Ebeveynlerin Çocukluk Çağı Aşıları ile COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 64 - 75, 01.04.2023

Esma Akgül , Ayşe Ergün

https://doi.org/10.54061/jphn.1185448

Cited By: 4

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı ebeveynlerin çocukluk çağı aşıları ile COVID-19 aşısına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-ilişkisel türde yapılan çalışmanın örneklemini, araştırmaya katılmayı kabul eden ve online soru formunu dolduran öğrenci ebeveynlerinden biri (n=191; %88 anne, % 9.9 baba, % 2.1 diğer) oluşturdu. Veriler 01-30 Haziran 2022 tarih aralığında Sosyo-demografik Tanılama Formu, Ebeveynlerin Çocukluk Aşılarına Yönelik Tutumları Ölçeği ve COVID-19 Aşısına Yönelik Tutum Ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler (frekans, yüzde, ortanca ve ortalama) ve Spearman Korelasyon testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Ebeveynlerin %61.8’inin 31-40 yaş aralığında, %88.5’inin kadın, %46.6’sının Marmara Bölgesi doğumlu, %43.5’inin üniversite mezunu olduğu, %53.4’ünün COVID-19 hastalığını geçirdiği ve %81.7’sinin COVID-19 aşısı olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin %24.1’inin çocukluk çağı aşılarına karşı tereddütü olduğu, %12’sinin çocukluk çağı aşılarını gerekli bulmadığı, %2.1’inin ilk çocuklarına ve %5.3’ünün diğer çocuklarına çocukluk çağı aşılarını yaptırmadığı, %7.9’unun ise pandemi dönemi öncesinde çocuklarının çocukluk çağı aşılarını yaptırdıkları için pişmanlık duydukları saptanmıştır. Çocukluk Aşılarına Yönelik Tutum Ölçeği toplam puanı ve COVID-19 Aşısına Yönelik Tutum Ölçeği olumlu alt boyut puanı arasında güçlü negatif yönlü ilişki saptanmıştır (p<0.01).
Sonuç ve Öneriler: Sonuç olarak çocukluk çağı aşılarına karşı tereddütlü olan ebeveynlerin COVID-19 aşısına karşı daha olumsuz bir tutuma sahip oldukları bulundu. Ebeveynlerde aşı tereddütü ve aşı karşıtlığının nedenlerini belirlemeye yönelik araştırmaların yapılması, halk sağlığı hemşireleri tarafından aşılamanın önemini benimsetecek eğitim programlarının planlanması ve doğru bilgi içeren görsel materyallerin oluşturulması önerilir.

Anahtar Kelimeler

Aşı, aşı tutumu, COVID-19, COVID-19 aşısı, çocukluk çağı aşıları, ebeveyn

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmayan katılan ve katılmayan tüm ebeveynlere, çalışmanın yapıldığı okullardaki görevli tüm idarecilere ve öğretmenlere teşekkür ederiz.

The Relationship Between Parents' Attitudes Towards Childhood Vaccines and COVID-19 Vaccine

Öz

Objective: The aim of the study is to examine the relationship between parents' attitudes towards childhood vaccines and COVID-19 vaccine.
Material and Method: The sample of the descriptive-relational study consisted of one of the parents of the students (n=191; 88% mother, 9.9% father, 2.1% other) who accepted to participate in the study and filled out the online questionnaire. Data were collected with the Socio-demographic Diagnostic Form, Parents' Attitudes Towards Childhood Vaccines Scale, and Attitudes Towards COVID-19 Vaccine Scale between 01-30 June 2022. Descriptive statistics (frequency, percentage, median and mean) and Spearman Correlation test were used to evaluate the data. Statistical significance level was accepted as p<0.05. Results: It was found that 61.8% of the parents were between the ages of 31-40, 88.5% were female, 46.6% were born in the Marmara Region, 43.5% were university graduates, 53.4% had COVID-19 disease and 81.7% had COVID-19 vaccine. It was found that 24.1% of parents were hesitant about childhood vaccinations, 12% did not consider childhood vaccinations necessary, 2.1% do not have their first child and 5.3% other children have childhood vaccinations, 7.9% of them regretted that their children had their childhood vaccinations before the pandemic period. A strong negative correlation was found between the total score of the Attitude towards Childhood Vaccines Scale and the positive sub-dimension score of the Attitudes towards the COVID-19 Vaccine Scale (p<0.01). Conclusion and Recommendations: As a result, parents who were hesitant about childhood vaccines were found to have a more negative attitude towards the COVID-19 vaccine. It is recommended to carry out research to determine the causes of vaccination hesitancy and opposition to vaccination in parents, education programs be planned by public health nurses to adopt the importance of vaccination, and to create visual materials containing accurate information.

