Turkish Validity and Reliability Study of the Adolescent Stress Questionnaire -Short Form
Yıl 2022,
Cilt: 4 Sayı: 2, 115 - 133, 26.07.2022
Nilcan Öztürk Tanış
,
Kamer Gür
Öz
Objective: This study aims to assess the reliability and validity of the Adolescent Stress Questionnaire-Short Form (ASQ-S). Material and Method: This study is a methodological study. The sample of the consists of 850 students enrolled in three public high schools and two public secondary schools in the 2018-2019 academic year. Data were collected with sociodemographic questionnaire form and Adolescent Stress Questionnaire-Short Form. The back-translation technique was used for language adaptation in the creation of the Turkish form of the questionnaire. Validity was evaluated by construct and content validity. The reliability of the questionnaire , invariance against time was evaluated by internal consistency and item-total correlations. Results: Content validity index of the questionnaire was found to be 0.97. According to the results of confirmatory factor analysis, the values of all items were found to be statistically significant (p:0.01). The fit indices were found to be well matched and the questionnaire had a nine-factor structure. Cronbach's alpha coefficient for the questionnaire was found to be 0.88, and Cronbach's alpha coefficients for the sub-factor ranged from 0.62 to 0.88. Conclusion: The Adolescent Stress Questionnaire- Short Form is a valid and reliable tool to measure stress levels in adolescents in the Turkish population.
Teşekkür
The authors thank the students, pupils and teachers who supported this research.
Kaynakça
- Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu ON, Erefe İ, Görak G, Karataş N, Kocaman G, Kubilay G, Seviğ Ü. (2002). Hemşirelikte Araştırma İlke, Süreç ve Yöntemler. İstanbul, Odak Ofset.
- Aksayan S, Gözüm S. (2002). Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber I: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil Uyarlaması. HEMAR-G Hemşirelik Araştırma Dergisi; 4(1):9-14.
- Alpar R. (2018). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik – Güvenirlik. Ankara. Detay Yayıncılık.
- Altıparmak S, Taner Ş, Türk Soyer M, Eser E. (2012). İzmir/Bornova ilköğretim ikinci kademe devlet okullarındaki ergenlerde yaşam kalitesi. Anadolu Psikiyatr Dergisi, 13:167-173.
- Anniko M, Boersma K, Van Wijk, N et al. (2018). 'Development of a Shortened Version of the Adolescent Stress Questionnaire (ASQ-S): construct validity and sex invariance in a large sample of Swedish adolescents', Scandinavian Journal of Child and Adolescent Psychiatry and Psychology, Vol. 6, No. 1, pp. 4-15pp.
- Ardıç A. (2008). Adolesanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 116 s.
- Bebiş DH, Akpınar D, Özdemir S, Kılıç S. (2015). Bir ortaöğretim okulundaki adölesanların sağlığı geliştirme davranışlarının incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 57:129-135.
- Büyüköztürk Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Analiz El Kitabı. Pegem A. Yayıncılık.
- Byrne D, Davenport S, Mazanov J. (2007). Profiles Of Adolescent Stress: The Development Of The Adolescent Stress Questionnaire (ASQ). J Adolesc, 30:393-416.
- Çam O, Engin E. (2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı, İstanbul Medikal Yayıncılık İstanbul.
- Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. (2018). Kültürlerarası Ölçek Uyarlama Aşamaları, Dil ve Kültür Uyarlaması: Güncellenmiş Rehber. Florence Nightingale Journal of Nursing; 26(3):199-210.
- Çoklu Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk G. (2012). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik:
SPSS ve Lisrel Uygulamalaları. 2. Baskı. Ankara: Pegem yayınları.
- Deniz K.Z. (2007). Psikolojik Ölçme Aracı Uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi.2007:1(40);1-16.
- Erdem A. (2009). Ergenlik Döneminde Stres ve Baş Etme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2); 20-37.
- Erefe İ. (2002). Hemşirelikte Araştırma İlke- Süreç ve Yöntemleri. HEMAR-GE İstanbul.
- Eryılmaz A. (2009). Ergenlik döneminde stres ve başa çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 20-37 http://efdergi.yyu.edu.tr.
- Esin MN. (2015). Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. In: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, eds. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. 2. Baskı. İstanbul: Nobel; p:195-232.
