KURUMSAL ÇÖZÜLME SÜRECİNDEKİ AKTÖR EYLEMLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIMA: TÜRKİYE LİMAN ENDÜSTRİSİNDE KURUMSAL GİRİŞİMCİLER

Yıl 2021, , 274 - 302, 23.12.2021

Nesli Çankırı , Binali Doğan

https://doi.org/10.54452/jrb.937353

Öz

Değişim öznesinin devlet olduğu araştırmalarda, sahip olduğu yasa koyma ve uygulatma yetkisi göz önüne alındığında, alandaki diğer kurumsal girişimcileri çerçeveleyen ve çoğu zaman da çıkarları lehine kısıtlayan sonuçlar ortaya konulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bir politika transferi olarak uygulamaya konulan ve temel aktörün politik girişimci rolüyle devlet olduğu özelleştirme uygulamalarının belirli bir örgütsel alanda yarattığı değişimi kurumsal girişimcilerin eylem ve stratejilerini merkeze alarak açıklamaktır. Bu amaçla çalışmanın ikinci bölümünde araştırmaya temel oluşturan kuramsal yaklaşım ve kavramlar açıklanarak kuramsal çerçeve oluşturulmakta ve bu çerçeveye uygun olarak araştırmanın kuramsal argümanları verilmektedir. Üçüncü bölümde, politika transferine konu olan özelleştirme söyleminin ideolojik temelleri ve argümanları Türkiye liman endüstrisi özelinde tartışılmaktadır. Araştırmanın metodolojik yapısını oluşturan dördüncü bölümde, araştırmanın önemi, sınırlılıkları, katkısı ve araştırma sorusu verilerek, veri toplama ve kuramsal argümanların sınanması amacıyla kullanılan araştırma yöntemine ait süreç detaylandırılmaktadır. Dördüncü bölümde bulgular sunulmakta, “tartışma ve sonuç” adını taşıyan son bölümde ise araştırmanın kuramsal argümanları bulgular ışığında tartışılmakta, katkılar sunulmakta ve gelecek çalışmalar için öneriler sıralanmaktadır. Bu noktada, araştırmanın iki temel kuramsal katkısı olduğu düşünülmektedir. Bunlardan ilki, kurumsal girişimcilerin alandaki değişimi gerçekleştirebilmek amacıyla kendilerine destek sağlayacağını düşündükleri yeni aktör grupları yarattıkları iddiası ile kuramsal bir boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. İkinci olarak ise kurumsal girişimcilerin, kurumsal çözülme sürecinde gerçekleştirdikleri eylemleri çözümleyerek kurumsal girişimcilik ve kurumsal iş literatürlerine kavramsal katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal girişimci, politik girişimci, politika transferi, kurumsal iş, genişletilmiş vaka yöntemi

A RESEARCH ON ACTOR ACTIONS IN INSTITUTIONAL DISRUPTING PROCESS: INSTITUTIONAL ENTREPRENEURS IN THE TURKEY’S PORT INDUSTRY

Öz

Researches, in which the state is the subject, considering the power of the state to enact and enforce laws, reveal results that delimit other institutional entrepreneurs in the field and often restrict them in favor of its interests. The purpose of this study is to explain the change, created in a specific organizational field by privatization that is implemented as a policy transfer in which the main actor is the state as a political entrepreneur, by focusing on the actions and strategies of institutional entrepreneurs. For this purpose, in the second part of the study, a theoretical framework is set up by explaining the theoretical approaches and concepts that form the basis of the research, and the theoretical arguments of the research are given by this framework. In the third part, the historical process and application areas of privatization practice about policy transfer are summarized and information is given about the privatization practices in the port industry of Turkey, which constitutes the organizational field of the research. In the fourth part, which comprises the methodological structure of the research, the process of the research method to collect data and to test the theoretical arguments is detailed, by providing the importance, limitations, contribution of the study, the research question, and the presentation of the findings. In the last part called “Discussion and Conclusion”, the theoretical arguments of the research are discussed in the light of the findings, contributions are presented and suggestions for future research are listed. At this point, the research is considered to have two main theoretical contributions. The first one aims to fill a theoretical gap by claiming that institutional entrepreneurs create new actor groups that are expected to support them to create a change in the field. The second one intends to make a conceptual contribution to institutional entrepreneurship and institutional work literature by analyzing the actions taken by institutional entrepreneurs during the institutional disrupting process.

