Temiz Aralıklı Kateterizasyona Dayalı Hemşirelik Müdahalelerinin Bakım Vericilerin Bilgi, Beceri, Başa Çıkma, Adaptasyon, Anksiyete ve Çocuklarda Enfeksiyon Üzerindeki Etkisi: Randomize Kontrollu Çalışma Protokolu

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 3, 286 - 300, 23.12.2023

Canan Sarı , Birsel Canan Demirbağ

https://doi.org/10.54061/jphn.1209806

Öz

Amaç: Bu çalışmada hemşireler tarafından bakım vericilere verilen Roy Adaptasyon Modeli'ne dayalı android uygulama destekli temiz aralıklı kateterizasyon eğitiminin (RAMTAKE) bakım vericilerin bilgi, beceri, baş etme, uyum, kaygı düzeyleri ve çocukta enfeksiyon gelişimine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, tek merkezli, tek kör, prospektif, randomize kontrollü bir araştırmadır. Bu randomize kontrollü çalışma SPRIT'e göre rapor edilmiştir. Araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinde temiz aralıklı kateterizasyon uygulanan 42 hasta ve bakım vericisi oluşturdu. Katılımcılar basit rastgele örneklem yöntemiyle deney ve kontrol iki ayrı gruba ayrıldı. Deney grubundaki katılımcılara RAMTAKE verilecek, hastaneden taburcu edildikten sonra araştırmacılar tarafından ev ziyareti ve telefon danışmanlığı uygulanacaktır. Kontrol grubundaki bakım vericilere ise araştırmacılar tarafından herhangi bir müdahale yapılmayacak, hastanedeki rutin temiz aralıklı kateterizasyon eğitimi alması sağlanacaktır. Her iki grup için çalışma verileri bakım vericinin bilgi, beceri düzeyi soru formu, Roy Adaptasyon Modeli (RAM) psikososyal uyum alanı soru formu, Başetme ve Uyum Ölçeği, Süreksiz Durumluk/Sürekli Kaygı Envanteri ve çocukta idrar yolu enfeksiyonu gelişim formu kullanılarak toplanacaktır. Her iki gruptaki bakım vericilerin bilgi, beceri, başa çıkma, uyum ve kaygı düzeyleri üçer kez ölçülecektir. Ayrıca her iki gruptaki çocuklara hastaneden taburcu olduktan sonra birer ay ara ile üç kez idrar kültürü tetkiki yapılacaktır. Araştırmacılar, çalışmanın veri toplama ve idrar kültürü analizi aşamasında bakıcılara müdahale etmeyecektir.
Bulgular: Kendi kendine idrar yapamayan çocuklar için temiz aralıklı kateterizasyonun ne kadar faydalı olduğu çok açıktır. Ancak bakım verenlerin RAMTAKE bilgi, becerileri, baş etme, uyum sağlama ve kaygı düzeylerinin çocuklarda enfeksiyon gelişimine etkisi henüz bilinmemektedir. Çalışma kapsamında RAMTAKE alan bakım vericilerin bilgi, beceri, başetme ve uyum düzeyinin artacağı, anksiyete düzeyinin azalacağı hedeflenmektedir. Buna ilaveten RAMTAKE alan bakım vericilerin çocuklarında idrar yolu enfeksiyonu gelişim sıklığının azalacağı düşünülmektedir.
Sonuç ve Öneriler: Bu çalışma ile çocuklarına temiz aralıklı kateterizasyon uygulayan bakım vericilerin bilgi, beceri, başetme, uyum düzeyinin artırılması ve çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ile bakım vericilerin anksiyete düzeyinin azaltılmasına yönelik güvenilir kanıt sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akıllı telefon, Bakım verici, Çocuk, idrar yolu enfeksiyonu, temiz aralıklı kateterizasyon

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Birimi tarafından desteklenmiştir

Proje Numarası

Bu çalışmanın proje numarası THD-2021-9673'dür.

