Sorgumun bazı yem bitkileri ile farklı oranlarda karıştırılarak silolanmasının silaj kalitesi üzerine etkileri

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 0 - 0, 16.05.2017

Mehmet Arslan

Öz

Bu çalışma sorgumun (Sorghum bicolor L.) değişik yem bitkileri ile karışımlarından hazırlanan silajların ham besin maddesi içeriklerini ve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla sorguma soya (Glycine max L.), kapari (Capparis spp.), Leucenea leucocephala L. ve çayır düğmesi (Sanguisorba minor Scop) bitkileri %0 (kontrol), %20, %40, %60 oranında karıştırılarak silolanmıştır. Silajlarda yapılan analizler sonucunda, en yüksek ham protein (HP) %16.50 ile %40 sorgum+%60 L. leucocephala (S40+L60) silajından elde edilirken, en düşük HP (%3.71) %100 sorgum (S100) silajından elde edilmiştir. Bununla beraber, sorgum ile bazı yem bitkilerinin karıştırılarak silolanmasıyla kuru madde (KM), ham yağ (HY), ham kül (HK), suda çözünebilir karbonhidrat (SÇK), kalsiyum (Ca) ve fosfor (P) içeriklerinde önemli artışlar; ham selüloz (HS), nötr deterjan lif (NDF) ve asit deterjan lif (ADF) içeriklerinde ise önemli azalmalar tespit edilmiştir (P<0.01). Sonuç olarak, sorgum bu 4 bitki ile karıştırılarak silolandığında başta protein içeriği yüksek olmak üzere daha kaliteli silajlar elde edilebileceği ve bu bitkilerinde silaj yapılarak değerlendirilebileceği görülmüştür.