Anahtar Kelimeler

Vaccine, vaccine attitude, covid-19, covid-19 vaccine, childhood vaccines

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akbulut, S., Gökçe, A., Boz, G., Küçükkakçalı, Z., Sarıtaş, H., Ünsal, S., Özer, A., Akbulut, M.S., & Çolak, C. (2022). Evaluation of vaccine hesitancy, anti-vaccination, and anxiety levels for medical secretaries during COVID-19 pandemic. Dicle Tıp Dergisi, 49(3), 455-467.
• Akgül, E., & Ergün, A. (2021). Toplum sağlığının geliştirilmesinde okul sağlığı hemşireliği. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 3(2), 141-153.
• Argüt, N., Yetim, A., & Gökçay, G. (2016). Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi, 16(1), 16-24.
• Aygün, E., & Tortop, H. S. (2020). Ebeveynlerin aşı tereddüt düzeylerinin ve karşıtlık nedenlerinin incelenmesi. Güncel Pediatri, 18(3), 300-316.
• Bozkurt, H. B. (2018). Aşı reddine genel bir bakış ve literatürün gözden geçirilmesi. Kafkas Journal of Medical Sciences, 8(1), 71-76.
• Center for Disease Control (CDC). (2012, 18 Mayıs). Principles of Epidemiology in Public Health Practice Course. https://www.cdc.gov/csels/dsepd/ss1978/lesson1/section11.html
• Çevik, C., Güneş, S., Eser, S., & Eser, E. (2020). Ebeveynlerin çocukluk aşılarına yönelik tutumları (PACV) ölçeğinin Türkçe sürümünün psikometrik özellikleri. Güncel Pediatri, 18(2), 153-167.
• Çıklar, S., & Güner, P. (2020). Annelerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi, davranış ve tutumları ve aşı reddi nedenleri: Nitel ve nicel bir araştırma. Ankara Medical Journal, 20(1): 180-195.
• Çıtak, G. & Aksoy, Ö. D. (2020). Aşılamada önemli bir engel: Aşı reddi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(2), 15-20.
• Demir, T. (2021). Aşı karşıtı tutumların sosyokültürel ve dinî boyutları. Tevilat, 2(2), 271-291.
• Dünya Sağlık Örgütü. (DSÖ). (2019, 10 Ocak). Ten Threats to Global Health in 2019. https://www.who.int/news-room/spotlight/ten-threats-to-global-health-in-2019
• Erkekoğlu, P., Köse, S. B. E., Balcı, A., & Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-220.
• Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020). Development of perception and attitude scales related with COVID-19 pandemia. Pearson Journal of Social Sciences-Humanities, 5(7), 306-328.
• Hasar, M., Özer, Z. Y., & Bozdemir, N. (2021). Aşı reddi nedenleri ve aşılar hakkındaki görüşler. Cukurova Medical Journal, 46(1), 166-176.
• Kempe, A., Saville, A. W., Albertin, C., Zimet, G., Breck, A., Helmkamp, L., Vangala, S., Dickinson, L.M., Rand, C., Humiston, S., & Szilagyi, P.G. (2020). Parental hesitancy about routine childhood and influenza vaccinations: A national survey. Pediatrics, 146(1), e20193852.
• Kılıç, M., Üstündağ Öcal, N., & Uslukılıç, G. (2021). The relationship of COVID-19 vaccine attitude with life satisfaction, religious attitude and COVID-19 avoidance in Turkey. Human vaccines & immunotherapeutics, 17(10), 3384-3393.
• Kürtüncü, M., Kurt, A., & Arslan, N. (2022). Hemşire perspektifinden çocukluk çağı aşılarının reddi: Niteliksel bir araştırma. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 38(2), 11-18.
• Opel, D.J., Mangione-Smith, R., Taylor, J.A., Korfiatis, C., Wiese, C., Catz, S., & Martin, D.P. (2011). Development of a survey to identify vaccine-hesitant parents: the parent attitudes about childhood vaccines survey. Human Vaccines, 7(4), 419-25.
• Polat, Y., Tatlı, S., Yavuzekinci, M., Öztürk, M., İpekçi, N. N., Yurdagül, G., & Süzülmüş, S. (2017). Okul öncesi eğitime devam eden çocukların ailelerinin çocukluk çağı aşıları hakkındaki görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 131-137.
• Soysal, G., Durukan, E., & Akdur, R. (2021). The evaluation of vaccine hesitancy and refusal for childhood vaccines and the COVID-19 vaccine in ındividuals aged between 18 and 25 years. Turkish Journal of Immunology, 9(3), 120-127.
• Temel, M. K., & Ertin, H. (2020). 1918 Grip pandemisi kıssasından COVID-19 pandemisine hisseler. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, 25 (Special Issue on COVID-19), 63-78.
• Turan, G. B., Aksoy, M., Özer, Z., & Demir, C. (2022). The association between coronaphobia and attitude towards COVID-19 vaccine: A sample in the east of Turkey. L'encephale, 48(1), 38-42.
• Wang, J., Jing, R., Lai, X., Zhang, H., Lyu, Y., Knoll, M. D., & Fang, H. (2020). Acceptance of COVID-19 vaccination during the COVID-19 pandemic in China. Vaccines, 8(3), 482.
• Yıldız, Y., Telatar, T. G., Baykal, M., Yurtsever, B. A. Y., & Yıldız, İ. E. (2021). COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(2), 200-205.
• Yıldız, Z., Gencer E., & Gezegen, N. F. (2021). Covid 19 pandemi sürecinde geliştirilen aşılara karşı bireylerin tutumlarının değerlendirilmesi üzerine uygulamalı bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), 877-889.
• Yıldızeli, F., Alabaz, D., & Gözüyeşil E. (2021). Determining the relationship of parents, knowledge and attitudes and health literacy about the admission or refusal of childhood immunization. Journal of Pediatric Infection, 15(2), e88-e96.
• Yorulmaz, D. & Karadeniz, H. (2022). Toplum sağlığında büyüyen tehdit: Aşı reddi. Sağlık ve Toplum, 32(1), 23-27.
• Yufika, A., Wagner, A. L., Nawawi, Y., Wahyuniati, N., Anwar, S., Yusri, F., Haryanti, N., Wijayanti, N.P., Rizal, R., Fitrani, D., Maulida N.F., Syahriza, M., Ikram, I., Fandoko, T.P., Syahadah, M., Asrizal, F.W. Aletta, A., Haryanto, S., Jamit K.F., … & Harapan, H. (2020). Parents’ hesitancy towards vaccination in Indonesia: A cross-sectional study in Indonesia. Vaccine, 38(11), 2592-2599.
• Yüksel, F. & Kara Uzun, A. (2021). Ebeveynlerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi, davranış ve tutumları. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 15(1), 35-42.