TÜKETİCİLERİN DAVRANIŞLARINDA ŞEKİLLENDİRİCİ BİR FAKTÖR OLARAK İSLAMİ BAĞLILIK

Yıl 2015, Cilt: 9 Sayı: 1, 388 - 409, 06.08.2015

İlgar Seyidov

https://doi.org/10.18094/si.22670

Cited By: 4

Öz

“Helal Pazar” hızla gelişmekte olan oldukça büyük bir ticarettir. Hem çok uluslu şirketler, hem de İslami firmalar bu pazardan pay alabilmek için, tüketici ihtiyaçlarını ve isteklerini dini kurallara uygun şekilde karşılayacak stratejiler geliştirmektedirler. Türkiye'de de kendisini İslami yaşam biçimleri etrafında tanımlayan tüketicilerin sayısı artmakta ve bu tüketicilere hitap eden pazar sürekli olarak gelişmektedir. Diğer taraftan küresel olarak İslami pazarın temelinde duran dini bağlılığın, tüketici davranışları açısından öneminin vurgulanmasına rağmen bu konu yeterince incelenmemiştir. Bu çalışma, öncelikle İslami bağlılığın iddia edildiği gibi tüketici davranışlarını biçimlendiren güçlü bir unsur olup olmadığını araştırmaktadır. Bu amaçla 30 kişiyle yapılan yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat sonuçları, İslami bağlılığın tüketici davranışlarını farklı tüketim biçimlerine bağlı olarak ve diğer etkileyici faktörlerle birleşerek şekillendirdiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Davranışları, Tüketici Davranışları Modelleri, İslami Bağlılık, helal pazar.