Kaynakça

• Açıkgöz, E., 2001. Yembitkileri., 3. Baskı, 584 s., 7-025-0210, Uludağ Üniversitesi Basımevi Bursa.
• Akyıldız, R., 1984. Yemler Bilgisi Laboratuvar Kılavuzu. Ank Üniv Zir Fak Yayınları, No:358, Uygulama Kılavuzu: 122, s:174-185.
• Arslan, M. ve Cakmakci, S., 2011. Mısır (Zea mays) ve sorgumun (Sorghum bicolor) farklı bitkilerle birlikte yapılan silajlarının karşılaştırılmaları. Akdeniz Üniv Ziraat Fak Derg, 24(1): 47-53.
• Arslan, M., Erdurmuş, C., Öten, M., Aydınoğlu, B. ve Çakmakçı, S., 2016. Mısırın (Zea mays L.) Çayır Düğmesi (Sanguisorba minor Scop) ile Farklı Oranlarda Karıştırılmasıyla Hazırlanan Silajların Ham Besin Madde İçerikleri ve Kalite Özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 3(1): 98–104
• Ayaşan, T. 2011. Soya Silajı ve Hayvan Beslemede Kullanımı. Erciyes Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 8(3): 193-200.
• Basmacıoğlu, H. ve Ergül, M., 2002. Silaj mikrobiyolojisi. Hayvansal Üretim 43(1): 12-24
• Bolsen, K.K., Ashbell, G., Weinberg, Z.G., 1996. Silage fermentation and additives. Asian Austral J Anim Sci, 9(5): 483-493.
• Canbolat, Ö., Kalkan, H., Karaman, Ş. ve Filya, İ., 2010. Üzüm posasının yonca silajlarına karbonhidrat kaynağı olarak katılma olanakları. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16(2): 269-276.
• Canbolat, O., Kalkan, H. ve Filya, İ., 2013. Yonca silajlarında katkı maddesi olarak gladiçya meyvelerinin (Gleditsia Triacanthos) kullanılma olanakları. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 19(2): 291-297.
• Carruthers, K., Prithiviraj, B., Cloutier, Q.FeD., Martin, R.C., Smith, L.D., 2000. Intercropping of corn with soybean, lupin and forages: sialge yield and quality. Journal of Agronomy and Crop Science 185: 177-185.
• Contreras-Govea, F., Marsalis, M., Angadi, S., Smith, G., Lauriault, L.M. and VanLeeuwen, D., 2011. Fermantability and Nutritive Value of Corn and Forage Sorghum Silage When in Mixture with Lablab Bean. Crop Science, 51: 1307-1313.
• Çakmakçı, S., Gündüz, İ., Aydınoğlu, B., Çeçen, S. ve Tüsüz, M.A., 1999. Sorgum (Sorghum bicolor L.)’un silajlık kullanımında farklı biçim devrelerinin verim ve kalite üzerine etkileri. Tübitak-Tr J of Agriculture and Forestry 23 (3): 603-613.
• Çeçen, S., Öten, M. ve Erdurmuş, C. 2005. Batı Akdeniz sahil kuşağında sorgum (Sorghum bicolor L.), sudanotu (Sorghum sudanense Staph.) ve mısırın (Zea mays L.) ikinci ürün olarak değerlendirilmesi, Akdeniz Üniv. Zir. Fak. Derg., 18(3):337-341.
• Demirel, M., Celik, S., Temur, C., Guney, M., and Celik, S., 2009. Determination of Fermantation Properties and Digestibility Characteristics of Combination of Corn-Soybean and Corn Silages. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (4): 711-714.
• Demirel M, Cengiz F, Erdoğan S ve Çelik S., 2009. Van Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Sorgum ve Macar Fiği Karışımlarının Silaj Kaliteleri ve Besin Maddelerinin Rumende Parçalanabilirlikleri Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 7(3): 94-101.
• Esmail, S.H.M., Bolsen, K.K. and Pfaff, L., 1991. Maturity effects on chemical composition, silage fermentation and digestibility of whole plant grain sorghum and soya-bean silages fed to beef cattle. Anim Feed Sci Technol, 33: 79-85.
• Evangelista, A.R., Abreu, J.G., Amaral, P.N.C., Pereira, R.C., Salvador, F.M., Lopes, J. and Soares, L.Q. 2005. Chemical composition of sorghum silage (Sorghum bicolor (L.) Moench) enriched with leucaena forage (Leucaena leucocephala (LAM.) DEWIT). Cienc. Agrotec., 29(2):429-435.
• Fageria, N.K., Baligar, V.C., Jones, C.A., 1997. Growth and Mineral Nutrition of Field Crops. 2 nd Ed.; Marcel Dekker, Inc., New York.
• Filya, İ., 2001. Silaj Fermantasyonu. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 32 (1): 87-93.
• Filya, İ., 2003. The Effect of Lactobacillus buchneri and Lactobacillus plantarum on the Fermantation, Aerobic Stability, and Ruminal Degrability of Low Dry Matter Corn and Sorghum Silages. Journal of Dairy Science, 86(11): 3575-3581.
• Filya, İ. and Sucu, E., 2010. The effects of lactic acid bacteria on the fermentation, aerobic stability and nutritive value of maize silage. Grass and Forage Science, 65, 446-455.
• Garcia, G.W., Ferguson, T.U., Neckles, F.A., Archibald, K.A.E., 1996. The nutritive value and forage productivity of Leucaena leucocephala. Animal Feed Science Technology 60: 29-41.
• Geren, H. ve Kavut, Y.T., 2009. İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı sorgum (Sorghum sp.) türlerinin mısır (Zea mays L.) ile verim ve silaj kalitesi yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Ege Üniv Ziraat Fak Derg, 46(1): 9-16.
