Health Profiles of Cleaning Workers and Affecting Factors

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 3, 198 - 211, 21.12.2021

Duygu Nur Hastürk , Abdullah Beyhan , Arzu Şahin Pınar Alma Nurcan Kolaç

https://doi.org/10.54061/jphn.941954

Öz

Objective: This research was carried out as a descriptive study to determine the health profiles and affecting factors of cleaning workers.
Material and Method: The universe of the research conducted between December 2019-March 2020 consisted of 328 cleaning workers working in a municipality on the Anatolian side of Istanbul. In the research, the sample was not selected and it was aimed that all of the workers participate in the research. However, 33 of the workers were not included in the study because they filled the questionnaire incompletely and/or incorrectly, and the study was completed with 267 workers who volunteered to participate in the study. The data were collected with the Personal Information Form prepared in line with the literature and the Nottingham Health Profile Scale. Mann Whitney U test was used to compare percentage, arithmetic mean, standard deviation, scale scores for descriptive data and in dependent variables.
Results: The mean age of the workers participating in the study was 41.92±8.53. 51.7% of the workers were smokers and 55.8% had work-related health problems. 24.3% of the workers had an occupational accident, 18.7% of them were injured by a penetrating tool, and 10,5% of them were diagnosed with an occupational disease. When the risks that workers are exposed to most are examined; 70.8% are exposed to air pollution, 41.2% to hot or cold air. The average score of the Nottingham Health Profile scale of the workers was found to be 90.54±106.7. The workers' Nottingham Health Profile scale mean score was the highest in the sub-dimensions of the scale, from the energy sub-dimension (26.77±35.63); the lowest score was obtained from the social isolation sub-dimension with (7.72±17.06). When the risks to which workers are exposed and the Nottingham Health Profile scale mean scores, and air pollution (Z=-2.62; p=0.00), noise (Z=-3.98; p=0.00), humid environment (Z=-2.65; p=0.01), vibration (Z=-2.27; p=0.02), chemical substance (Z=-2.83; p=0.00), hot- Statistically significant difference was found between cold (Z=-3.49; p=0.00), and heavy lifting (Z=-3.79; p=0.00)
Conclusion: Among the hazards that workers are most exposed to air pollution, noise, working in a hot-cold humid environment, exposure to heavy lifting, vibration and chemical substances have affected their quality of life.

Anahtar Kelimeler

Cleaning Workers, Health Profile, Occupational Health Nurse

Temizlik İşçilerinin Genel Sağlık Profilleri ve Etkileyen Faktörler

Öz

Amaç: Bu araştırma, temizlik işçilerinin sağlık profilleri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Aralık 2019-Mart 2020 tarihinde yapılan araştırmanın evrenini, İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan bir belediyeye bağlı olarak çalışan 328 temizlik işçisi oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçilmeyip işçilerin tamamının araştırmaya katılması hedeflenmiştir. Ancak işçilerin 33’ü anket formunu eksik ve/veya yanlış doldurduklarından araştırmaya dâhil edilmemiş ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 267 işçi ile araştırma tamamlanmıştır. Veriler literatür doğrultusunda hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ve Nottingham Sağlık Profili Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı veriler için yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, ölçek puanları ile bağımsız değişkenlerin karşılaştırılması için Mann Whitney U testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan işçilerin yaş ortalaması 41.92±8.53 dir. İşçilerin %51.7’si sigara kullanmakta, %55.8’ işe bağlı olarak sağlık sorunu yaşamıştır. İşçilerin %24.3’ü iş kazası geçirmiş, %18.7’si batıcı-delici aletle yaralanmış, %10.5’i ise meslek hastalığı tanısı almıştır. İşçilerin en sık maruz kaldıkları riskler incelendiğinde; %70.8’i hava kirliliğine, %41.2’si sıcak veya soğuk havaya maruz kalmıştır. İşçilerin Nottingham Sağlık Profili ölçeği puan ortalaması 90.54±106.7 olup ölçeğin alt boyutlarında en yüksek puan enerji alt boyutundan (26.77±35.63); en düşük puan ise sosyal izolasyon alt boyutundan (7.72±17.06) ile alınmıştır. İşçilerin maruz kaldığı riskler ile Nottingham Sağlık Profili ölçek puan ortalamaları karşılaştırıldığında, hava kirliliği (Z=-2.62; p=0.00), gürültü (Z=-3.98; p=0.00), nemli ortam (Z=-2.65; p=0.01), vibrasyon (Z=-2.27; p=0.02), kimyasal madde (Z=-2.83; p=0.00), sıcak-soğuk (Z=-3.49; p=0.00), ve ağır kaldırma (Z=-3.79; p=0.00) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur.
Sonuç: İşçilerin en fazla maruz kaldığı tehlikeler arasında hava kirliliği, gürültü, sıcak-soğuk nemli ortamda çalışma, ağır kaldırma vibrasyon ve kimyasal maddelere maruz kalmış olmaları yaşam kalitelerini etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

