Tık Odaklı Habercilik: Türk İnternet Haber Medyası Üzerine Bir İçerik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 23 - 54, 15.01.2021

Selahattin Çavuş , Nurcan Ede

https://doi.org/10.18094/josc.811590

Cited By: 7

Öz

Bu çalışmanın amacı, dijital haberciliğin etik sorun alanlarından biri haline dönüşen tık odaklı haberciliği, Türk haber medyası örneğinde inceleyerek, tık odaklı haberciliğin kullanım biçim ve yoğunluklarını belirlemeye yöneliktir. Araştırmada, Türkiye’de en fazla ziyaret edilen 5 haber sitesinin resmî Twitter hesapları incelenmiştir. Veriler, NodeXL programı vasıtasıyla ilgili haber sitelerinin Twitter sayfalarından elde edilmiştir. 1-10 Haziran 2020 tarihleri arasında toplam 9.525 tweet, tık odaklı olup olmadıklarına göre sınıflandırılmış ve tık odaklı olduğu belirlenen toplam 3.386 haber, içerik analizine tabi tutulmuştur. Verileri sınıflandırmak amacıyla Biyani ve arkadaşları tarafından 8 başlıkta ele alınan tık odaklı haber kategorileri kullanılmıştır. Buna göre yayınlanan her 3 haberden biri tık odaklı olacak şekilde üretilmiştir. Haber siteleri daha fazla tık alabilmek adına kasıtlı biçimde üretilen aldatıcı ve düşük kalitedeki içeriklere yer vermekten çekinmemektedir.

Anahtar Kelimeler

tık tuzağı, tık odaklı haber, gazetecilik, yeni medya

Click-Based Journalism: A Content Analysis on Turkish Internet News Media

Öz

The aim of this study is to examine click-based journalism, which has become ethical issue of digital journalism, in the example of Turkish news media and to determine the usage forms and intensities of click-based journalism. In the study, official Twitter accounts of the most visited five news portals in Turkey were examined. Data obtained from the Twitter pages of the relevant news portals through the NodeXL social network analysis tool. 9.525 tweets between 1-10 June 2020 were classified according to whether they were click-bait or not. 3.386 news determined to be click-based were subjected to content analysis. In order to classify the data, click-based news categories discussed in eight titles by Biyani et al were used. Accordingly, one out of every three news published was produced to be click-based. News portals do not hesitate to use deceptive and low-quality content that is deliberately produced to get more clicks.

