Türkiye’de Okul Sağlığı Hemşireliği Tarama Programı: Pilot Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 125 - 140, 29.04.2022

Merve Kolcu , Selda Çelik , Rabiye Güney , Merdiye Şendir

https://doi.org/10.47115/jshs.992285

Cited By: 1

Öz

Amaç: Pilot çalışma olarak yürütülen okul sağlığı hemşireliği tarama programı ile okul çocuklarının sağlık durumu ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlandı.
Yöntem: Bu araştırma İstanbul’da bulunan bir devlet ilkokulunun 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören 115 öğrenci ile yürütüldü. Okul sağlığı hemşireliği tarama programı; büyüme ve gelişme değerlendirmesi, kan basıncı değerlendirmesi ve fiziksel değerlendirme olmak üzere üç basamaktan oluştu. Veriler öğrenci izlem formuna kayıt edildi. Verilerin analizinde; ki-kare testi ve lojistik regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Araştırma kapsamındaki öğrencilerin % 18.3’ünün fazla kilolu, % 17.3’ünün de obez olduğu belirlendi. Öğrencilerin % 53.9’unda diş çürüğü, % 6.1’inde baş biti ya da sirke, % 35.7’sinde görme sorunu, % 27’sinde burun akıntısı, % 33.3’ünde kulak kepçesi ya da kulak yolunda kir, % 9.6’sında deride kaşıntı, % 14.8’inde lenf bezlerinde şişme, % 7’sinde postür bozukluğu, % 13’ünde öksürük ve % 11.3’ünde tırnak yeme belirlendi. Öğrencilerde yaşın çürük diş, burun akıntısı, kulak kepçesi ya da kulak yolunda kir görülme durumunu etkilediği sonucuna ulaşıldı (p ≤ 0.05).
Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonuçları; sağlık taramasının düzenli yapılmasının öğrenci sağlık sorunlarının saptanması açısından önemli olduğu, taramalarla tespit edilen, çürük diş, burun akıntısı, kulak kepçesi ya da kulak yolunda kirin öğrencilerin en önemli sağlık sorunlarından olduğunu gösterdi. Ayrıca çocuklarda fazla kilolu olma ve obezite oranlarının da yüksek olduğu dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul çocukları, Okul sağlığı hemşireliği, Pilot çalışma, Tarama

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Yoktur

Teşekkür

yok

A SCHOOL NURSING HEALTH SCREENING PROGRAM IN TURKEY: A PILOT STUDY

Öz

Aim: With the school health nursing screening program, which was carried out as a pilot study, it was aimed to examine the health status of school children and the affecting factors.
Method: This study was conducted with 115 third- and fourth-grade students in a state primary school in Istanbul. Within the scope of the health screening program, the students underwent a three-stage evaluation including growth assessment, blood pressure measurement, and physical examination. Examination findings were recorded in a standard form and analyzed using chi-square test and logistic regression analysis.
Results: It was determined that 18.3% of the students in the study were overweight and 17.3% were obese. Evaluation revealed dental caries in 53.9% of the students, vision problems in 35.7%, dirt in the outer ear/ear canal in 33.3%, runny nose in 27%, swollen lymph nodes in 14.8%, cough in 13%, nail biting in 11.3%, itchy skin in 9.6%, poor posture in 7%, and head lice or nits in 6.1%. Student age was associated with the prevalence of dental caries, nasal discharge, and dirt in the outer ear/ear canal (p ≤ 0.05).
Conclusion and Suggestions: The study results indicate that regular health screening is important in identifying student health problems, with dental caries, runny nose, and dirt in the outer ear/ear canal being the most important health problems detected during screening. In addition, it is noteworthy that the rates of overweight and obesity are high in children.

