TÜRK BASININDA OBEZİTE YAKLAŞIMI

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 59 - 66, 26.06.2020

Ayten Yılmaz Yavuz , Ayşenur Baytar Betül Çakır

Öz

Amaç: Bu araştırmada 15 Eylül 2017 tarihli en yüksek tirajlı dört gazetenin son bir yılda yayınlanan internet ortamından ulaşılabilen gazetelerde obezite konulu haberlerin değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmanın evrenini 15 Eylül 2017 tarihinde en yüksek tiraja sahip ilk dört gazetenin 15 Eylül 2016 ile 15 Eylül 2017 tarihleri arasında yayınlanan internet ortamından ulaşılabilen gazete haberleri oluşturdu. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama formu aracılığıyla toplandı ve SPSS bilgisayar yazılımı ile değerlendirildi.
Bulgular: Gazetelerdeki obezite konulu haberlerin %58.7’sinin röportaj olduğu, %97.2’sinin resim/grafik içerdiği ve renkli olduğu, %87.2’sinin reklam unsuru içerdiği, yazının içeriğine yönelik %50.3’ünde kaynak belirtilmiş olduğu, en fazla %54.7’sinin sağlıklı bireyin sağlığın korunması ve geliştirilmesine yönelik olduğu ve sağlığın geliştirilmesine yönelik hemşirelik ile ilgili herhangi bir habere rastlanılamadığı bulundu.
Sonuç: Obezite konulu manşet haberlerinin güncel durum/bilgilendirme amaçlı, gazete haberlerinin ise röportaj ağırlıklı ve reklam unsuru içermesi ve kaynağının belirtilmediği bilgilerin ağırlıkta olduğu toplumun bilgilendirilmesi için daha fazla bilimsel haberlere olan ihtiyacı ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Obezite, şişmanlık

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Gazete gün satış ortalamaları Eylül 2017 ayına ait beyanları çalışma için paylaşan Basın İlan Kurumu Genel Müdürülüğü’ne katkılarından ötürü teşekkür ederiz.

Obesity Approach in Turkish Press

Öz

Aim: In this study, four newspapers with the highest read dated September 15, 2017; it was aimed to assessed 2017 were aimed to assessed the news about obesity in newspapers accessible from the internet published in the last year.
Methods: The universe of this descriptive study was the newspaper news of the four highest-circulation journalists dated September 15, 2017, accessible from the internet between September 15, 2016 and September 15, 2017. The data were collected via the data collection form prepared by the researchers and evaluated by SPSS computer software.
Findings: It was found that %58.7 of the news were informative, 97.2% had pictures/graphics and colored, 87.2% had advertising elements, 50.3% were cited for the content of the article, and 54.7% and there was no evidence of nursing in the development of health.
Conclusion: The need for more scientific news is needed to inform the community that obesity headline news is for current status/informative purposes, newspaper news is interview-oriented and contains a recreational element and information that does not mention its source is heavier.