Anahtar Kelimeler

Click-Based News, Click-Bait, , Journalism, New Media, Ethics

Kaynakça

• Alexa. (2020). 06 01, 2020 tarihinde https://www.alexa.com/topsites/countries/TR adresinden alındı
• Arık, E. (2013). Yurttaş gazeteciliğinin günümüzdeki görünümü: Twitter gazeteciliği örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(36), 273-287.
• Belsey, A., & Chadwick, R. (2011). Medyada etik ve siyaset: Kalite arayışı. A. Belsey, & R. Chadwick (Dü) içinde, Medya ve gazetecilikte etik sorunlar (s. 13-29). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. New York: Hafner Press a Division of Macmillan Publishing Co. Inc.
• Beştaş, C., & Kırık, A. M. (2019). İnternet teknolojisi ile değişen haber konsepti: Tık haberciliğinin ekonomi politiği. N. Güngör (Dü.) içinde, Üsküdar üniversitesi iletişim fakültesi 6. uluslararası iletişim günleri dijital dönüşüm sempozyumu (s. 81-103). İstanbul.
• Biyani, P., Tsioutsiouliklis, K., & Blackmer, J. (2016). 8 amazing secrets for getting more cliks: Detecting clickbaits in nfews streams using article informality. Proceedings of the Thirtieth AAAI Conference on Artificial Intelligence (AAAI-16).
• Blom, J. N., & Hansen, K. R. (2015). Click bait: Forward-reference as lure in online news headlines. Journal of Pracmatics(76), 87-100 doi.org/10.1016/j.pragma.2014.11.010.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (26 Basım b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Cambrigde. (2019). Clickbait. Cambrigde Sözlük: https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl %C3%BCk/ingilizce/clickbait adresinden alınmıştır
• Chakraborty, A., Paranjape, B., Kakarla, S., & Ganguly, N. (2016). Clickbait: Detecting and preventing clickbaits in online news media. 2016 IEEE/ACM International Conference on Advances in Social Networks Analysis and Mining (ASONAM) (s. 9-16). San Francisco: IEEE. CoRR abs/1610.09786.
• Chen, Y., Conroy, N. J., & Rubin, V. L. (tarih yok). Misleading online content recognizing clickbait as “false news”. 17th ACM International Conference on Multimodal Interaction. Washington, DC.: DOI: 10.1145/2823465.2823467.
• Demir, M., & Kalsın, B. (2015). Yeni medya ve gazetecilik. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 2(2), 209-214.
• Deniz, Ş., & Özel, E. K. (2018). Google gazeteciliği: Dijital çağda bir ‘gerekli kötü’ olarak SEO haberleri ve haberin ‘tık’ uğruna deformasyonu. Journal of Communication Sciences(55), 77-112.
• Dönmez, İ. H. (2010). İnternet haberciliğinde tıklanma kaygısı ve “kapan” manşetler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi(14), 105-128. dx.doi.org/10.12739/NWSA.2014.9.2.4C0178. (2020).
• Fingas, J. (2017). Snapchat Fights Clickbait in Discover Stories. 05 20, 2020 tarihinde https://www.engadget.com/2017-01-23-snapchat-fights-discover-clickbait adresinden alındı
• Geray, H., & Aydoğan, A. (2010). Yeni İletişim teknolojileri ve etik. B. Çaplı, & H. Tuncel (Dü). içinde Ankara: Fersa Yayınları.
• Güzel, M., & Özmen, K. (2018). Google tekelinde haberciliğin dönüşümü. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29), 206-229.
• İnce, M. (2018). İnternet haberciliğinde çok tıklanma beklentisi ve tuzak başlıklar. Sosyal Bilimler Enstitüsü Karabük Üniversitesi, 8(2), 297-313.
• Işık, U., & Koz, K. A. (2009). Cinsellik üzerinden ‘tık” ticareti: İnternet haberciliği üzerine bir inceleme. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (29), 167-188.
• Işık, U., & Koz, K. A. (2014). Çöp yığınlarında haber aramak: İnternet gazeteciliği üzerine bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 9(2), 27-43.
• Kalender, A. B. (2019). İnternet haberciliğinde clickbait savaşları: Bir okuyucu tepkisi olarak limon haber örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 2(2), 1-21. DOI: 10.33464/dorduncukuvvet.627074.
• Kalsın, B. (2016). Geçmişten geleceğe İnternet gazeteciliği: Türkiye örneği. The Journal of Academik Social Science Studies, III(4), 75-94.
• Korap Özel, E., & Deniz, Ş. (2019). “Tık” ve “etik” arasında sıkışan gazetecilik: İnternet gazeteciliğinin ortaya çıkardığı yeni etik sorunlar ve gazetecilerin konuya bakış açısı üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 443-466.
• Özyal, B. (2016). Tık odaklı habercilik: Tık odaklı haberciliğin Türk dijital gazetelerindeki kullanım biçimleri. Global Media Journal TR Edition, 6(12), 273-301.
• Pangrazio, L. (2018). What’s New abaout ‘face news’?:Critical digital literacies in an era of fake news, post-truth and clickbait. Páginas de Educación, 11(1), 6-12. doi.org/10.22235/pe.v11i1.1551.
• Pavlik, J. V. (2013). Yeni medya ve gazetecilik. (M. Demir, & B. Kalsın, Çev.) Ankara: Phonix Yayınevi.
• Potthast, M. ve ark. (2018). Crowdsourcing a large corpus of clickbait on twitter. Proceedings of the 27th International Conference on Computational Linguistics. New Mexico: Santa Fe.
• Scacco, J. S., & Muddiman, A. (2016). Investigating the influence of “clickbait” news headlines. Center for Media Engagement, 1-12. https://mediaengagement.org/research/ clickbait-headlines/ .
• Spence, E. H., & Quinn, A. (2008). Information ethics as a guide for new media. Journal of Mass Media Ethics(23), 264-279. DOI: 10.1080/08900520802490889.
• Van Der Haak, B., Parks, M., & Castells, M. (2012). The future of journalism: Networked journalism. International Journal of Communication, 6, 2923-2938.
• Van Dijk, J. (2004). Dijital media. J. Downing, D. McQuail, P. Schlesinger, & W. Wartella (Dü) içinde, The sage handbook of media studies (s. 145-163). London: Sage.
• Vural, N. E., & Sütcü, C. (2018). Çevrimiçi gazetelerde ziyaretçi trafiği ve ziyaretçi süresini artırmaya yönelik metotlar. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi(11), 19-34.
• Zannettou, S., Sirivianos, M., Blackburn, J., & Kourtelli, N. (2019). The web of false İnformation: Rumors, fake news, hoaxes, clickbait, and various other shenanigans. Arxiv preprint arXiv:1804.03461, 1-26. DOI: 10.1145/3309699.
• Zhou, Y. (2017). Clickbait detection in tweets using self-attentive network. https://arxiv.org/abs/1710.05364.