Anahtar Kelimeler

School children, School nursing, Pilot study, Screening

Proje Numarası

Yoktur

Kaynakça

• Referans1 Aydın, N., İrgil, E., Akış, A, Pala, K. (2004). Nilüfer halk sağlığı eğitim araştırma bölgesi’nde dört ilköğretim okulundaki öğrencilerin sağlık durumlarının değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-6.
• Referans2 Bayat, M., Erdem, E., Barık, Ö., Başer, M., & Taşcı, S. (2009). Blood pressure, height, weight and body mass index of primary school students in a low socio-economic district in Turkey. International Nursing Review, 56, 375-80.
• Referans3 Ceylan, S. S., Turan, T. (2009). Bir ilköğretim okulunda okul sağlığı hemşireliği uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(2), 35-49.
• Referans4 Daughtry, D., Engelke, M. K. (2018). Demonstrating the relationship between school nurse workload and student outcomes. The Journal of School Nursing, 34(3), 174-181. https://doi.org/10.1177/1059840517725790
• Referans5 Deepak, A. S., Ong, J. Y., Choon, D., Lee, C. K., Chiu, C. K., Chan, C., & Kwan, M. K. (2017). The clinical effectiveness of school screening programme for idiopathic scoliosis in Malaysia. Malaysian Orthopaedic Journal, 11(1), 41–46. https://doi.org/10.5704/MOJ.1703.018
• Referans6 Doğan, S., Kelleci, M., Sabancıoğulları, S., Aydın, D. (2008). Bir ilköğretim okulunda öğrenim gören çocuklarda ruhsal uyum sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1), 47-52.
• Referans7 Dığrak, E., Eyimaya, A. Ö., Zengin, H., & Tezel, A. (2020). İki devlet ilkokulundaki öğrencilerin sağlık tarama sonuçlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(2), 289-298. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.640069
• Referans8 Hussein, S. E. (2005). The pattern of commoner health problems among basic school children, gezira state, Sudan. J Family Community Med., 12(1), 27-33.
• Referans9 Jameson, B. E., Engelke, M. K., Anderson, L. S., Endsley, P., & Maughan, E. D. (2018). Factors related to school nurse workload. The Journal of School Nursing, 34(3), 211-221. https://doi.org/10.1177/10598 40517718063
• Referans10 Kalyoncu, C., Metintas, S., Balız, S., Arıkan, İ. (2011). Eğitim araştırma bölgesinde ilköğretim öğrencilerinde sağlık düzeyleri ve okul tarama muayeneleri sonuçlarının değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull, 10(5), 511-518.
• Referans11 Koçoğlu, D., Emiroğlu, O. N. (2011). Okul hemşiresinin okul sağlık tarama programlarındaki rolünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 3, 5-19.
• Referans12 Mattey, B., Zein, W. M., O’Malley, D., Naron, C. (2013). Preventing vision loss among students through eye safety and early detection. NASN School Nurse, 28(5), 233-236.
• Referans13 McKinley Yoder, C., Cantrell, M. A., Hinkle, J. L. (2021). Primary school classmate characteristics and school nursing predicting graduation from high school. Public Health Nursing, 00, 1-10. https://doi.org/10.1111/phn.12896
• Referans14 McKinley Yoder, C. (2020). School nurses and student academic outcomes: An integrative review. Journal of School Nursing, 36(1), 49-60. https://doi.org/10.1177/1059840518824397
• Referans15 Neyzi, O., Günöz, H., Furman, A., Bundak, R., Gökçay, G., Darendeliler, F., ve Baş, F. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, (51), 1-14
• Referans16 Özcan, C., Kılınç, S., Gülmez, H. (2013). Türkiye’de okul sağlığı ve yasal durum. Ankara Medical Journal, 13(2), 71-81.
• Referans17 Özsoy, S., Kalkım, A., Sert, Z. E. (2019). İlkokul Öğrencilerinin Sağlık Durumunun ve Sağlık Risklerinin Tanılanması. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 135-142.
• Referans18 Radis, M. E., Updegrove, S. C., Somsel, A., Crowley, A. A. (2016). Negotiating access to health ınformation to promote students’ health. The Journal of School Nursing, 32(2), 81-85.
• Referans19 Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, & Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi. (2017). Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul 2. Sınıf Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması-COSI-TUR 2016. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1080, Ankara: Efe Matbaacılık. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/haberler/turkiye-cocukluk-cagi-sismanlik/COSI-TUR-2016-Kitap.pdf
• Referans20 Sanders, T., O’Mahony, J., Duncan, S., Mahara, S., Pitman, V., Ringstad, K., & Weatherman, K. (2019). Opening the doors for school health-An exploration of public health nurses’ capacities to engage in comprehensive school health programs. Public Health Nursing, 36(3), 348-356. https://doi.org/10.1111/phn.12607
• Referans21 Savaşhan, Ç., Sarı, O., Aydoğan, Ü., Erdal, M. (2015). İlkokul çağındaki çocuklarda obezite görülme sıklığı ve risk faktörleri. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 19(1), 14-21.
• Referans22 Smedley, B. D., Syme, S. L. Institute of Medicine (US), Committee on Capitalizing on Social Science and Behavioral Research to Improve the Public's Health, 2000. Promoting health: intervention strategies from social and behavioral research, xiv. National Academy Pr., Washington, DC.
• Referans23 Schor, E.L. (2018). Caring for your school-age child ages 5 to 12, American academy of pediatrics, Bantam Books, New York, p. 483.
• Referans24 TC. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2020). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egiti 2019_2020.pdf. Erişim Tarihi: 17.01.2021.
• Referans25 Ulutaşdemir, N., Balsak, H., Çopur, E. Ö., & Demiroğlu, N. (2016). Halk sağlığı hemşireliğinin bir dalı: okul sağlığı hemşireliği. Turkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics, 2(1), 121-4.
• Referans26 Yaramış, N., Karataş, N., Ekti, F., Aslantaş, D. (2005). Nevşehir il merkezinde bulunan ilköğretim çağındaki çocukların ağız diş sağlığı durumu ve alışkanlıklarının belirlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(12), 256-259.
• Referans27 Yamamoto, S., Shigematsu, H., Kadono, F., Tanaka, Y., Tatematsu, M., Okuda, A., … Tanaka, Y. (2015). Adolescent Scoliosis Screening in Nara City Schools: A 23-Year Retrospective Cross-Sectional Study. Asian Spine Journal, 9(3), 407–415. https://doi.org/10.4184/asj.2015.9.3.407
• Referans28 World Health Organization. (2017) Global Accelerated action for the health of adolescents (aa-ha!): guidance to support country implementation. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255415/9789241512343eng.pdf;jsessionid=E06AC292C95D7D85C164B15D9D6ADEB4?sequence=1