Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Profilleri

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 30 - 35, 30.06.2021

İsrafil Yaşın , Levent İlhan

Öz

Bu araştırmanın amacı; beden eğitimi öğretmenlerinin, zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum düzeylerini farklı değişkenlere göre betimlemektir. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 167 erkek ve 43 bayan olmak üzere toplam 210 beden eğitimi öğretmeni katılmıştır. Araştırma grubuna araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ve İlhan vd. (2016) tarafından geliştirilen “Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Ölçeği (ZEBSEYTÖ)” elektronik ortamda uygulanarak veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22,0 istatistik programı kullanılmıştır. Tanımlayıcı analizler yapıldıktan sonra grupların dağılımını belirlemek için yapılan Kolmogorov-Smirnov normallik testi sonucu, gruplar normal dağılım göstermediği için non-parametric testlerden Mann Whitney-U ve Correlations Spearman’s Rho testleri kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin cinsiyet, yaş, çalışılan kurum, çalışma yılı, özel bireylerle ilgili ders/seminer alıp almama, ailede/ yakın akrabada özel eğitim gereksinimli birey olup olmadığı değişkenlerine göre zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutumlarında gruplar arasında fark tespit edilmemiştir (p>0,05). Zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum bakımından beden eğitimi öğretmenleri arasında fark olmaması sonucuna bağlı olarak, son yıllarda eğitim-öğretim ortamlarında, medyada, sosyal hayatta resmi ve sivil toplum kuruluşları tarafından engellilere yönelik farkındalık etkinliklerinin artması, öğretmenlere yönelik engelli bireylerle alakalı hizmet içi eğitimlerin yaygınlaşmasının olumlu bir yansıması olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Engel, Sportif Etkinlik, Tutum

Attitude Profiles towards Sports Activities of Physical Education Teachers of Mentally Disabled Individuals

Öz

The aim of this study; Describing the attitudes of physical education teachers towards the sportive activities of individuals with intellectual disabilities according to different variables. In the research, general screening model was used. A total of 210 physical education teachers (167 male and 43 female) participated in the study. Data were collected by applying the “Personal Information Form” developed by the researcher to the research group in electronic environment and “Attitude Scale of Individuals Having Mental Disabilities towards Sports Activities” (ASIHMDSA) developed by İlhan et al. (2016). SPSS 22.0 statistical program was used for data analysis. After the descriptive analysis, Kolmogorov-Smirnov normality test was used to determine the distribution of the groups. Mann Whitney-U and Correlations Spearman’s rho tests were used as non-parametric tests because the groups did not show normal distribution. As a result of the data analysis, there was no difference between the groups in the attitudes of the physical education teachers towards the sportive activities of the mentally handicapped individuals according to the variables such as gender, age, institution, working year, whether or not to take courses / seminars about special individuals, whether they have special education needs in the family / close relatives (p> 0.05). As a result of the fact that there is no difference between physical education teachers in terms of attitude towards the sportive activities of mentally disabled individuals, increasing awareness activities for disabled people in education-teaching environments, media and social life in social life in recent years.

Anahtar Kelimeler

Mental disability, sportive activity, attitude

Kaynakça

• Açak, M. (2005). Beden Eğitimi Öğretmeninin El Kitabı, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
• Aslan, Ş. (2018). Examination of Parental and Special Education Teachers’ Attitudes towards Sports Activities of Students with Intellectual Disability. Universal Journal of Educational Research, 6(11), 2691-2695.
• Avcı, Ö. H. & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde Şiddet Eğilimi, Yalnızlık ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 157-168.
• Dursun, M., Güler, B., Bozkurt, T. M., Uz, İ. & İlhan, E. L. (2018). Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklere Katılımına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi, 16. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 31 Ekim-3 Kasım 2018, ss. 339, Antalya.
• Eripek, S. (2012). Zihin Yetersizliği Olan Bireyler ve Eğitimleri, Eğiten Kitap, Ankara.
• Eskicioğlu, Y. E. (2016). Engellilerde Beden Eğitimi, Spor ve Oyun Öğretimi, Ergün Yayınevi, İstanbul.
• Gür, A. (2001). Özürlülerin Sosyal Yaşama Uyum Süreçlerinde Sportif Etkinliklerin Rolü. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• Güzel, N. A., & Kafa, N. (2016). Engellilerde Spor ve Sınıflandırma, İçinde, N. A. Güzel, & N. Kafa (Ed.), Engellilerde Spor ve Sınıflandırma, ss. 1-6, Gazi Kitabevi, Ankara.
• İlhan, E. L. & Esentürk, O. K. (2014). Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık Ölçeği (ZEBSEYFÖ) Geliştirme Çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• İlhan, E. L. & Esentürk, O. K. (2016). Zihinsel Engellilerde Spor, İçinde, N. A. Güzel, & N. Kafa, (Ed.), Engellilerde Spor ve Sınıflandırma, s. 158-163, Gazi Kitabevi, Ankara.
• İlhan, E. L., Esentürk, O. K. & Yarımkaya, E. (2016). Zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum ölçeği (zebseytö): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1141-1160.
• İlhan, E., Kırımoğlu, H., Tunçel, M. & Altun, M. (2015). Zihinsel Engelli Çocuklarda Özel Atletizm Antrenmanlarının Öz Bakım Beceri Düzeylerine Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 145-160.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeylerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 315-324.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kardaş, N. T., Kardaş, S. B. & Sadık, R. (2017). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Bireylerin Çocuklarının Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 34-43.
• Kemeç, D. G., Demir, G. T. & Koç, S. (2018). Doktor Adaylarının Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalıkları. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 153-168.
• Kırımoğlu, H. (2017). Development Process of Adapted Physical Activities and Reviewing Attitudinal Levels of Turkish Sports Education Administrators towards Sports Activities for Individuals with Mental Disabilities. The Sports Journal.
• Kırımoğlu, H., Dallı, M., Yılmaz, A., & Say, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Zihinsel Engelli Bireylerin Sportif Etkinliklerine Yönelik Tutum Düzeylerinin İncelenmesi (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği). International Journal of Human Sciences, 14(4), 3116-3125.
• Kırımoğlu, H., Yılmaz, A. & Kaynak, K. (2016). An Evaluation of Pre-and In-service Preschool Teachers’ Attitudes towards Sports Activities of Individuals with Intellectual Disabilities: Kocaeli Province Example. British Journal of Education, Society &Behavioural Science, 16(3), 1-9.
• Özdoğan, C. (2016). Yetersizlikten Etkilenmiş Çocuklarda Beden Eğitimi Etkinlikleri, Akademisyen Tıp Kitabevi, Ankara.
• Özer, D. S. (2017). Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor (5 b.), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu (2 b.), (Çev.: Sibel Balcı & Berat Ahi), Anı Yayıncılık, Ankara.
• Savunucu, Y. (2015). Engelli Bireyler İçin Beden Eğitimi ve Spor, İçinde, E. Demir (Ed.), Spor Bilimlerine Giriş, ss. 291-347, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Tekinarslan, İ. Ç. (2014). Zihinsel Yetersizliği olan Öğrenciler, İçinde, İ. H.Diken (Ed.), Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim, ss. 135-164, Pegem Akademi, Ankara.
• Zengin, S., Kaya, E. & Bezci, Ş. (2016). Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği Bölümü Öğrencilerinin Engellilerde Sporun Etkileri Konusundaki Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Multidisipliner Akademik Araştırmalar Dergisi, 3(2), 45-56.