DİYETİSYEN ADAYLARININ VE TOPLUMUN DİYETİSYENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ALGISI VE BEKLENTİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 24 - 38, 01.12.2022

Zeynep Güler Yenipınar Sabiha Gonca Ünal , Sanem Güven Akın Bodur

Öz

Bu çalışma, İstanbul Rumeli Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü 1.sınıf
öğrencilerinin ve farklı şehirlerde yaşayan bu öğrencilerin çevrelerinde bulunan bireylerin
diyetisyenlik mesleğine yönelik algısı ve beklentilerinin saptanması amacıyla planlanıp
uygulanmıştır. Veriler, 25 ve 21 soruluk anket formları ile çevrimiçi ve yüz yüze görüşme
teknikleri kullanılarak toplanmış ve SPSS istatistik programı ile değerlendirilmiştir.
Öğrencilerden çalışmaya katılan 58 bireyin %93,1’i, topluma yönelik çalışmaya katılan 616
bireyin ise, % 63,0’ü kadındır. Mesleki algı yönünden incelendiğinde öğrencilerin yaklaşık
%95’inden fazlası mesleklerinin yoğun iletişim, yükseköğrenim gerektiren ve kariyer
yapılabilen bir meslek olduğunu belirtmiştirler. Mesleği tanıma yönünden anketler
incelendiğinde öğrencilerin %90’ınından fazlası diyetisyenin gereksinimlerine göre
beslenmelerini düzenleyeceğini, danışanların diyetisyenle kendilerini güvende hissettiklerini
düşündüklerini, yemek yenmesi konusunda baskı uygulamayacaklarını ve bu mesleğin sadece
kadınlara özgü bir meslek olmadığını ifade etmiştir. Mesleki tutum yönünden
değerlendirildiğinde öğrencilerin %90’nından fazlası mesleklerini seçtiklerine pişman
olmadıklarını, başarılı olacaklarına inandıklarını, meslek hayatlarında yapabilecekleri çok şey
olduğunu, meslek bilgisi derslerinde başarılı olmayı önemsediklerini, mesleklerine
kendilerine yakıştırdıklarını belirtmişlerdir. Türkiye’nin birçok kentinde gerçekleştirilmiş
olan topluma yönelik anketlerimizde sorulan beslenme, diyetisyen gibi terimlerin
tanımlamalarına yüksek oranlarda (%85,3-94,5) doğru cevaplar verilmiştir. Beslenme
konusunda en güvenilir bilgi kaynağının öncelikle diyetisyen (%49,4) olduğu bunu takiben
sırasıyla doktor, gıda mühendisinin geldiğini belirten cevaplar alınmıştır. Katılımcıların
%89.2’sinin beslenme eğitimi almadığı ve alanlarında eğitim alma kaynağının %58,6 oranında
hastane ve diyetisyenden olduğu belirlenmiştir. Diyetisyenlerden beklentiler yönünde
bakıldığında ilk sırada % 80,7 ile güvenirliliğin geldiği ve sonrasında motive etmek, beslenme
alışkanlıklarına ve yaşam tarzına göre önerilerde bulunmak gibi beklentilerin olduğu
görülmüştür. Diyetisyenlik mesleğinin daha fazla tanınması, toplumun beslenme konusunda
bilinçlenmesi, beslenme ile ilgili sorunların kontrol altına alınması için çalışma olanakları ve
istihdam sağlanmasına uzmanlaşmanın olmasına, mesleki yasaların ve kurulların
geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Diyetisyen, Öğrenci, Beklentiler

