MATBUATTA NECİP FAZIL’IN NAMIK KEMAL KİTABI ÜZERİNE TARTIŞMALAR

Yıl 2023, Sayı: 11, 81 - 105, 29.06.2023

Nuran Özlük

https://doi.org/10.48131/jscs.1261269

Öz

Namık Kemal’in doğumunun yüzüncü yıldönümü sebebiyle Necip Fazıl Kısakürek tarafından kaleme alınan Namık Kemal: Şahsı-Eseri-Tesiri adlı eser, neşrinden kısa bir süre sonra eleştirilmeye başlanmıştır. Bu eleştiriler zaman zaman farklı mecralara yönelir gibi olsa da Necip Fazıl, eserin 32. sayfasında Namık Kemal’in eşi için kullandığı dil ve vardığı hüküm, tenkitlerin ana noktasını teşkil etmiştir. Devrin gazetelerinde konu ile ilgili görüşlerini dile getiren muharrirlerin yazılarından başka iki gazetede anket düzenlenerek zamanın aydınlarının ve bir grup üniversite öğrencisinin fikirlerine de başvurulmuştur. Karikatür ve resimlerin de eklendiği münakaşalar, 25 Eylül 1940 tarihinde Necip Fazıl’ın Namık Kemal kitabını yazdığının haber verilmesinden 28 Şubat 1941’de Kısakürek’in son yazısına ve Tasvir-i Efkâr’ın münakaşanın bittiğine dair haberine kadar beş ay sürmüştür. Bu süreçte eserin olumlu-olumsuz eleştirileri yapılmış, yazışmalar münakaşa zeminine taşınmış, dava konusu edilmiş ve nihayetinde yanlış anlaşılma beyanları ile tartışma sonlandırılmıştır. 1941 yılında vuku bulan münakaşaya iştirakte dost/refik kelimelerinin sarf edildiği süreli yayın/kişi ilişkisi; aynı gazetede muharrir ya da aynı/yakın ya da zıt dünya görüşüne sahip olmak gibi hususlar, lehte/aleyhte yazanlarda çoğunlukla doğru orantılı olması münakaşanın seyrini etkileyerek eleştirilerin objektif yapılmasının önüne geçmiştir. Bu çalışmada, mezkûr tarihler arasında dönemin süreli yayınlarında, ilk eleştirinin yapıldığı Akbaba dergisi ile gazetelerinde, yer alan Necip Fazıl’ın Namık Kemal kitabı ile ilgili münakaşalar boyutları ve seyri ile ortaya konularak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl Kısakürek, Namık Kemal, münakaşa, süreli yayın.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