• İpek, A. ve Sevimay, C.S., 2002. Çayır düğmesinde (Sanguisorba minor Scop.) azotlu gübrelemenin yem verimine ve verim özelliklerine etkisi. Ankara Univ Zir Fak Tar Bil Derg, 8 (4): 274-279.
• Johnson, L.M. and Harrison, J.H., 2001. Scientific aspescts of silage making. proceedings. 31st California Alfalfa&Forage Symposium, 12-13 December, Modesto.
• Kaplan, M., 2011. Effect of Ensiling of Alfalfa with Sorghum on the Chemical Composition and Nutritive Value of Silage Mixtures. Journal of Animal and Veterinary Advances, 10 (18): 2368-2371.
• Kara, K. ve Okçu, M., 2003. Erzurum şartlarında soyanın (Glycine max L.) farklı olgunlaşma dönemlerinde hasadının ot verimi ve otun kalitesi üzerine etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır. s: 649-654.
• Karakozak, E. ve Ayaşan, T. 2010. Değişik Yem Bitkileri ve Karışımlarından Hazırlanan Silajlarda İnokulant Kullanımının Flieg Puanı ve Ham Besin Maddeleri Üzerine Etkileri. Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 16(6): 987-994.
• Kılıç, A., 1986. Silo Yemi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri). Bilgehan Basımevi, İzmir.
• Koç, F., Özdüven, M.L. ve Yurtman, İ.Y. 1999. Tuz ve mikrobiyal katkı maddesi ilavesinin mısır-soya karışımı silajlarda kalite ve aerobik dayanıklılık üzerindeki etkileri. Hayvansal Üretim, 39-40: 64-71
• McDonald, P., Henderson, A.R., Heron, S.J.E., 1991. Microorganisms. In: McDonald, P., Henderson, A.R. and Heron, S.J.E. (eds) The Biochemistry of Silage pp. 81-151. UK: Abersytwyth.
• Özdüven, L., Koç, F., Polat, C., Coşkuntuna, L., Başkavak, S. ve Şamlı, H.E. 2009. Bazı Mısır Çeşitlerinde Vejetasyon Döneminin Silolamada Fermantasyon Özellikleri ve Yem Değeri Üzerine Etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 6(2): 121-129
• Özcan, M., 1999. Ham ve salamura kapari (Capparis spp.) meyvelerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri ve yağ asitleri bileşimi. Tr J of Agriculture and Forestry, 23 (3): 771-776.
• Paviz, M.M., Ghoorchi, T. and Ghanbari, F., 2011. Effects of Molasses and Bacterial Inoculant on Chemical Composition and Aerobic Stability of Sorghum Silage. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances, 6(4): 385-390.
• Seale DR, Pahlow G, Spoelstra SF, Lindgren S, Dellaglio F, Lowe JF. 1990. Methods for the Microbiological Analysis of Silage. Proceeding of the EurobacConference, 12-16 August, Uppsala, Sweden, 147-164.
• Serbester, U., Akkaya, M.R., Yucel, C. and Gorgulu, M. 2015. Comparison of yield, nutritive value, and in vitro digestibility of monocrop and intercroped corn-soybean silages cut at two maturity stages. Italian Journal of Animal Science, 14: 66-70.
• Sevimay, C.S., 1997. Çayır düğmesi (Sanguisorba minor Scop.) bitkisinin yem bitkileri tarımındaki önemi. Karınca Kooperatif Postası, 726: 18-20.
• Skerman, P.J., Cameron, D.G., Riveros, F., 1988. Tropical Forage Legumes, 2nd ed. 692 ss, FAO, Roma.
• Spanghero, M., Zanfi, C., Signor, M., Davanzo, D., Volpe, V. and Venerus, S. 2015. Effects of plant vegetative stage and field drying time on chemical composition and in vitro ruminal degratdation of forage soybean silage. Animal Feed Science and Technology, 200: 102-106.
• Tansı, V., Anlarsal, A.E., 1991. Güneydoğu Anadolu (GAP) bölgesinde küçük çayır düğmesi (Poterium sanguisorba L.) bitkisinde en uygun biçim aralığının saptanması üzerinde bir araştırma. Türkiye 2. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, s. 285-291, İzmir.
• Tekce, E. ve Gül, M. 2014. Ruminant Beslemede NDF ve ADF’nin Önemi. Atatürk Üniversitesi Veterinerlik Bilimleri Dergisi, 9(1): 63-73.
• Titterton, M. and Maasdorp, B.V., 1997. Nutritional improvement of maize silage for dairying: mixed crop silages from sole and ıntercropped legumes and a long season variety of maize, 2. Ensilage. Anim Feed Sci Technol, 69: 263-270.
• Van Soest P.J., Robertson, J.D., Lewis, B.A., 1991. Methods for dietary fibre, neutral detergent fibre and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. J Dairy Science, 74, 3583-3597.
• Weinberg ZG, Ashbell G. 2003. Engineering aspects of ensiling. Biochemical Engineering Journal 13: 181-188.
• Weinberg, Z.G., Khanal, P., Yildiz, C., Chen, Y. and Arieli, A., 2011. Ensiling fermentation products and aerobic stability of corn and sorghum silages. Grassland Science, 57: 46-50.
• Yıldırım, Z., Ozturk, G., Sahin, N.V., 2003. Kapari’de üretim yöntemlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi 13-17 Ekim, Diyarbakır. s: 373-376.