Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Gaz Basıncıyla İlgili Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Seviyeleri

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 24, 27.12.2016

Aybüke Pabuçcu

Öz

Bu çalışmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının gaz basıncı hakkındaki bilgilerini, günlük hayattan örnekleri açıklarken nasıl kullandıkları incelenmektedir. Çalışmanın örneklemini, fen bilgisi öğretmenliği programı birinci sınıfında okuyan 33 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma için beş tane biçimlendirici yoklama sorusu kullanılmıştır. Öğrencilerden küçük gruplar halinde tartışarak soruları cevaplamaları istenmiştir. Grup tartışmaları sırasında ses kaydı yapılmıştır. Grupların verdikleri yazılı cevaplar anlama, kısmen anlama, yanlış anlama, anlamama ve cevapsız şeklinde beş kategoride sınıflandırılıp yüzde oranları hesaplanmıştır. Buna göre öğrencilerin, sorulara bilimsel olarak beklenen ve beklenene yakın cevap verme yüzdeleri toplamı %37.5 ile %62.5 arasında değişmektedir. Elde edilen sonuçlar, fen bilgisi öğretmenliğinde okuyan öğrencilerin, gaz kavramlarını anlamada ve bu kavramları günlük olaylarla ilişkilendirmede sorun yaşadıklarını göstermektedir. Ayrıca öğrencilerin açıklamalarında, ideal gaz denkleminin gereksiz yere birçok yerde kullanıldığı görülmüş ve gaz kavramlarıyla ilgili pek çok kavram yanılgısına rastlanmıştır.

