Ricardo’dan George’a Rantların Vergilendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 65, 177 - 189, 05.05.2021

Başak Atan

https://doi.org/10.26650/mcd2021-874997

Öz

Günümüzde rant odaklı şekillenen ve farklı boyutlarıyla sürdürülebilir olmaktan uzak şehircilik pratikleri sebebiyle, şehirlerin rant baskısından arındırılması ihtiyacı ortaya çıkmış; bu ihtiyaç, meslek insanlarını çözüm arayışına sevk etmiştir. -Klasik emlak vergisi yaklaşımından farklı olarak, arsanın tamamen veya üzerindeki yapılanmaya kıyasla daha yüksek oranda vergilendirilmesi önerisiyle- arsa değeri vergilendirmesi (land value taxation) yöntemi, vergilendirme ile ranta el koyarak kentsel rantların kamuya aktarımını sağlama ve beraberinde rant kaynaklı çeşitli şehircilik problemlerine çözüm olma potansiyeli ile üzerinde çalışılması gereken bir araçtır. Arsa değeri vergilendirmesini iktisadi düşünce tarihi boyutunda irdeleyen bu çalışmada, arsa değeri vergilendirmesi önerisinin gelişimi Ricardo’nun rant teorisinin söz konusu gelişimdeki konumu açıklanarak özetlenmekte ve iki düşünürün ranta, rantın vergilendirilmesine ilişkin yaklaşımları karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Çalışma kurgusu, Henry George’un “İlerleme ve Yoksulluk”, David Ricardo’nun “Siyasal İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri” isimli eserleri temel alınarak oluşturulmuştur. İnceleme sonucunda, Ricardo ve George’un ranta bakışının farklı temellendiği, bununla ilişkili olarak da –ilerleme ve yoksulluk paradoksunu araştırırken topraktaki özel mülkiyet sistemini sorgulayan ve rantın ilerlemeyi yaratan topluma geri döndürülmesi noktasında arsa değeri vergisini öneren- Henry George’un rantın kamuya döndürülmesine yönelik çözüm üretme konusunda daha etkin olduğu çıkarımı yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rantın vergilendirilmesi, arsa değeri vergilendirmesi, rant teorisi, David Ricardo, Henry George

Teşekkür

Çalışmanın üretim sürecindeki katkılarından ötürü Doç. Dr. Ayşegül Yakar Önal’a çok teşekkür ederim.

Taxation of Rent from Ricardo to George

Öz

Due to current urbanism practices that are rent-oriented and far from being sustainable, the need to purify cities from the pressure of rent has arisen. This need has prompted professionals to seek solutions. The land value taxation method which can be defined as the suggestion of taxing the land in full or at a higher rate compared to the improvement on it, unlike the classical property tax approach, is a tool that needs to be worked on with the potential of providing the transfer of urban rent to the public by appropriating rent through taxation. This tool can also be used to solve various rent-based urban problems. In this study, which examines land value taxation in terms of the history of economic thought, the development of the land value taxation proposal is summarized by explaining the position of Ricardo’s rent theory in the aforesaid development and the approaches of two thinkers regarding the rent and taxation of rent are compared. The structure of the study is principally based on two books: Henry George’s “Progress and Poverty” and David Ricardo’s “Principles of Political Economy and Taxation”. As a result of the analysis made in this study, it can be said that Ricardo and George hold differing views of rent which are both based on different foundations. In relation to this, it has been deduced that Henry George, while questioning the system of private ownership in land while researching the paradox of progress and poverty, and proposing land value tax for returning rent to the public that created the progress, is more effective in finding solutions to the problem of returning the rent to the public. 

Anahtar Kelimeler

Taxation of rent, land value taxation, theory of rent, David Ricardo, Henry George

Kaynakça

• Cleveland, M. M. (2012). The economics of Henry George: A review essay. American Journal of Economics and Sociology, 71(2), 498-511. http://dx.doi.org/10.1111/j.1536-7150.2012.00832.x google scholar
• Edel, M. (1977). Rent theory and working class strategy: Marx, George and the urban crisis. Review of Radical Political Economics, 9(4), 1-15. http://dx.doi.org/10.1177/048661347700900401 google scholar
• George, H. (1879/2006). Progress and poverty B. Drake (Ed.). New York: Robert Schalkenbach Foundation. Erişim adresi: http://www.henrygeorge.org/pdfs/PandP_Drake.pdf (Atıflarda ve kaynakçada eserin ilk yayın tarihi (1879) ve düzenlenmiş halinin yayın tarihinin (2006) kullanımı tercih edilmiştir. Metin içerisinde roma rakamlarıyla ifade edilen bölümler Henry George’un dördüncü baskıya önsözünden alıntılanmıştır ve 1880 tarihlidir.) google scholar
• Kittrell, E. R. (1957). Ricardo and the taxation of economic rents. American Journal of Economics and Sociology, 16(4), 379-390. http://dx.doi.org/10.1111/j.1536-7150.1957.tb00200.x google scholar
• Lackman, C. L. (1976). The classical base of modern rent theory. American Journal of Economics and Sociology, 35(3), 287-300. http://dx.doi.Org/10.1111/j.1536-7150.1976.tb03013.x google scholar
• Mille, A. G. (1979/2006). Who was Henry George? In B. Drake (Ed), Progress and Poverty (pp. 304-310). New York: Robert Schalkenbach Foundation. Erişim adresi: http://www.henrygeorge.org/pdfs/PandP_Drake.pdf (Atıflarda ve kaynakçada makalenin ilk yayın tarihi (1979) ve içerisinde yer aldığı eserin yayın tarihinin (2006) kullanımı tercih edilmiştir.) google scholar
• Ricardo, D. (1817/2018). Siyasal iktisadın ve vergilendirmenin ilkeleri (4.bs.) (B. Zeren, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. (Atıflarda ve kaynakçada eserin ilk yayın tarihi (1817) ve ilgili basım tarihinin (2018) kullanımı tercih edilmiştir.) google scholar
• Sandilands, R. J. (1986). Natural law and the political economy of Henry George. Journal of Economic Studies, 13(5), 4-15. http://dx.doi.org/10.1108/eb002635 google scholar
• Stilwell, F., & Jordan, K. (2004). The political economy of land: putting Henry George in his Place. Journal of Australian Political Economy. 54(54), 119-134. Erişim adresi: https://openresearch-repository.anu.edu.au/ bitstream/1885/33817/2/01_Stilwell_The_Political_Economy_of_Land%3a_2004.pdf, 27/02/2021 google scholar
• Whitaker, J. K. (2001). Henry George and classical growth theory: A significant contribution to modeling scale economies. American Journal of Economics and Sociology, 60(1), 11-24. http://dx.doi.org/10.1111/1536-7150.00052 google scholar
• Yakar Önal, A. (2004). Smith’den Ricardo’ya rant teorisindeki değişim. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (45), 85-97. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/7251 google scholar