- Grant KE, Compas BE, Thurm AE, McMahon SD, Gipson PY. (2004). Stressors and child and adolescent psychopathology: Measurement issues and prospective effects. J Clin Child Adolesc Psychol, 33:412-25.
- Karagöz Y. (2018). Spss ve Amos Uygulamalı Nicel-Nitel Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kefeli B. (2010). Samsun il Merkezindeki Lise Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara (Danışman: Yard. Doç. Dr. B Altay).
- Kulaksızoğlu A. (2013). Almanya’daki Üçüncü Kuşak Türk Gençlerinin Algıladıkları Anne-Baba Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21),169-182.
- Lohman BJ, Jarvis, P.A. (2000). Adolescent Stressors, Coping Strategies, And Psychological Health Studies İn The Family Context. Journal of Youth and Adolescence, 29, 1, 15-43.
- McKay MT, Percy A, Byrne DG. (2016). Support for the Multidimensional Adolescent Stress Questionnaire in a sample of adolescents in the United Kingdom. Stress and Health, 32: 12-19.
- Moksnes U. K., Løhre A, Lillefjell M, Byrne D.G., Haugan G. (2016). The association between school stress, life satisfaction and depressive symptoms in adolescents: Life satisfaction as a potential mediator. Social Indicators Research; 125(1), 339-357.
- On, B. (2016). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Sağlığın Geliştirilmesi ile ilgili Görüşleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Özdamar K. (2004). Tabloların Oluşturulması, Güvenirlik ve Soru Analizi. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1. 5th ed. Eskişehir: Kaan Kitabevi; p.201-50, 621.
- Renk K & Creasey GL. (2003). The relationship of gender, gender identity, and coping strategies in late adolescence. Journal of Adolescence, 26(2), 159–168.
- Sümer, N. (2000) Yapisal Esitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Ornek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazilari, 3, 49-73.
- Şencan H. (2005). Faktör Analizi ve Geçerlilik. Geçerlilik ve Güvenilirlik. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık: p.355-414.
- Şimşek Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks, p.4-22.
Adölesan Stres Anketi-Kısa Formu’nun Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Yıl 2022,
Cilt: 4 Sayı: 2, 115 - 133, 26.07.2022
Nilcan Öztürk Tanış
,
Kamer Gür
Öz
Amaç: Bu çalışmada Anniko ve ark. (2018) tarafından geliştirilen Adölesan Stres Anketi-Kısa Formunun Türkçe geçerlik ve güvenirliliğini değerlendirmek amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma metodolojik tipte bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında üç devlet lisesinde ve iki devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan 850 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplamada sosyodemografik anket formu ve Adölesan Stres Anketi-Kısa Formu kullanılmıştır. Anketin Türkçe formunun oluşturulmasında dil uyarlaması için geri -çeviri tekniği kullanılmıştır. Geçerlilik, yapı ve kapsam geçerliliği ile değerlendirilmiştir. Anketin güvenirliliği için zamana karşı değişmezlik, iç tutarlılık ve madde toplam korelasyonu ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Anketin kapsam geçerliliği indeksi 0.97 bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonucuna göre tüm maddelerin değerleri istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p:0.01). Uyum indekslerinin iyi bir uyum gösterdiğini ve anketin dokuz faktörlü yapısını doğruladığı bulunmuştur. Ankete ilişkin toplam Cronbach alfa katsayısı 0.88 ve alt faktörlerine ilişkin Cronbach alfa katsayıları 0.62 ile 0.88 arasında değişmektedir.
Sonuç ve Öneriler: Adölesan Stres Anketi- Kısa Formunun, Türk toplumunda adölesanların stres düzeylerini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.
Kaynakça
- Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu ON, Erefe İ, Görak G, Karataş N, Kocaman G, Kubilay G, Seviğ Ü. (2002). Hemşirelikte Araştırma İlke, Süreç ve Yöntemler. İstanbul, Odak Ofset.
- Aksayan S, Gözüm S. (2002). Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber I: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil Uyarlaması. HEMAR-G Hemşirelik Araştırma Dergisi; 4(1):9-14.
- Alpar R. (2018). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik – Güvenirlik. Ankara. Detay Yayıncılık.