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F., Bell, R.L. & Lederman, N.G. (1998). The nature of science and instructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82, 417-436.
• Acar, B. & Yaman, M. (2011). Bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin ilgi ve bilgi düzeylerine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 01-10.
• Ayas, A., Çepni, S. & Akdeniz, A.R. (1993). Development of the Turkish secondary science education. Science Education, 77(4), 440-443.
• Ayas, A. & Özmen, H. (1998). Asit-Baz Kavramlarının Güncel Olaylarla Bütünleştirilme Seviyesi: Bir Örnek Olay Çalışması. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi, Trabzon.
• Aydeniz, M. & Pabuçcu, A. (2011). Understanding the impact of formative assessment strategies on first year university students’ conceptual understanding of chemical concepts. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 5(2), 18-41.
• Ayyıldız, Y. & Tarhan, L. (2013). Case study applications in chemistry lesson: gases, liquids, and solids. Chemistry Education Research and Practice, 14, 408-420.
• Bayram, H., Sökmen, N. & Savcı, H. (1997). Temel fen kavramlarının anlaşılma düzeyinin saptanması, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9,89-100.
• Baytok, H. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme Kuramına Dayalı Öğretimin İlköğretim 7. Sınıf Basınç Konusunda Öğrenci Başarısı ve Tutumuna Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Benson, D. L., Wittrock, M.C., & Baur, M.E. (1993). Students’ perceptions of the nature of gases. Journal of Research in Science Teaching, 30(6), 587-597.
• Birinci-Konur, K. & Ayas, A. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının gazlarda sıcaklık-hacim-basınç ilişkisini anlama seviyeleri. Part A: Journal of Turkish Science Education, 7(3), 128-142.
• Black, P. & Wiliam, D. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7-71.
• Black, P. & William, D. (2009). Developing the theory of formative assessment. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 21, 5-31.
• Black, P., Harrison, C., Lee, C., Marshall, B. & Wiliam, D. (2002). Working inside the black box: Assessment for learning in the classroom. London, UK: King's College London Department of Education and Professional Studies.
• Bodner, G. (1991). I have found you an argument: The conceptual knowledge of beginning chemistry graduate students, Journal of Chemical Education, 68(5), 385-388.
• Bulunuz, M. & Bulunuz, N. (2013). Fen öğretiminde biçimlendirici değerlendirme ve etkili uygulama örneklerinin tanıtılması, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(4), 119-135.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Geliştirilmiş 5. Baskı, Trabzon.
• Çetin, P.S., Kaya, E. & Geban, Ö. (2009). Facilitating conceptual change in gases concepts. Journal of Science Education and Technology, 18, 130–137. DOI 10.1007/s10956-008-9138-y
• Choi, H. J. & Johnson, S. D. (2005). The effect of context-based video instruction on learning and motivation in on-line courses. The American Journal of Distance Education, 19(4), 215–227.
• DeBerg, K.C. (1995). Student understanding of the volume, mass, and pressure of air within a sealed syringe in different states of compression. Journal of Research in Science Teaching, 32(8), 871-884.
• De Berg, K. C. & Treagust, D. F., (1993). The presentation of gas properties in chemistry textbooks and as reported by science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 30(8), 871–882.
• Demircioğlu, G. & Erçebi, M. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal ve algoritmik kimya sorularındaki performanslarının karşılaştırılması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 145-169.
• Furtak, E. M. & Ruiz-Primo, M.A. (2008). Making students’ thinking explicit in writing and discussion: an analysis of formative assessment prompts. Science Education, 92(5), 799-824.
• Glynn, S. & Koballa, T. R. (2005). The contextual teaching and learning instructional approach. In R. E. Yager (Ed.), Exemplary Science: Best Practices In Professional Development (75–84). Arlington, Va: National Science Teachers Association Press.
• Gürses, A., Doğar, Ç., Yalçın, M. & Canpolat, N., (2002). Kavramsal Değişim Yaklaşımının Öğrencilerin Gazlar Konusunu Anlamalarına Etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Hırça, N. (2012). Bağlam temelli öğrenme yaklaşımına uygun etkinliklerin öğrencilerin fizik konularını anlamasına ve fizik dersine karşı tutumuna etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 313-325.
• Jaber, L. Z. & Boujaoude, S. (2012). A macro– micro– symbolic teaching to promote relational understanding of chemical reactions. International Journal of Science Education, 34(7), 973– 998.
• Kautz, C. H., Heron, P. R. L., Loverude, M. E. & McDermott, L. C. (2005). Student understanding of the ideal gas law, part I: A macroscopic perspective. American Journal of Physics, 73, 1055–1063.
• Keeley, P., Eberle, F., & Farrin, L. (2005). Uncovering student ideas in science, vol. 1: 25 formative assessment probes. California: Corwin & NSTA Press.
• Kıryak, Z., Bulunuz, N. & Zeybek, Ö. (2015). Biçimlendirici yoklama soruları ile 7. sınıf öğrencilerinin ısı ve sıcaklık konusundaki kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 9(2), 34-60.
• Kıyıcı., F. & Aydoğdu., M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgilerini ilişkilendirebilme düzeylerinin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 43-61.
• Lin H. S., Cheng H. J. & Lawrenz F., (2000), The assessment of students and teachers’ understanding of gas laws. Journal of Chemical Education, 77(2), 235–238.
• Madden, S. P., Jones, L. L. & Rahm, J. (2011). The role of multiple representations in the understanding of ideal gas problems. Chemistry Education Research and Practice, 12, 283–293.
• Mas C. J. F., Perez J. H. & Harris H. H., (1987), Parallels between adolescents’ conception of gases and history of chemistry. Journal of Chemical Education, 64(7), 616–618.
• MEB (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara, MEB Yayınevi.
• MEB (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara, MEB Yayınevi.
• Metin, M. & Özmen H. (2010). Biçimlendirici değerlendirmeye yönelik öğretmen adaylarının Düşünceleri. Milli Eğitim Dergisi, 187, 293-310.
• Nakhleh, M. B. (1992). Why some students don’t learn chemistry. Journal of Chemical Education, 69, 191–196.
• Nakhleh, M. B. (1993). Are our students conceptual thinkers or algorithmic problem solvers? Journal of Chemical Education, 70, 52–55.
• Nakhleh, M. B. & Mitchell, R. C. (1993). Concept learning versus problem solving: There is a difference. Journal of Chemical Education, 70, 190–192.
• Nakiboğlu, C. & Yıldırır, E. (2011). Analysis of Turkish high school chemistry textbooks and teacher-generated questions about gas laws. International Journal of Science and Mathematics Education, 9, 1047-1071.
• Novick, S. & Nussbaum, J. (1978) Junior high school pupils’ understanding of the particulate nature of matter: An interview study. Science Education, 62, 273–281.
• Okumuş, S., Öztürk, B., Çavdar, O., Karadeniz, Y. & Doymuş, K. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fiziksel ve kimyasal olaylarda maddenin tanecikli yapısı ile ilgili anlamalarının belirlenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 64-78.
• Özmen, H. Ayas, A. & Coştu, B. (2002). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı hakkındaki anlama seviyelerinin ve yanılgılarının belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 507-529.
• Öztürk-Ürek, R. & Tarhan, L. (2005). Kovalent bağlar konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 168-177.
• Pabuçcu, A. & Erduran, S. (2012). Kimya ve Argümantasyon: Kimyanin Hikaye ve Tartisma Yontemleri ile Ogretilmesi. Türkiye Kimya Derneği Yayınları, ISBN: 978-975-00999-0-8, İstanbul/Turkey.
• Pabuçcu, A. & Erduran, S. (2016). Investigating students’ engagement in epistemic and narrative practices of chemistry in the context of a story on gas behavior. Chemistry Education Research and Practice, 17, 523- 531.
• Rollnick, M. & Rutherford, M. (1993). The use of a conceptual change model and mixed language strategy for remediating misconceptions on air pressure. International Journal of Science Education, 15(4), 363-381.
• Stavy, R. (1988). Children’s conceptions of gas. International Journal of Science Education, 10 (5), 553–560.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Talanquer, V. (2011). Macro, submicro, and symbolic: The many faces of the chemistry “triplet”. International Journal of Science Education, 33(2), 179 –195.
• Taştan-Kırık, O. & Boz, Y. (2012). Cooperative learning instruction for conceptual change in the concepts of chemical kinetics. Chemistry Education Research and Practice, 13, 221–236.
• Tatar N. & Murat, S. (2011). Öğretmen adaylarının değerlendirmeye yönelik algıları. e-International Journal of Educational Research, 2(4), 70-88.
• Tümay, H. (2014). Prospective chemistry teachers’ mental models of vapor pressure. Chemistry Education Research and Practice, 15, 366-379.
• Wiebe, R. and Stinner, A. (2010). Using story to help student understanding of gas behavior. Interchange, 41(4), 347–361.
• Wormeli, R. (2007). Differentiation: From planning to practice, Grades 6–12. Portland, ME: Stenhouse Publishers.
• Yalçınkaya, E. & Boz, Y. (2015). The effect of case-based instruction on 10th grade students’ understanding of gas concepts. Chemistry Education Research and Practice, 16, 104-120.
• Yam, (2005). What is contextual learning and teaching in physics? 26 Mart 2016 tarihinde http://www.hk-phy.org/contextual/approach/tem/brief_e.html adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, N. & Birinci-Konur, K. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirebilmelerine yönelik gelişimsel bir araştırma. International Journal of Social Science, 30, 305-323.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2006) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, N., Kurt, S. & Ayas, A. (2011). The effect of the worksheets on students achievement in teaching the subject the factors of effects on chemical equilibrium. Journal of Turkish Science Education, 8(3), 44-58.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods. United Kingdom: Sage Publications Ltd.