Öz
21.yüzyılın önemli sosyologlarından
biri olan Zygmunt Bauman, insan hareketlerinin temelinde “ölümden kaçma” ve
“ölümsüzlüğe ulaşma” olduğunu söylemektedir. Ona göre, hayvanlardan farklı
olarak insanlar ölümlülüklerinin bilincindedir, bu nedenle var oluşlarından
itibaren bu olguya baş etmeye çalışırlar. Ancak her dönem kendine özgü baş etme
yöntemlerini, Bauman’ın ifadesiyle “yaşam stratejilerini” yaratmıştır. Modern
öncesi dönemde din, cenaze ve anma törenleri, tarih yazımı en önemli
startejileri oluştururken, modern dönemde bunlara yenileri eklenmiştir. Bunun
temel nedeni modern dönemde “aklın” her sorunu çözebileceğine yönelik inanç ve
“ölümlülüğün” çözülemeyecek bir sorun olmasıdır. Bu nedenle ölüm yapısöküme
uğrayarak “baş edilebilir” parçalara ayrılmıştır. Formda kalmak, egzersiz
yapmak, yediklerimize dikkat etmek ölümle baş etmenin yollarına dönüşmüştür.
Ölümün yapısöküme uğramasıyla birlikte baş edilmesi gereken alanlardan biri de
“yaşlanma”dır. Yaşlanma karşıtı, yaşlanmayı önleyen ya da yaşlanmanın etkilerini
azaltan ürünler, büyük bir tüketim alanını oluşturmaktadır. Bauman’ın
perspektifinden değerlendirildiğinde, insanlar bu ürünleri tüketerek bir
anlamda ölümle baş edebileceklerini düşünmektedirler. Bu çalışmada modernite
kapsamında "ölümün habercisi yaşlılığa" karşı koymak için genç,
sağlıklı, güzel kalma gerekliği ile medya metinleri aracılığıyla oluşturulmak
istenen "wellness kültürü" Hürriyet Gazetesi haberleri üzerinden içerik
analizi yöntemiyle incelenmiştir. Buna göre anti-aging ürünlerinin sağlık ve
estetik nitelikteki araçsallığı ölümsüzlük temalı çok katmanlı eylem anlamları
inşa etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bauman, Z. (2000a). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. (N. Demirdöven, Çev.) İstanbul Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2000b). Siyaset Arayışı. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
- Bauman, Z. (2001a). Bireyselleşmiş Toplum. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2001b). Parçalanmış Hayat. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2009). Akışkan Aşk. ( I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Versus Kitap.
- Bauman, Z. (2013). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi:Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Burcu, E. ve Akalın, E. (2008). Ölüm Olgusu Üzerine Sosyolojik Tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 29-54.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
- Ergüven, M. H. (2010). Wellness, Medical Wellness ve Turizm. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 87-95.
- Gülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-111.
- Harvey, D. (2003). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis Yayınları.
- Sezgin, D. (2011). Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi. Ankyra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52-78.
- Şimşek, M. (2016). Modernite, Postmodernite ve Bauman. İstanbul: Belge Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öz
Zygmunt Bauman, one of the most important sociologists of the 21st century, states that “escape from death” and “reaching immortality” are the basis of human behaviour. According to him, unlike animals humans are aware of their mortality, because of that reason they deal with this phenomenon since their existence. Each era creates its own methods to deal with death, by Bauman expression their “life strategies”. The “life strategy” of modern era is to deconstruct death. Death, which reason can’t cope with, divided into “copable” pieces: Stayinf fit, exercising, paying attention to our diet. One of the areas to “cope with” is aging. Products that prevent aging and reducing the effects of aging form a new consumption field.If we think through Bauman’s perspective, people think they can deal with death by consuming these products. The news also emerges as a means of discourse for (re)producing “wellness culture”. While media emphasizes the need to be young, beautiful, healthy and fit to resist aging, consuming anti-aging products almost becomes a necessity for people. In this article news about “oldness” and “wellness” in Hürriyet newspaper were analyzed by descriptive content analysis. Accordingly, the instrumentalism of anti-aging products which has health and aesthetic quality, constructs mutli-layered action meanings about immortality.
Kaynakça
- Bauman, Z. (2000a). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. (N. Demirdöven, Çev.) İstanbul Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2000b). Siyaset Arayışı. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
- Bauman, Z. (2001a). Bireyselleşmiş Toplum. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2001b). Parçalanmış Hayat. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2009). Akışkan Aşk. ( I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Versus Kitap.
- Bauman, Z. (2013). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi:Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Burcu, E. ve Akalın, E. (2008). Ölüm Olgusu Üzerine Sosyolojik Tartışmalar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 29-54.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
- Ergüven, M. H. (2010). Wellness, Medical Wellness ve Turizm. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 87-95.
- Gülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-111.
- Harvey, D. (2003). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis Yayınları.
- Sezgin, D. (2011). Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi. Ankyra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52-78.
- Şimşek, M. (2016). Modernite, Postmodernite ve Bauman. İstanbul: Belge Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ocak 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Eylül 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 11 Sayı: 1 |