The Effect of Clean Intermittent Catheterization-Based Nursing Interventions on the Knowledge, Skill, Coping, Adaptation, Anxiety in Caregivers and Infection in Children: A Randomized Controlled Study Protocol

Öz

Objective: To explore the effect of clean intermittent catheterization training based on android application-supported Roy Adaptation Model (RAMTAKE) given by nurses to caregivers on their knowledge, skills, coping, adaptation and anxiety levels and the development of infection in the child.
Material and Method: The study is a single-center, single-blind, prospective, randomized controlled trial. This randomized controlled trial was reported according to SPRIT. The sample of the study consisted of 42 patients and their caregivers who underwent clean intermittent catheterization in a university hospital. Participants were divided into two separate groups, experimental and control, by simple random sampling method. Participants in the experimental group will be given RAMTAKE, and after being discharged from the hospital, home visits and telephone counseling will be applied by the researchers. The caregivers in the control group will not be subjected to any intervention by the researchers and will be provided with routine clean intermittent catheterization training in the hospital. Study data will be collected using The knowledge, skill level of the caregiver, The Roy Adaptation Model (RAM) psychosocial adaptation areas scale, Coping and Adaptation Scale, The State/Trait Anxiety Scale and UTI development in children. Knowledge, skills, coping, adaptation and anxiety levels of caregivers in both groups will be measured three times. In addition, after discharge from the hospital, children in both groups will be tested for urine culture three times with an interval of one month. Researchers will not interfere with caregivers during the data collection and urine culture analysis phase of the study.
Results: How beneficial clean intermittent catheterization is for children who cannot urinate on their own is quite clear. However, the effect of RAMTAKE knowledge/skills, anxiety level and coping/adaptation of the caregivers and the development of infection in children is yet unknown. Within the scope of the study, it is aimed that the knowledge/skills, coping and adaptation levels of the caregivers who receive RAMTAKE will increase and their anxiety level will decrease. In addition, it is thought that the frequency of urinary tract infection will decrease in the children of caregivers who receive RAMTAKE.
Conclusion: This study is expected to provide reliable evidence to increase the knowledge, skill, coping, adherence level of caregivers who apply clean intermittent catheterization to their children, and to reduce the anxiety level of caregivers with urinary tract infections in children.

Anahtar Kelimeler

Smartphone, caregıvers, chıld, urınary tract ınfectıons, ıntermıttent urethral catheterızatıon

Proje Numarası

Bu çalışmanın proje numarası THD-2021-9673'dür.

