İLERİ DÜZEY EĞİTİMLİ KADIN İŞGÜCÜ İLE ÜRETİM VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 73 - 80, 30.12.2022

Türkan Elif Arıkan Can

Öz

Amaç: Bu araştırmada, ileri düzey eğitimli kadın işgücü ile üretim ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmada veri seti olarak Dünya Bankası ülke verilerinden Türkiye için 2004-2020 yılları arasında verilmiş olan yüksek eğitimli
kadın işgücünün kadın istihdam içerisindeki oranı (NKİ), Kişi Başı Gayri Safi Milli Hasıla Büyümesi (GSMHB) ve Üretim Katma Değer
Endeksi (ÜKDE) parametreleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada incelenen zaman aralığında NKİ değeri 65.38 ile 72.32 arasında değer
almakta olup, ortalama 69.71±1.79 değere sahiptir. GSMHB değeri -6.03 ile 9.51 arasında değişmekte olup, ortalama 3.63±3.91 değere
sahiptir. ÜKDE ortalaması 5.83±6.58 ortalama ve -8.96-20.23 değer aralığına sahiptir. Spearman’s rho korelasyon analizi sonuçlarına göre
ÜKDE ile GSMHB arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişki varken (r=0.953; p<0.01), NKİ ile arasındaki ilişki istatistiksel
olarak anlamlı değildir (p>0.05). Öte yandan yıllara göre NKİ değerlerinin değişimi istatistiksel olarak anlamlı ve artış yönündedir (r=0.544;
p<0.05). Her ne kadar kadın istihdamının GSMH ve büyüme üzerinde etkisi istatistiksel olarak anlamlı olmasa da, zaman içerisinde artış
göstermesi, ileri zamanda yapılacak olan çalışmalarda bu ilişkinin anlamlı olabileceğine işaret etmektedir. Kadın istihdamının sektörlere
göre dağılımı, eğitim durumunun sektörler üzerindeki etkileri ve veri derleme sürecinde Türkiye’de kadın istihdam verilerinin mevcut
durumu araştırma sonuçlarını etkileyebilecek değişkenlerdir. Daha geniş olanaklar ve imkanlarla, araştırma genişletilebilir. Özgünlük:
Yapılan araştırma, kadınların nitelikli işgücünün ekonomiye katkısını ortaya koyan öncü çalışmalardan olması bakımından özgündür. Buna
ilave olarak çalışmada, üretim ve büyüme değişkenlerinin içerisinde nitelikli ve yüksek eğitime sahip kadınların yeterli düzeyde yer
almadığını ortaya koyması bakımından gerek alan uygulamaları gerekse ileri akademik çalışmalara kaynak teşkil etmesi bakımından
önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Nitelikli Kadın İşgücü, Üretim, Büyüme, Gelişme

Kaynakça

• Akkaya, Şahin (2011). Küreselleşen Ekonomik Sorunlar ve Vergilemenin Küreselleşmesi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Aşkın, E. Ö. (2015). Kadınların İşgücü Piyasasındaki Konumlarını Etkileyen Faktörler. Gaziosmanpasa University Social Sciences Researches Journal, 10/1: 43-66.
• Bozkaya, G. (2013). Kadınların İşgücüne Katılımını Belirleyen Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Analiz. Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (5): 69-89.
• Cusacks, S. ve Pusey, L. (2013). CEDAW and the rights to non-discrimination and equality. Melbourne Journal of International Law, 14(1), 1-34.
• Duncan, S. (1996). Obstacles to a Successful Equal Opportunities Policy in the European Union. The European Journal of Women Studies, 3(4), 399-422.
• Ertürk, Y. (2008). Kadın Haklarının Ulusal Çerçevesi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 11(1), 49-71.
• Hotar, N. (2011). Ekonomik Toplumsal Kalkınma ve Kadın İstihdamı. Türk-İş Dergisi, 392(1), 84-86.
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye'de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi , 32 (1), 231-260.
• Metin, B. (2017). İş ve Aile Yaşamının Uyumlaştırılmasına Yönelik Politikalar ve Kadın İstihdamı: İsveç, Almanya ve Birleşik Krallık Örnekleri. TİSK Akademi, 12(23): 18-49.
• Sar, E. (2021). Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı ve Türkiye’de Yansımaları. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 20-40.
• Yapıcı, A., (2016). Toplumsal cinsiyet din ve kadın, İstanbul: Çamlıca Yayınları.