A STUDY ON DETERMINATION OF PARENTAL ATTITUDES AND ABUSE AWARENESS WITH 4-6-YEAR-OLD CHILD

Yıl 2020, Sayı: 5, 42 - 61, 22.06.2020

Rumeysa Akgün , Hüsamettin Çetin

Öz

This study aims to determine the abuse awareness status of the families of 4-6 age group preschool children in Kırıkkale province. The method of the study is cross-sectional screening from screening studies. The parental abuse awareness scale developed by Pekdoğan (2017) was used as a data collection tool. The universe of the study is the kindergartens that provide education between the ages of 4-6 in Kırıkkale province. The sample was easily identified as a sampling method and 124 parents who agreed to complete the questionnaire were interviewed.
The data of the study were analyzed with SPSS 23 program and the relationship between the sociodemographic characteristics of the parents and the awareness of parental abuse was examined. In the analysis of the research, t-test and one-way analysis of variance were used for independent groups. As a result of the research, it was seen that parents' attitudes were more authoritative and their awareness of abuse was moderate. Considering the sociodemographic characteristics of the parents, there was no significant difference between the gender, number, maternal age, and father age of the children and parental attitudes (p> 0.05). On the other hand, a significant difference was found between the education level of the mother, the education level of the father, income levels, and parental attitudes (p <0.05). When the abuse status and sociodemographic characteristics of the parents are compared; no significant difference was found between the age of the father and the sex of the child and the awareness of abuse (p> 0.05); A significant difference was found between the number of children, maternal age, educational status of mothers and fathers and awareness of abuse (p <0.05). When looking at the relationship between abuse awareness scale and parental attitudes, there was a moderate negative relationship between abuse awareness and authoritarian subscale.

Anahtar Kelimeler

Child abuse, Parent abuse awareness, Parental Attitudes, Preschool children.

4-6 YAŞ ARASI ÇOCUĞU OLAN EBEVEYN TUTUMLARININ VE İSTİSMAR FARKINDALIKLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Öz

Bu araştırmanın amacı, Kırıkkale ilinde 4-6 yaş grubu okul öncesi çocuklarının ailelerinin istismar farkındalık durumlarını belirlemektir. Araştırmanın yöntemi tarama araştırmalarından kesitsel taramadır. Veri toplama aracı olarak Pekdoğan (2017) tarafından geliştirilen Ebeveyn istismar farkındalık ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Kırıkkale ilinde 4-6 yaş arası eğitim veren anaokulları oluşturmaktadır. Örneklemi ise kolayda örneklem yöntemi olarak belirlenmiş ve anketi doldurmayı kabul eden 124 ebeveyn ile görüşülmüştür. Araştırmanın verileri SPSS 23 programı ile analiz edilmiş ve ebeveynlerin sosyodemografik özelikleri ile ebeveyn istismar farkındalıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın analizinde bağımsız gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ebeveynlerin tutumunun daha çok otoriter oldukları ve istismar farkındalıklarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ebeveynlerin sosyodemografik özelliklerine bakıldığında, çocukların cinsiyeti, sayısı, anne yaşı ve baba yaşı ile ebeveyn tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Buna karşın annenin öğrenim düzeyi, babanın öğrenim düzeyi ve gelir durumları ile ebeveyn tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Ebeveynlerin istismar durumları ile sosyodemografik özellikleri karşılaştırıldığında ise; baba yaşı ve çocuğun cinsiyeti ile istismar farkındalığı arasında anlamlı fark bulunmazken (p>0,05); çocuk sayısı, anne yaşı, anne ve baba öğrenim durumu ile istismar farkındalığı arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). İstismar farkındalığı ölçeği ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkiye bakıldığında ise istismar farkındalığı ile otoriter alt ölçeği arasında orta düzeyde negatif bir ilişki varken, istismar farkındalık ile aşırı koruyucu tutum arasında zayıf yönlü pozitif bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk istismarı, Ebeveyn istismar farkındalığı, Ebeveyn Tutumu