Anahtar Kelimeler

Obesity, Overweight, Media

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Atanasova D, Koteyko N ve Gunter B. (2012). Obesity in the news: Directions for future research, Obesity reviews: An official journal of the International Association for the Study of Obesity. 13 (6): 554-559.
• Aygün M. (2012). Obezite ve Yönetimi. İçinde: Durna Z (editör). Kronik Hastalıklar ve Bakım, 1. Baskı. İstanbul, Nobel Kitapevleri. 341-348.
• Barry C L, Jarlenski M, Grob R, Schlesinger M ve Gollust S E. (2011). News Media Framing of Childhood Obesity in the United States From 2000 to 2009. 128 (1):132-145.
• Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü Süreli Yayınlar Listesi Kasım 2017. s.49 http://www.bik.gov.tr
• Baysal A, Baş M (ed) (2008). Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi. Ankara: Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını Ekspres Baskı AŞ; 2008.
• Bonfiglioli C, Smith B J, King L A, Chapman S F ve Holding S J. (2007). Choice and Voice: Obesity Debates in Television News, Medical Journal of Australia. 187 (8): 442-445.
• Cirhinlioğlu Z. (2010). Sağlık Sosyolojisi. 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. 2010.
• Demircioğlu S, Bulanık E, Cennet Ö, Boyboy Z, Benderlioğlu E, Aslan D. (2013). Mart, Ağustos, Ekim 2011 ve Şubat 2012 Aylarında Tirajı En Yüksek Ulusal Beş Gazetenin Obezite Konusundaki Haberlerinin İçerik Açısından İncelenmesi. AF Preventive Medicine Bulletin. 2013; Vol. 12 Issue 3, p271-282.
• Erem C. (2015). Prevalence of Overweight and Obesity in Turkey. IJC Metabolic & Endocrine. 8: 38-41,
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) (2009). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara; 2008.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) (1998). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve ABD Uluslararası Kalkınma Teşkilatı, Ankara.
• Hatley L D. (2006). The İntersection of News Frames: Examining yhe Top Two Health Problems in The United States. 2006.
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011). Resmi Gazete Sayı: 27910, 19 Nisan 2011.
• Hilton S, Patterson C ve Teyhan A. (2012). Escalating Coverage of Obesity in UK Newspapers: The Evolution and Framing of the "Obesity Epidemic" From 1996 to 2010. 20 (8):1688-1695.
• Holmes B J. (2009). Media Coverage of Canada's Obesity Epidemic: Illustrating the Subtleties of Surveillance Medicine, Critical Public Health, 19b(2): 223 – 233.
• Jackson C K. (2012). "Let's Move": Examining First Lady Michelle Obama's Childhood Obesity Campaign in the News Media.
• Kim S, Willis LA. (2007). Talking about obesity: news framing of who is responsible for causeing and fixing the problem. Journal of Health Communication: International Perspectives.12(4): 359-376.
• Lawrence RG. (2004). Framing obesity: the evolution of news discourse on a public health issue, Harvard International Journal of Press/Politics. 9 (3): 56-75.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Grafik ve fotoğraf, gazete sayfası hazırlama. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Molarius A. Seidel JC, Sans S, Toumilehto J,Kuulasmaa K. (1999) Varying sensitivity of waist action levels to identify subjects with overweight or obesity in 19 populations of the WHO MONICA Project. J Clin Epidemiol. 52: 1213-1224,
• Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu (2018). 6. Baskı. Ankara: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Yayınları.
• Özçağlayan M. Gazetelerin Gelişimi ve Gazeteciliğin Geleceği (Yeni Teknolojiler ve Medya Ekonomisi Açısından Genel Bir Değerlendirme) (2018). İletişim, 131-159. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/2958. Erişim 10 Temmuz 2018.
• Saguy A ve Almeling R. (2008). Fat in the Fire? Science, the news media and the “Obesity Epidemic”, Sociological Forum. 23 (1): 53-83.
• Sandberg H. (2007). A Matter of Looks: The Framing of Obesity in Four Swedish Daily Newspapers, Communications-European Journal Of Communication Research. 32 (4):447– 472.
• Satman İ ve TURDEP Çalışma grubu (2010). TURDEP-II Sonuçlarının Özeti 2010 www.istanbul.edu.tr/itf/.../021_turdep.2.sonuclarinin.aciklamasi.pdf
• Satman İ, Yılmaz T, Şengül A, Salman S, Salman F, Uygur S, Bastar I, Tütüncü Y, Sargin M, Dinççag N, Karsidag K, Kalaça S, Ozcan C, King H. (2002). Population-based study of diabetes and risk characteritics in Turkey. Diabetes Care. 25: 1551-1556.
• Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr Erişim 1 Ocak 2018.
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) (2014). Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Hacettepe üniversitesi Yayınları.
• Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2013-2017 (2018). http://beslenme.gov.tr/content/files/home/turkiye_saglikli_beslenme_ve_hareketli_hayat_programi.pdf. Erişim 1 Ağustos 2018.
• Utma S. (2017). Medyadaki Sağlık Haberlerini “Doğru” Okumak. International Journal of Social Science. 57: 597-605.
• World Health Organization (2018). Obesity and Overweight Fact Sheet No:311, Geneva, WHO. http://www.wpro.who.int/mediacentre/factsheets/obesity/en/. Erişim 1 Ağustos 2018.
• Yıldız H. (2006). Medya ve Sağlık. Türk basınında sağlık içerikli haberlerin bilgilendirme potansiyeli, 2006.
• Yüksel E, Kaya AY, Koçak A, Aydın S. (2018). Türkiye’de sağlık konulu yazıların analiz. http://ekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150457_ekurgu.pdf . Erişim 1 Ağustos 2018.