Kaynakça

• Akan, S., Ürkmez, A., Yıldırım, Ç., & Haki Yüksel, Ö. (2017). Temiz aralıklı kateterizasyona bağlı intraperitoneal mesane perforasyonu: Bir olgu sunumu ve literatür taraması. Haydarpaşa Numune Tıp Dergisi, 57(3), 179-182. https://doi.org/10.14744/hnhj.2017.25338 (In Turkish)
• Akpınar Balcı, R. (2014). Üriner Boşaltım. T. Atabek Aştı & A. Karadağ (Eds.), Hemşirelik esasları (ss. 973-1015). Akademi Basın ve Yayıncılık. (In Turkish).
• Aybek, Z. (2005). Aybek Z (2005). Temiz aralıklı kateterizasyon bir tedavi biçimi midir? Türkiye Klinikleri J Urology, 1(5), 23-27. (In Turkish).
• Bloom, D.A. (2017). The retrograde idea of Jack Lapides: Clean intermittent catheterization. Journal Urology, 197(2S), 125–126. https://doi.org/10.1016/j.juro.2016.10.080.
• Chan, A.W., Tetzlaff, J.M., Gotzsche, P.C., Altman, D.G., Mann, H., Berlin, J.A., Dickersin, K., Hrobjartsson, A., Schulz, K.F., Parulekar, W.R., Krleza-Jeric, K., Laupacis, A., & Moher, D. (2013). SPIRIT 2013 explanation and elaboration: Guidance for protocols of clinical trials. British Medical Journal, 346, e7586. https://doi.org/10.1136/bmj.e7586.
• Cobussen Boekhorst, H., Hermeling, E., Heesakkers, J., & Van Gaal, B. (2016). Patients’ experience with intermittent catheterisation in everyday life. Journal of Clinical Nursing, 25(9), 1253–1261. https://doi.org/10.1111/jocn.13146.
• Çatal, E., & Dicle, A. (2011). Koroner arter bypass greftli hastalarda erken dönem hemşirelik bakımının Roy'un Uyum Modeline göre analizi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 13(2), 68-80. (In Turkish).
• Çatal, E. (2015). Koroner arter baypas greftli hastalarda hemşirelik girişimlerinin öğrenim gereksiniminin karşılanması, iyileşme algısı, başetme uyum ve yaşam kalitesine etkisi (Doktora Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. (In Turkish).
• De Souza-Junior, V.D., Mendes, I. A. C., Mazzo, A., de Godoy, S., Dos Santos, C.A. 2017. Telenursing ıntervention for clean intermittent urinary catheterization patients: a pilot study. Computers Informatics Nursing, 35(12), 653-660. https://doi.org/10.1097/CIN.00000000000000370.
• Ernsting, C., Dombrowski, S. U., Oedekoven, M., Sullivan, J. L., Kanzler, M., Kuhlmey, A., & Gellert, P. (2017). Using smartphones and health apps to change and manage health behaviors: A population-based survey. Journal of Medical Internet Research, 19(4), 101-126. https://doi.org/10.2196/jmir.6838.
• Faleiros, F., de Oliveira Kappler, C., Rosa, T., & Gimenes, F. R. E. (2018). Intermittent catheterization and urinary tract infection a comparative study between Germany and Brazil. Journal Wound Ostomy Continence Nursing, 45(6), 521-526. https://doi.org/10.1097/WON.0000000000000476.
• Gould, C. V., Umscheid, C. A., Agarwal, R. K., Kuntz, G., & Pegues, D. A. (2010). Guideline for prevention of catheter associated urinary tract infections 2009. Infectional Control Hospital Epidemiology, 31(4), 319-326. https://doi.org/10.1086/651091.
• Gray, M., Wasner, M., & Nichols, T. (2019). Nursing practice related to intermittent catheterization: A cross-sectional survey. Journal Wound Ostomy Continence Nursing, 46(5), 418-423. https://doi.org/10.1097/WON.0000000000000576.
• Girişgen, İ., Yüksel, S., Akbulut, E. E., Karcılı Yalçın, K., & Şenol, H. (2019). Temiz aralıklı kateterizasyon yapan nörojen mesaneli hastalar ile normal mesaneli ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan çocukların idrar kültürlerindeki mikroorganizma türleri ve antibiyotik direnç farkları. Pamukkale Medical Journal, 12(1), 133-140. (In Turkish).
• Han, C. S., Kim, S., Radadia, K. D., Zhao, P.T., Elsamra, S. E., Olweny, E. O., & Weiss, R. E. (2017). Comparison of urinary tract infection rates associated with transurethral catheterization, suprapubic tube, and clean intermittent catheterization in the postoperative setting: A network meta-analysis. Journal Urology, 198(6), 1-15. https://doi.org/10.1016/j.juro.2017.07.069.
• Kim, J., & Shin, W. (2014). How to do random allocation (randomization). Clinics in Orthopedic Surgery. 6(1), 103-109. https://doi.org/10.4055/cios.2014.6.1.103.
• Lamin, E., & Newman, D. K. (2016). Clean intermittent catheterization revisited. International Urology and Nephrology, 48(6), 931-939. https://doi.org/10.1007/s11255-016-1236-9.
