483. http://garfield.library.upenn.edu/essays/v4p476y1979-80.pdf adresinden alındı
• Griffin, D. J., Bolkan, S., & Dahlbach, B. J. (2018). Scholarly productivity in communication studies: Five-year review 2012–2016. Communication Education, 67(1), 88-101. doi:10.1080/03634523.2017.1385820
• Handoko, L. H. (2021). COVID-19 research trends in the fields of economics and business in the Scopus database in November 2020. Science Editing, 8(1), 64-71. doi:10.6087/kcse.231
• İnceoğlu, Ç. (2014). Türkiye’de sinemayı konu alan doktora tezleri üzerine bibliyometrik bir çözümleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 21, 31-50. doi:10.16878/gsuilet.96674
• Kim, J., & McMillan, S. J. (2008). Evaluation of internet advertising research: A bibliometric analysis of citations from key sources. Journal of Advertising, 37(1), 99-112. doi:10.2753/JOA0091-3367370108
• Kim, S., Avery, E. J., & Lariscy, R. W. (2009). Are crisis communicators practicing what we preach?: An evaluation of crisis response strategy analyzed in public relations research from 1991 to 2009. Public Relations Review, 35(4), 446-448. doi:10.1016/j.pubrev.2009.08.002
• Koç, O. (2020). Web of Science üzerinde indekslenen kadına yönelik şiddet araştırmalarına bibliyometrik bir bakış. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 21, 19-35. doi:10.26650/iukad.2020.22.002
• Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33(1), 159-174. doi:10.2307/2529310
• Maden, D., & Okmeydan, S. B. (2017). Türkiye'de Halkla İlişkiler akademisyenleri ne çalışıyor? "Halkla İlişkiler" makalelerine yönelik bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 102-126. doi:10.17680/erciyesakademia.315376
• Okmeydan, S. B. (2020). Kültürlerarası iletişim alanındaki eğilimler: 'Kültürlerarası İletişim' başlıklı lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. TRT Akademi, 5(10), 578-611.
• Özel, Ç. H., & Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 715-733.
• Öztürk, M., & Gök, S. G. (2020). COVID-19 döneminde yönetim yazındaki araştırma trendlerinin bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi. Kapadokya Akademik Bakış, 4(2), 73-89.
• Pelivan, M. (2019). Gazete haberlerini konu alan yüksek lisans tezlerine dair bibliyometrik bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 119-148. doi:10.18037/ausbd.668631
• Price, D.J.D.S. (1986). Little science, big science ... and beyond. New York: Columbia University Press.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics? Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Rusydiana, A. S. (2021). Bibliometric analysis of journals, authors, and topics related to COVID-19 and Islamic finance listed in the Dimensions database by Biblioshiny. Science Editing, 8(1), 72-78. doi:10.6087/kcse.232
• Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 Nedir? https://covid19.saglik.gov.tr adresinden alındı
• Steensen, S., & Ahva, L. (2015). Theories of Journalism in a Digital age. Digital Journalism, 3(1), 1-18. doi:10.1080/21670811.2014.927984
• Tonta, Y., & Al, U. (2008). Türkçe makalelerin dergilere dağılımı ve Bradford Yasası. Bilgi Dünyası, 9(1), 41-66.
• Tosyalı, H., & Tosyalı, F. (2021). Risk communication and social media: COVID-19 pandemic planning and response in Turkey. G. Sarı (Ed.) içinde, Handbook of Research on Representing Health and Medicine in Modern Media (s. 150-171). Hershey PA: IGI Global.
• Ulu, S., & Akdağ, M. (2015). Yayınlanan hakem denetimli makalelerin bibliyometrik profili: Selçuk İletişim Dergisi örneği. Selçuk İletişim, 9(1), 5-21. doi:10.18094/si.04052
• Vanc, A. M., & Fitzpatrick, K. R. (2016). Scope and status of public diplomacy research by public relations scholars, 1990–2014. Public Relations Review, 42(3), 432-440. doi:10.1016/j.pubrev.2015.07.012
• Velayos-Ortega, G., & López-Carreño, R. (2020). Most cited journals in coronavirus patents according to Lens.org. Profesional de la Información, 29(5). doi:10.3145/epi.2020.sep.19
• Vizoso, Á., Pérez-Seijo, S., & López-García, X. (2019). Ten years of research in the highest ranked communication journals. Trends and subjects in JCR and SJR’s highest impact publications. adComunica, 18, 245-270. doi:10.6035/2174-0992.2019.18.12
• Zeren, D., & Kaya, N. (2020). Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.