Anahtar Kelimeler

Institutional entrepreneur, political entrepreneur, policy transfer, institutional work, extended case study

Kaynakça

• Agyemang, K. J., Berg, B. K. & Fuller, R. D. (2018). Disrupting the disruptor: perceptions as institutional maintenance work at the 1968 olympic games. Journal of Sport Management, 32(6), 567-580.
• Altun N. & Yayla, Y. E. (2020). Özelleştirmeye karşı alternatif yaklaşımlar: Osmanlı Devleti vakıf müessesesi örneği. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 9(2), 1149-1172.
• Ateş, A. (2014). Türkiye'de liman özelleştirmeleri İskenderun liman örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 427-457.
• Battilana, J., Leca, B. & Boxenbaum, E. (2009). How actors change institutions: towards a theory of institutional entrepreneurship. Academy of Management, 3(1), 65-107.
• Boratav, K. & Türkcan E. (1993). Türkiye’de sanayileşmenin yeni boyutları ve KİT’ler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Bulut, Ç. K. (2020). Gazetecilerin gündelik hayat deneyimleri: sınırlılıklar, imkanlar, itirazlar. Is, Guc: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 22(1), 91-116.
• Burawoy, M. (1998). The extended case method. Sociological Theory, 16(1), 4-33.
• Callaghan, T. & Sylvester, S. (2021). Private citizens as policy entrepreneurs: evidence from autism mandates and parental political mobilization. Policy Studies Journal, 49(1), 123-145.
• Cilavdaroğlu, A.A. (2019). Türkiye'de parlamenter sistem içinde kanıta dayalı politika yapımı. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çağlar, V., Esmer, S. & Oral, Z. (2010). Özelleştirme ve özelleştirme aşamasında olan limanların sektörel incelenmesi. Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları VIII. Ulusal Kongresi, Kıyı Alanları Yönetimi Türkiye Milli Komitesi, Bildiriler Kitabı, Cilt 2, 925-935.
• Demirbaş, M., & Türkoğlu, M. (2002). Kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 241-264.
• Dolowitz, D. & Marsh, D. (1996). Who learns what from whom: A review of the policy transfer literature. Political Studies, 44(2), 343-357.
• Fligstein, N. (2001). Social skill and the theory of fields. Sociological Theory, 19(2), 105-125.
• Fuenfschilling, L. & Truffer, B. (2016). The interplay of institutions, actors and technologies in socio-technical systems: an analysis of transformations in the Australian urban water sector. Technological Forecasting and Social Change, 103, 298-312.
• Gülşen, A.Z. (2014). Telekomünikasyon sektöründe özelleştirme, serbestleşme ve düzenlemelerin etkilerinin analizi: OECD ülkelerine yönelik uygulamalar. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hirsch, P. M. & Lounsbury, M. (1997). Ending the family quarrel: toward a reconciliation of “old” and “new” institutionalisms. American Behavioral Scientist, 40(4), 406-418.
• Jakobi, A.P. & Sommerer, T. (2012). International institutions and policy diffusion: sources–mechanisms-impact. Workshop Proposal for the 2012 ECPR Joint Sessions, Holland, University of Antwerp.
• Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Merkezi Vakfı. (1997). Kamu hizmetinde özelleştirme. (1. Baskı). Ankara: KİGEM.
• Karluk, R. (1994). Türkiye’de kamu iktisadi teşebbüsleri ve özelleştirme. İstanbul: Esbank.
• Kilci, M. (1998). Türkiye'de özelleştirme uygulamaları (1984-1998). Devlet Planlama Teşkilatı Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Finansman Dairesi Başkanlığı. Ankara.
• Koçak, E. & Kişi, H. (2015). Liman özelleştirmeleri: Mersin limanı için beklentiler ve gerçekleşmeler. International Journal of Economic & Administrative Studies, 8(15), 279-296.