• Lapides, J., Diokno, A. C., Silber, S. J., & Lowe, B. S. (1972). Clean, intermittent self-catheterization in the treatment of urinary tract disease? Journal Urology, 107(3), 458-461. https://doi.org/10.1016/s0022-5347(17)61055-3.
• Le Danseur, M., Stutzman, S. E., Wilson, J., Sislak, I., & Olson, D. W. M. (2016). Is the CABIC clean intermittent catheterization patient education effective? Rehabilitation Nursing, 43(1), 40-45. https://doi.org/10.1002/rnj.306.
• Lima, M. B., Rebouças, C. B. A., Castro, R. C. M. B., Cipriano, M. A. B., Cardoso, M. V. L. M. L., & Almeida, P. C. (2017). Construction and validation of educational video for the guidance of parents of children regarding clean intermittent catheterization. Revista Da Escola De Enfermagem University Sao Paulo, 18(51), 1-7. https://doi.org/10.1590/S1980-220X2016005603273.
• Moher, D., Hopewell, S., Schulz, K. F., Montori, V., Gotzsche, P. C., Devereaux, P. J., Elbourne, D., Egger, M., & Altman, D. G. (2010). CONSORT 2010 explanation and elaboration: Updated guidelines for reporting parallel group randomized trials. British Medical Journal, 340, c869. https://doi.org/10.1136/bmj.c869.
• Ocakçı, A. F. (2013). Hemşirelik kavram kuram ve modelleri. A.F. Ocakçı, & Ş. Ecevit Alpar (Eds.), Hemşirelikte kavram, kuram ve model örnekleri (ss. 1-13). İstanbul Medikal Yayıncılık. (In Turkish).
• Öner, N., & Le Compte A (1985). Durumluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı (ss. 1-26). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. (In Turkish).
• Özçomak, M. S., & Çebi, K. (2017). İstatistiksel güç analizi: Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler dergisi üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(2), 413-431. (In Turkish).
• Pektekin, Ç. (2013). Kuramlar-bakım modelleri. Ç. Pektekin (Ed.), Hemşirelik felsefesi kuramlar-bakım modelleri ve politik yaklaşımlar (ss. 33-41). İstanbul Medikal Yayıncılık. (In Turkish).
• Sun, A. J., Comiter, C. V., & Elliott, C. S. (2018). The cost of a catheter: An environmental perspective on single use clean intermittent catheterization. Neurourology and Urodynamics, 37(7), 2204-2208. https://doi.org/10.1002/nau.23562.
• Svihra, J., Krhut, J., Zachoval, R., Svihrova, V., & Luptak, J. (2018). Impact of clean intermittent catheterization on quality adjusted life years (QALYs) in spinal cord injury patients with neurogenic urinary incontinence. Neurourology and Urodynamics, 37(1), 250-256. https://doi.org/10.1002/nau.23283.
• Şenturan, L. (2015). Üriner sistem uygulamaları. N. Sabuncu & F. Akça Ay (Eds.), Klinik beceriler sağlığın değerlendirilmesi, hasta bakım ve takibi (ss. 476-493). Nobel Tıp Kitabevi. (In Turkish).
• Telli, O., Haciyev, P., Cansu Bozacı, A., Mamadov, E., Altan, M., Hüseynov, A., Samancı, C., Doğan, H. S., Soygür, T., Burgu, B., & Tekgül, S. (2016). Çocuklarda nörojenik mesanede antibakteriyel kateterle temiz aralıklı kateterizasyon etkinliği. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 69(3), 243-246. (In Turkish).
• Velioğlu, P. (2012). Hemşirelikte kavram ve kuramlar (ss. 364-388). Akademi Basın ve Yayıncılık. (In Turkish).
• Wyndaele, J. J., Brauner, A., Geerlings, S. E., Bela, K., Peter, T., & Bjerklund Johanson, T. E. (2012). Clean intermittent catheterization and urinary tract infection: Review and guide for future research. British Journal Urology International, 110(11), 910-917. https://doi.org/10.1111/j.1464-410X.2012.11549.x.
• WMA Declaration of Helsinki. (2013, October). WMA Declaration of Helsinki Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects. https://www.wma.net/policies-post.
• Załęska-Ponganis, J., & Jackowska, T. (2014). Diagnosis and treatment of urinary tract infections in children on the basis of various recommendations. Developmental Period Medicine, 18(4), 464-469. PMID: 25874785.
• Zegers, B., Uiterwaal, C., Kimpen, J., van Gool, J., de Jong, T., Winkler-Seinstra, P., Houterman, S., Verpoorten, C., & de Vos van Steenwijk, C. (2011). Antibiotic prophylaxis for urinary tract infections in children with spina bifida on intermittent catheterization. The Journal of Urology, 186(6), 2365-2370. https://doi.org/10.1016/j.juro.2011.07.108.