- Altıparmak S, Taner Ş, Türk Soyer M, Eser E. (2012). İzmir/Bornova ilköğretim ikinci kademe devlet okullarındaki ergenlerde yaşam kalitesi. Anadolu Psikiyatr Dergisi, 13:167-173.
- Anniko M, Boersma K, Van Wijk, N et al. (2018). 'Development of a Shortened Version of the Adolescent Stress Questionnaire (ASQ-S): construct validity and sex invariance in a large sample of Swedish adolescents', Scandinavian Journal of Child and Adolescent Psychiatry and Psychology, Vol. 6, No. 1, pp. 4-15pp.
- Ardıç A. (2008). Adolesanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 116 s.
- Bebiş DH, Akpınar D, Özdemir S, Kılıç S. (2015). Bir ortaöğretim okulundaki adölesanların sağlığı geliştirme davranışlarının incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 57:129-135.
- Büyüköztürk Ş. (2004). Sosyal Bilimler İçin Analiz El Kitabı. Pegem A. Yayıncılık.
- Byrne D, Davenport S, Mazanov J. (2007). Profiles Of Adolescent Stress: The Development Of The Adolescent Stress Questionnaire (ASQ). J Adolesc, 30:393-416.
- Çam O, Engin E. (2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı, İstanbul Medikal Yayıncılık İstanbul.
- Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. (2018). Kültürlerarası Ölçek Uyarlama Aşamaları, Dil ve Kültür Uyarlaması: Güncellenmiş Rehber. Florence Nightingale Journal of Nursing; 26(3):199-210.
- Çoklu Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk G. (2012). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik:
SPSS ve Lisrel Uygulamalaları. 2. Baskı. Ankara: Pegem yayınları.
- Deniz K.Z. (2007). Psikolojik Ölçme Aracı Uyarlama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi.2007:1(40);1-16.
- Erdem A. (2009). Ergenlik Döneminde Stres ve Baş Etme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2); 20-37.
- Erefe İ. (2002). Hemşirelikte Araştırma İlke- Süreç ve Yöntemleri. HEMAR-GE İstanbul.
- Eryılmaz A. (2009). Ergenlik döneminde stres ve başa çıkma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 20-37 http://efdergi.yyu.edu.tr.
- Esin MN. (2015). Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. In: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, eds. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. 2. Baskı. İstanbul: Nobel; p:195-232.
- Grant KE, Compas BE, Thurm AE, McMahon SD, Gipson PY. (2004). Stressors and child and adolescent psychopathology: Measurement issues and prospective effects. J Clin Child Adolesc Psychol, 33:412-25.
- Karagöz Y. (2018). Spss ve Amos Uygulamalı Nicel-Nitel Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Kefeli B. (2010). Samsun il Merkezindeki Lise Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara (Danışman: Yard. Doç. Dr. B Altay).
- Kulaksızoğlu A. (2013). Almanya’daki Üçüncü Kuşak Türk Gençlerinin Algıladıkları Anne-Baba Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(21),169-182.
- Lohman BJ, Jarvis, P.A. (2000). Adolescent Stressors, Coping Strategies, And Psychological Health Studies İn The Family Context. Journal of Youth and Adolescence, 29, 1, 15-43.
- McKay MT, Percy A, Byrne DG. (2016). Support for the Multidimensional Adolescent Stress Questionnaire in a sample of adolescents in the United Kingdom. Stress and Health, 32: 12-19.
- Moksnes U. K., Løhre A, Lillefjell M, Byrne D.G., Haugan G. (2016). The association between school stress, life satisfaction and depressive symptoms in adolescents: Life satisfaction as a potential mediator. Social Indicators Research; 125(1), 339-357.
- On, B. (2016). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Sağlığın Geliştirilmesi ile ilgili Görüşleri ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Özdamar K. (2004). Tabloların Oluşturulması, Güvenirlik ve Soru Analizi. Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1. 5th ed. Eskişehir: Kaan Kitabevi; p.201-50, 621.
- Renk K & Creasey GL. (2003). The relationship of gender, gender identity, and coping strategies in late adolescence. Journal of Adolescence, 26(2), 159–168.
- Sümer, N. (2000) Yapisal Esitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Ornek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazilari, 3, 49-73.
- Şencan H. (2005). Faktör Analizi ve Geçerlilik. Geçerlilik ve Güvenilirlik. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık: p.355-414.
- Şimşek Ö.F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks, p.4-22.