Kaynakça

• Arıtıcı, G., Köseler E.,(2011) “Ankara İlindeki Hastanelerde Çalışan Diyetisyenlerin Çalışma Koşulları Ve Meslekle İlgili Sorunları”, Beslenme ve Diyet Dergisi, 38(1-2):2 9-4. Erişim adresi: https://beslenmevediyetdergisi.org/index.php/bdd/article/view/326
• Arslan, P. (2018). "Türkiye’de Diyetisyenliğin 30 Yılı 1966-1996" , Beslenme Ve Diyet Dergisi, 25(1), 3-6.
• Baysal, A. (2009). Beslenme. 12. Baskı, Hatiboğlu Yayınları, Ankara.
• Beydağ, K. D., Arslan H. (2008). "Kadın Doğum Kliniklerinde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Profesyonelliklerini Etkileyen Faktörler", Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 3(7): 75-87.
• Coşkun, N., İçingir, A., Ülker, M., Aksoydan, E. (2008) “Beslenme Ve Diyetetik Bölümü Öğrencilerinin Diyetisyenlik Mesleğine İlişkin Görüşleri”, Beslenme ve Diyet Dergisi. 36(1- 2):67-76.
• Dağ A., Çakır B., Nişancı F., Türkmen A. E. (2019) General Profile and Job Satisfaction of Turkish Dietitians, Progr. in Nutr. 21(3):531-536. DOI: 10.23751 / pn.v21i3.7792.
• Eşer, D., Khorshid, L., Denat, Y. (2006) “Hemşirelik Mesleğini Algılama Ölçeği Geçerlik Güvenirlik Çalışması”. Çınar Dergisi, 10 (1).
• FAO/WHO. (2019). Sustainable healthy diets – Guiding principles. Rome
• Hickson, M., Child J., Collison A. (2017). "Future Dietitian 2025: Informing The Development of a Workforce Strategy for Dietetics", Journal of Human Nutrition and Dietetics. 31(1):23-32.
• Kart, R. (2018). "Sağlık Çalışanların Diyetiysenlere Yönelik Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi", Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Kutluay, M. T. (1996). "30. Yılımızda Dünya Diyetisyenliği", Beslenme Ve Diyet Dergisi, 25(1), 7-11.
• Kutluay, M. T. (2015). Temel Beslenme ve Diyetetik. Ankara: Güneş Tıp Kitapevleri. Kutluay, M. T. (2016). "Beslenme ve Diyetetik Biliminin Dünü, Bugünü ve Geleceği", İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1):1-5.
• Lordly, D. MacLellan, D. (2012)."Dietetic Students’ Identity and Professional Socialization In Preparation for Practice". Canadian Journal of Dietetic Practice and Research. 73(1):7-13
• Merih, Y. D., Arslan H. (2012). "Hemşire ve Ebelerin Mesleki Bilinç-Örgütlenmeye Yönelik Görüşlerinin ve İş Doyumlarının Belirlenmesi", Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 9(3):40-46.
• Pekcan, A. G. (2019). "Sürdürülebilir Beslenme ve Beslenme Örüntüsü: Bitkisel Kaynaklı Beslenme", Beslenme ve Diyet Dergisi. 47(2):1-10.
• Pettinger, C. (2018). "Sustainable Eating: Opportunities for Nutrition Professionals" Nutrition Bulletin, 43(3): 226–237.
• Soydemir, G. (2017). "Beslenme ve Diyet Polikliniğine Başvuran Hastaların Yeme Tutum ve Davranışları ile Diyet Algılarının Değerlendirmesi". Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Tayfur, M., Barış O., Baştaş, N. N. (2019). Diyetisyenlik Eğitimi ve Meslek Etiği. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• T.C. Resmi Gazete, 26 Nisan 2011, sayı: 27916. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110426-1.html adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 18.07.22
• Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD). (2021a). http://www.tdd.org.tr/index.php/tdd-hakknda/tarihce adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 17.03.21
• Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD). (2021b) http://www.tdd.org.tr/index.php/tddhakkında/sorumluluklar adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 06.06.21
• TSE. (2004, Nisan 4). Türk Standardı:TS 13114. http://bd.sagb.firat.edu.tr/sites/bd.sagb.firat.edu.tr/files/TSE_Diyetisyen.pdf adresinden alındı
• Üstüner, M. (2006). “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 45, 109-127.
• WHO. (2010, Nisan 29). Classifying health workers: Mapping occupations to the international standard classification Classification of health workforce statistics,World Health Organization, Geneva. World Health Organization: https://www.who.int/hrh/statistics/Health_workers_classification.pdf adresinden alındı Son erişim tarihi: 19.06.21
• Yılmaz, T. F., Tiryaki, H. Ş., Demirkaya, F. (2014). "Hemşirelerin ve Ebelerin Mesleklerini Algılama Biçimleri ve Gelecekten Beklentileri". Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi. 1(3):130-139.
• YÖK, (2021). Ünversitelerimiz,Yükseköğretim Kurumu: http://www.yok.gov.tr/web/guest/universitelerimiz adresinden alındı. Son erişim tarihi: 19.06.2021
• Zorlu, G. Y., Yanık A. (2019). "Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Duygusal Zeka ve Meslek Algısı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi", Sağlık Bilimleri Dergisi. 10(4): 389-402.