DISCUSSIONS ON NECİP FAZIL’S NAMIK KEMAL BOOK IN PRESS

Öz

Necip Fazıl Kısakürek’s work Namık Kemal: Şahsı-Eseri-Tesiri (Namık Kemal: Personality-Work-Effect), written on the centennial of Namık Kemal’s birth, began to be criticized shortly after its publication. Although these criticisms seem to turn to different channels from time to time, Necip Fazıl, on the 32nd page of the work, the language used by Namık Kemal for his wife and the judgment he reached constituted the main point of the criticism. In addition to the articles of the authors who expressed their views on the subject in the newspapers of the period, a survey was conducted in two newspapers and the opinions of the intellectuals of the time and a group of university students were also consulted. The discussions, in which cartoons and pictures were also added, lasted for five months, from the news that Necip Fazıl had written the Namık Kemal book on September 25, 1940, to the last article of Kısakürek on February 28, 1941, and Tasvir-i Efkar’s news that the discussion was over. In this process, positive and negative criticisms of the work were made, the correspondence was moved to the ground of discussion, it was the subject of a lawsuit, and ultimately the discussion was terminated with statements of misunderstanding. During the discussions in 1941, friendship, periodical/personal relationship; being a writer in the same newspaper or having the same/close or opposite worldview, the fact that those who write in favor of/against are mostly in direct proportion influenced the course of the conflict and prevented criticism objectively. In this study, the discussions about Necip Fazıl's Namık Kemal book, which appeared in the periodicals of the period, in the Akbaba magazine, where the first criticism was made, and in its newspapers were evaluated.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• A. Şekip (1941). Fikirler: Namık Kemal ve Necip Fazıl, İkdam, 570, 3.
• Ezine, C. (1941). Tenkit: Namık Kemal, Tasvir-i Efkâr, 4632-276, 3.
• Kandemir (1941a). Bir Davanın İçyüzü: Yusuf Ziya Ortaç Ne Söylüyor?, Tasvir-i Efkâr, 4630-274, 1, 4.
• Kandemir (1941b). Namık Kemal Kitabı: Edebiyatçılar Necip Fazıl’ı Haksız Buluyorlar, Tasvir-i Efkâr, 4631-275, 1, 4.
• Kandemir (1941c). Namık Kemal Kitabı: Necip Fazıl Kendini Müdafaa Ediyor, Tasvir-i Efkâr, 4632-276, 1, 4, 5.
• Kaygılı, O.C. (1941). Edebi Tahlil ve Tenkitler, İkdam, 570, 3.
• Kısakürek, N.F. (1940a). Çerçeve: Namık Kemal, Son Telgraf, 1286, 1.
• Kısakürek, N.F. (1940b). Namık Kemal: Şahsı-Eseri-Tesiri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kısakürek, N.F. (1941a). Çerçeve: Eserim Etrafında, Son Telgraf, 1414, 1, 5.
• Kısakürek, N.F. (1941b). Çerçeve: Namık Kemal’in Karısı, Son Telgraf, 1415, 1, 5.
• Kısakürek, N.F. (1941c). Çerçeve: Son Söz, Son Telgraf, 1420, 1, 5.
• Kısakürek, N.F. (1941ç). Çerçeve: Bir Sözüm Daha Varmış!..., Son Telgraf, 1422, 1, 5.
• Kısakürek, N.F. (1941d). Namık Kemal Bana Diyor ki, Son Telgraf, 1423, 1.
• Kısakürek, N.F. (1941e). Günün Meselesi, Son Telgraf, 1424, 1.
• Kısakürek, N.F. (1941f). Çerçeve: Plan ve Meydan…, Son Telgraf, 1425, 1, 5.
• Kısakürek, N.F. (1941g). Çerçeve: Bir Adam Arıyorum!!!, Son Telgraf, 1428, 1.
• Kısakürek, N.F. (2004). Babıali. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
• Kumçayı, H. (1941). Günlerin Peşinden: Namık Kemal’in Türklüğü, Vakit, 8924, 1.
• Mustafa Ragıp (1940a). Namık Kemal’in Anası: Afyonkarahisar’daki Mezar Taşı Kime Aittir?, Akşam, 7964, 4.
• Mustafa Ragıp (1940b). Namık Kemal Nasıl Evlendi?, Akşam, 7966, 3, 7.
• Naci Sadullah (1941). Günün Meselesi: Namık Kemal İçin Yazılan Eserdeki Garabetler, Tan, 1971, 2, 4.
• Necip Fazıl (1966). Namık Kemal Hayatı Eserleri. İstanbul: Sebil Yayınları.
• Nizamettin Nazif (1940). Musahabe: Namık Kemal, İkdam, 408-212, 3.
• Nizamettin Nazif (1941). İşaretler: Namık Kemal, İkdam, 574, 3.
• Orhon, O.S. (1941). Eşek Arılarıyla Harp, Akbaba, 367, 6.
• Ortaç, Y.Z. (1941). Namık Kemal Eserinden Doğan Bir Münakaşa: Bir Cevap, Son Telgraf, 1419, 4.
• R. Sabit (1941a). Günün Tenkidi: Namık Kemal’in Karısı Olan Bayan Kimdir?, Son Telgraf, 1420, 3.
• R. Sabit (1941b). Günün Tenkidi: ‘Tanzimat’ Eserinde Tiyatroya Dair Tek Satır Yazı Yokmuş!, Son Telgraf, 1424, 3.
• Reşat Feyzi (1941). Halk Filozofu: Bir Kitap, Son Telgraf, 1417, 2.
• Sarı, S. (2019). Gazeteci Us Ailesi ve Modernleşme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Server Bedi (1941). Pazardan Pazara: Uranium Bombası-Acelesi Nedir?-Buna da Şükür-Bir Kitap Dedikodusu, Tasvir-i Efkar, 4632-276, 3.
• Tasvir-i Efkâr (1941). Kapanan Bir Hadise ve Bir Tavzih, Tasvir-i Efkâr, 4637-281, 4. Us, H.T. (1940). Namık Kemal’in Kronolojisi, Vakit, 8243, 2.
• Yıldırım, T. (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar.
• Yürük Çelebi (1941). Kısa Mülakatlar: Mustafa Ragıp’ın Necip Fazıl’a Cevabı, Akşam, 6029, 2. (1940). Namık Kemal, Akşam, 7963, 3.
• (1941). Bir Babıali İhtilafı: Şair Yusuf Ziya Ortaç Necip Fazıl’ı Dava Ediyor, Tasvir-i Efkâr, 4629-273, 1, 3
• (1941). Bir Münakaşanın Sonu: Namık Kemal Davası: Necip Fazıl Kısakürek’in Eseri Hakkındaki Fikirler, Son Telgraf, 1425, 1, 5.
• (1941). Kitaplar Arasında: Namık Kemal, Cumhuriyet, 5922, 4.
• (1941). Namık Kemal Eserinden Süren Münakaşa Devam Ediyor: Şair Yusuf Ziya Ortaç’ın Necip Fazıl Kısakürek’e İkinci Cevabı, Son Telgraf, 1421, 1, 5.
• (1941). Namık Kemal Münakaşası: Necip Fazıl Kısakürek’in Eseri Hakkında Tanınmış Muharrirler Ne Söylüyor?, Son Telgraf, 1424, 4.
• (1941). Yeni Neşriyat: Türk Dil Kurumu Neşriyatından: Namık Kemal, Cumhuriyet, 5914, 6.
• (1941a). Haberler: Namık Kemal’in Refikası Bulundu, Akbaba, 368, 5.
• (1941b). Akbaba, 369, 10.