Kaynakça

• Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku. Genişletilmiş 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Arıkan, Ç. (1988). Ailede çocuğa yönelik şiddet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 79-87.
• Asuma ve İmdat (2018). Türkiye’de Çocuk İstismarı Raporu-2 http://imdat.org/wp-content/uploads/2018/05/RAPOR-%C3%87OCUK-%C4%B0ST%C4%B0SMARI-tam.pdf
• Bağçeli Kahraman, P. & Çubukçu, A. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının annelerinin istismar düzeyleri, ebeveyn tutumları ve çocuklarının davranış problemleri arasındaki ilişki. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 10(17), 1304-1331.
• Beyazova, U. & Şahin, F. Çocuk İstismarı ve İhmali Terimleri. http://www.logosyayincilik.com/logosDATA/userfiles/file/cocukistismar.pdf
• Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. T.C. Resmi Gazete, 22184, 27 Ocak 1995.
• Bir Hak İhlali: Çocuk İhmali ve İstismarı. Erişim Adresi: https://ihd.org.tr/images/pdf/cocuk_ihmali_ve_istismari_brosuru.pdf
• Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z. & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
• Ersoy Quadır, S., Özer, N Yücel, G., Akar A., Puse, M. (2019). Parental Awareness On Emotıonal Abuse And Neglect. Sosyal Çalışma Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 177-201.
• Ercan, N. (2018). 4-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin İstismar Farkındalıkları (Diyarbakır Örneği). YL Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
• Kezer, İ. (2015). Çocuk ihmal ve istismarında risk etmenleri. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 33-38). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
• Lök, N., Başoğlu, C. & Öncel, S. (2016). Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkileri ve psikososyal desteğin önemi. Psikiyatride Güncel Tartışmalar, 8(2), 155-161.
• Meraki, S. & Var, E. Ç. (2019). Alt-sosyo ekonomik düzeye sahip ailelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-12.
• Pekdoğan, S. (2016). Annelerin istismar potansiyellerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 425-441.
• Pekdoğan, S. (2017). İstismar farkındalığı ölçeği Ebeveyn Formu: Ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 62: 173-185.
• Slep, A.M.S & O’Leary S.G. (2001). Examining Partner and Child Abuse: Are We Ready for a More Integrated Approach to Family Violence? Clinical Child and Family Psychology Review, Vol. 4(2):87-107.
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK). (2010). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması. Özet Rapor.
• Şahin, F. (2015). Fiziksel istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler. (ss. 47-57). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği. Şenol, D. & Mazman, İ. (2014). Çocuğa uygulanan şiddet: Türkiye özelinde sosyolojik bir yaklaşım. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(26), 11-17.
• Türk Dil Kurumu (TDK) (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2014.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Çocuk 2019.
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=XtXvp5NFd51tNcLyGpcKprr4TnXspcfjt8QXrYHJmQzKv1Xf4h1n!-2123652670?id=33733
• Uslu, R. İ. (2015). Duygusal istismar. O. Derman & K. Karataş (Editörler). Çocuk istismarına ve ihmaline yaklaşım temel bilgiler (ss. 42-46). Ankara: Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği.
• Ünal, H. B. (2017). Çocuk İhmal ve İstismarı Farkındalık Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Uygulanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ünal Bozcan, E., Berkmen, B., Koran, N., Tatlıcalı, E. (2019). 4-6 Yaş Arasındaki Çocukların Ebeveynlerinin İstismara Yönelik Farkındalığı, Folklor/edebiyat, cilt:25, sayı: 97-1, 494-508.
• Üstündağ, A., Şenol, F. B. & Mağden, D. (2015). Ebeveynlerin çocuk İstismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale”. Sözel Bildiriler. 12 Mayıs 2015, 212-227.
• Yalçın, H., Koçak, N. & Duman, G. (2014). Anne babaların çocuk istismarıyla ilgili tutumlarının incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (özel sayı 1), 137-143.