• Kurt, A. (2018). Türkiye'de özelleştirme politikalarının ekonomik boyutu ve işçi sendikalarının özelleştirmeye yaklaşımları: 1980-2015 dönemi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lawrence, T. B. & Suddaby, R. (2006). Institutions and institutional work. Clegg, S. R., Hardy, C., Lawrence, T. B., Nord, W. R. (Ed.), Handbook of Organization Studies (215-254). London: Sage Publications.
• Lawrence, T., Suddaby, R. & Leca, B. (2009). Introduction: theorizing and studying institutional work. Lawrence, T., Suddaby, R. & Leca, B. (Ed.) Institutional Work (1-27). Cambridge: Cambridge University Press.
• Leca, B., Battilana, J. & Boxenbaum, E. (2008). Agency and institutions: a review of institutional entrepreneurship. Cambridge, MA: Harvard Business School. Lundqvist, L. J. (1988). Privatization: towards a concept for comparative policy analysis. Journal of Public Policy, 8(1), 1-19.
• Mackenzie, C. (2004). Policy entrepreneurship in Australia: a conceptual review and application. Australian Journal of Political Science, 39(2), 367-386.
• Maskin, E. S. (2000). Auctions, development and privatization: efficient auctions with liquidity-constrained buyers. European Economic Review, 44(4), 667-681.
• Mintrom, M. (2013). Policy entrepreneurs and controversial science: governing human embryonic stem cell research. Journal of European Public Policy, 20(3), 442-457.
• Mintrom, M. (2019). So You Want to Be a Policy Entrepreneur?. Policy Design and Practice, 2(4), 307-323.
• Munir, K.A., (2005). The social construction of events: a study of institutional change in the photographic field. Organization Studies, 26(1), 93–112.
• Munir, K.A. & Phillips, N. (2005). The birth of the ‘kodak moment’: institutional entrepreneurship and the adoption of new technologies. Organization Studies, 26(11), 1665–1687.
• Ölmezoğulları, N. (2012). Türkiye ekonomisinde yapısal uyum süreci ve istikrar. (Tartışma metni). Türkiye Ekonomi Kurumu. (No.68).
• Özdemir, A. M. (2014). Kolektif emperyalizm. İçinde Özdemir, A. M. (Ed.), Kolektif Emperyalizm (29-92). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Perkmann, M. & Spicer, A. (2008). How are management fashions institutionalized: the role of institutional work. Human Relations, 61, 811–844.
• Phillips, N. & Lawrence, T. B. (2012). The turn to work in organization and management theory: some implications for strategic organization. Strategic Organization, 10, 223–230.
• Serim, B. (1996). Anayasa ve anayasa mahkemesi kararları ışığında özelleştirme. Ankara: İzgi Yayınları.
• Süel, H. (2000). Telekomünikasyon sektöründe serbestleştirme ve özelleştirme çerçevesinde devletin rolünün yeniden belirlenmesi. İçinde Atiyas, İ. (Ed.), Devlet Reformu: Devletin Düzenleyici Rolü, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV).
• Şahin, H. (2007). Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Şahin, İ. (2019, Kasım). 17 yıllık AKP iktidarının bilançosu. https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/17-yillik-akp-iktidarinin-bilancosu-5427893/ adresinden alındı.
• Türk, Y.Z. (2014). Türkiye’de özelleştirme uygulamalarının analizi. (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). T.C. Kalkınma Bakanlığı, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Türk-İş. (1999). KİT'ler ve özelleştirme: iddialar ve gerçekler. Ankara: Türk-İş Araştırma Merkezi Yayınları.
• Wadham, H., Urquhart, C. & Warren, R. (2019). Living with paradox in international development: an extended case study of an international NGO. The European Journal of Development Research, 31(5), 1263-1286.
• Yıldırım, B. (2019). Konukseverlik etiği ve özne: İzmir'de mültecileri karşılama pratiklerinin genişletilmiş analizi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.