Kaynakça

• Alserhan B A (2010) Islamic Branding: A Conceptualization of Related Terms, Brand Managment, 18(1), 34-49.
• Alserhan B A (2011) The Principles of Islamic Marketing, Farnham: Gower Publishing Limited.
• Alom M and Haque S (2011) Marketing: An Islamic Perspective, World Journal of Social Sciences, 1(3), 71-81.
• Arslan F M ve Bakır O N (2010) Tüketicilerin İlgilenim Düzeylerine Göre Alışveriş Merkezlerini Tercih Etme Nedenleri ve Sadakat Etkisi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.B.F. dergisi, 18(1), 221-259.
• Assadi D (2003) Do Religions Influence Customer Behavior, Cahiers du CEREN, (5), 2 – 13.
• Avcı Ö (2012) İstanbul'da Dindar Üniversite Gençliği: İki Dünya Arasında, İletişim Yayınları, İstanbul
• Bettman J R and Tones T M (1972) Former Models of Consumer Behavior: A Conceptual Overview, The Journal of Business, 45(4), 544-562.
• Bilici M (2000) İslam'ın Bronzlaşan Yüzü: Caprice Hotel Örnek Olayı, N. Göle (eds), İslam'ın Yeni Kamusal Yüzleri, Metis Yayınları, İstanbul, pp 216-237.
• Bocock R (2009) Tüketim, (Çev: İrem Kutluk), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara
• Cihan S (1985) Hz. Peygamber'in Sünnetinde Yeme İçme Adabı, http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/ilahiyat/article/viewFile/4577/4397, Erişim tarihi: 28.11.2011.
• Çaha Ö (2008) Modern Dünyada Din ve Devlet, Timaş yayınları, İstanbul
• Çakır V (2006) Reklamların Beğenilmesinin Tüketicilerin Marka Tutumlarına Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 663-687.
• Dedeoğlu A Ö (2002) Tüketici Davranışları Alanında Kalitatif Araştırmların Önemi ve Multidisipliner Yaklaşımlar, D. E. Ü. İ. İ. B. F. Dergisi, 17(2), 75-92.
• Demirzen İ (2010) Tüketim Toplumunun Oluşumu ve Din ile Etkileşimi, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10 (3), 97-109.
• Durmaz Y (2008) Tüketici Davranışı, Detay Yayınları, Ankara
• Duman Z M (2010) Türkiye'de Laiklik Sorununun Siyasal Temelleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 284-303.
• Echchaibi N (2011) Mecca Cola and Burqinis: Muslim Consumption and Religious Identities, G. Lynch and J. Mitchell (eds), Religion Media and Culture: A Reader, Routledge, New York&London, pp 1-10
• Elden M (2004) Uluslararası Reklamda Tüketici Davranışını Etkileyen Bir Faktör Olarak Kültürel Farklılıkların Önemi, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 205-221.
• Featherstone M (1996) Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (çev: Mehmet Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Gökarıksel B and Secor A (2009) New Transnational Geographies of Islamism, Capitalism, and Subjectivity: The Veiling-Fashion Industry in Turkey, J. Pink (eds.), Muslim Societies in the Age of Mass Consumption, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, pp 23-53.
• Göle N (1997) Secularism and Islamism in Turkey: The Making of Elites and Counter Elites, Middle East Journal, 51(1), 46-58.
• Göle N (2002) Islam in Public: New Visibilities and New Imaginaries, Public Culture, 14(1), 173-190.
• Hanzaee K H and Ramezani M R (2011) Intention to Halal Products in the World Markets, Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(5), 1-7.
• Hızal G S (2003) Bir İletişim Biçimi Olarak Moda: “Modus”un Sınırları, İletişim Araştırmaları, 1(1), 65-86.
• İslamoğlu A H ve Altunışık R (2010) Tüketici Davranışları, Beta Basım, İstanbul
• Jafari A and Süerdem A (2012) An Analysis of Material Consumption in the Muslim World, Marketing Theory, 10, 1-19.
• Jafari A (2012) Islamic Marketing: Insights from A Critical Perspective, Journal of Islamic Marketing, 3(1), 22-34.
• Kayadibi F (2007) İslam'da Kalkınmanın Dinamik Güçleri, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15, 1-24.
• Kayhan V (2006) Kuran'a Göre İsraf ve İktisat, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(2), 150-195.
• Koç, E, (2007) Tüketici Davranışı ve Pazarlama Stratejileri: Global ve Yerel Yaklaşım, Seçkin, Ankara
• Koç T (2009) Kapitalist Kent Olgusu ve Kentsel Siyaset Üzerine Yaklaşımlar, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 8(29), 39-52.
• Mokhlis S (2009) Relevancy and Measurement of Religiosity in Consumer Behavior Research, International Business Research, 2(3), 75-8
• Mutlu K D (2009) Cola Turka Controversy: Consuming Cola as a Turkish Muslim, J. Pink (eds), Muslim Societies in the Age of Mass Consumption, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, pp 105-129
• Navaro-Yaşın, Y., (2003) Kimlik Piyasası, D. Kandiyoti ve A. Saktanber (ed.), Kültür Fragmanları: Türkiye'de Gündelik Hayat, İstanbul: Metis Yayınları, 229-258.
• Ocak Y A (2008) Türkler, Türkiye ve İslam, İletişim yayınları İstanbul
• Odabaşı Y ve Barış G (2011) Tüketici Davranışı, 11. Baskı, MediaCat Yayınları, İstanbul
• Papatya N (2005) Tüketici Davranışları ile İlgili Motivasyon Modelleri: Bir Perakende İşletmesinde Temizlik ve Kişisel Bakım Ürünlerine bağlı Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 10(1), 221-240.
• Pleterse N J (2005) Göç Sürecinde İslam: Minaresiz Camiler, A. Öncü ve P. Weyland (ed.), Mekan, Kültür, İktidar: Küreselleşen Yeni Kimlikler, İletişim Yayınları, İstanbul, 239-266.
• Pradeep R and Saeed S (1981) Models of Consumer Behavior: The State of Art, Journal of the Academy of Marketing Science, 9(3), 300-316.
• Riaz M N and Chaudry M M (2004) Halal Food Production, CRC Press, Florida
• Sandıkcı Ö and Ger G (2005) Aesthetics, Ethics and Politics of the Turkish Headscarf, S. Kuechler and D. Miller (eds.), Clothing as Material Culture, Berg, London, pp 61-82.
• Sandıkcı Ö and Ger G (2007) Constructing and Representing the Islamic Consumer in Turkey, Fashion Theory, 11 (2/3), 189-210.
• Saruhan S M (2003) İslam Ahlakında İsraf ve Cimriliğin Tedavisi, İslami Araştırmalar Dergisi, 16(4), 640-66
• Shafie S and Othman M N (2006) Halal Certification: An International Marketing Issues and Challenges, http://www.docstoc.com/docs/100807004/Halal-Certification-an-international-marketing-issues-and-challenges, erişim tarihi: 25.12.2012
• Stephenson M L, Russel K A and Edgar D (2010), Islamic Hospitality in the UAE: Indegenization of Products and Human Capital, Journal of Islamic Marketing, 1(1), 9-24.
• Tan S C (2010) Understanding Consumer Behavior in the Japanese Personal Grooming Sector, Journal of Yasar University, 17(5), 2821-2831.
• White J B (2003) İslamcılığın Açmazları, D. Kandiyoti ve A. Saktanber (eds), Kültür Fragmanları: Türkiye'de Gündelik Hayat, Metis Yayınları, İstanbul, 201-226.
• Yeygel S (2006) Postmodern Toplumsal Yapının Pazarlamaya Getirdiği Yeni Boyut: Topluluk Pazarlaması, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 197-228.