TEMİZLİK İŞÇİLERİ, SAĞLIK PROFİLİ, İŞ SAĞLIĞI HEMŞİRESİ

Kaynakça

• Akgün, A., Soysal, A.& Demirel, Y. (2010). İzmir konak belediyesi temizlik işçilerinde psikososyal etmenlerin iş kazalarına etkileri. Tof Preventive Medicine Bulletin, 9(6), 623-632.
• Bahar, L. & Bağdatoğlu, Ö.T. (2019). Bir üniversite kampüsündeki temizlik çalışanlarının mesleki risk ve hastalıklar konusundaki farkındalıkları, Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 1(1), 47-54.
• Çiçek, H. & Çağdaş A (2020). Ergonomik faktörlerin çalışan performansına olan etkileri. OHS Academy, 3(2),135-143.
• Doğan, G. (2017). Ankara’daki bazı ev işçisi kadınların işle ilgili sağlık ve sosyal risklerinin incelenmesi, (Uzmanlık Tezi), Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
• Englehardt, J.D., Fleming, L.E., Bean, J.A. An, H., John, N., Rogers, J. & Danits, M. (2000). Solid Waste Management Health and Safety Risks: Epidemiology and Assessment to Support Risk Reduction, Florida University of Miami.
• Erdoğan, A. (2016). Denizli’de üç tekstil fabrikasındaki gürültü düzeyinin çalışanlar üzerine etkisi. (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Denizli.
• Erkin Ö, Kalkım A, Göl İ. (Ed) 2021 Halk Sağlığı Hemşireliği. Antalya: Çukurova Nobel Tıp Kitapevi.
• Gülen, Ş.T.& Kandemir, A. (2019). Kolorektal polipde kronik obstrüktif akciğer hastalığı sıklığı ve sistemik inflamasyonla ilişkisi. Kocaeli Tıp Dergisi, 8(2):103-109.
• Gündoğdu, D.E. (2016). Temizlik çalışanlarının çalışma koşullarının ve sağlık durumlarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden incelenmesi. (Uzmanlık Tezi), T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Karjalainen, A., Martikainen, J., Karjalainen, T., Klaukka, T.& Kurppa, T. (2002). Excess incidence of asthma among finnish cleaner semployed in differentindustries, Eur Respir Journal, 19(1): 90-95.
• Kars,S. & Uyanık, M. (2014). Ankara İskitler bölgesi geri dönüşüm işçilerinin aktivite ve rol profillerinin belirlenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 2(3),149-158.
• Kumar, R. (2006). Ergonomic Evaluation and Design of Tools in Cleaning Occupation, Luleå Division of Industrial Design, (Doctoral Thesis), Department of Human Work Sciences, Luleå University of Technology, Luleå, Sweden.
• Küçükdeveci, A.A., Mckenna, S.P., Kutlay, S., Gürsel, Y., Whalley, D. &Arasil, T. (2000). The development and psychometric assessment of the Turkish version of the Nottingham Health Profile. İnternational Journal of Rehabilitation Research, 23(1), 31-38.
• Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye. (2016). Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. http://www.halksagligiens.hacettepe.edu.tr/KYTA_TR.pdf. Erişim tarihi: 15.05.2021.
• Meucci, R. D., Fassa, A. G., & Faria, N. M. (2015). Prevalence of chronic low back pain: systematic review. Revista de Saude Publica, 49(1). https://doi.org/10.1590/S0034-8910.2015049005874
• Mutlu, M. (2020). Evsel atık toplama ve taşıma iş kolunda çalışanların iş sağlığı ve güvenliği: Isparta ili örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(12), 211-224.
• Özer, L.M. & Gökyay, O. (2020). Evsel katı atık toplama ve taşıma işkolunda çalışanların iş sağlığı ve güvenliği koşullarının değerlendirilmesi, Ankara-Yenimahalle örneği, International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(4), 413-419.
• Palabıyık,A., Kuşan,D. &Soydan,A.(2018). İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 66.
• Sağlık Bakanlığı. Türkiye’de Tütün Kontrolü Çalışmaları (2013). 22015.
• Sogaard, K., Blangsted, A.K., Herod A.&Finsen L. (2006). Work design and the labouring body: examining the ımpacts of work organization on danish cleaners’ health, Antipode, 38 (3), 579–602.
• Taş, T.A. (2017). Temizlik işçilerinde mesleksel dermatit ve astım: bir üniversite hastanesi örneği. (Uzmanlık Tezi), Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Bursa. Erişim: https://acikerisim.uludag.edu.tr/handle/11452/10088.
• Woods, V.&Buckle, P. (2006). Musculoskeletal ill health amongst cleaners and recommendations for work organisational change, International Journal of Industrial Ergonomics, 36(1), 61-72. World
• Health Organization. (2017). WHO report on the global tobacco epidemic, 2017: monitoring tobaccouse and prevention policies. World Health Organization. Erişim: https://apps.who.int/iris/handle/10665/255874.
• World Health Organization (WHO). Global Health Observatory (GHO) data: chemicals, 2017. Erişim: (https://www.who.int/gho/phe/chemical_safety/en/). Erişim tarihi: 01.06.2020.
• World Health Organization Group. The development of the World Health Organization quality of life assessment instrument (the WHOQOL). Quality of life assessment: International perspectives: Springer; 1994. p. 41-57.
• Zock, J.P. (2005). World at work: Cleaners, Occupational and Environmental Medicine, 62(8):581-4.