Evaluation of Nutritional Attitudes and Behaviors of 6-19 Years Old Individuals

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 231 - 247, 30.08.2024

Adem Durmaz , Hatice Mine Ayçiçek

https://doi.org/10.47115/jshs.1300094

Öz

Aim: Obesity is the second preventable cause of death after smoking. Obesity may occur in early childhood and adolescence due to malnutrition. This study was conducted to evaluate the attitudes and behaviours of individuals aged 6-19 years and their parents about nutrition
Method: Our cross-sectional study was conducted between August/2022 and December/2022. It was conducted on 205 volunteers aged 6-19 years and their parents who applied to the Family Medicine outpatient clinic between these dates. A questionnaire including demographic characteristics, Nutrition Attitude Scale and Nutrition Behaviour Scale was administered to the participants by face-to-face interview technique and anthropometric measurements, body mass index, percentile values and blood values were examined simultaneously.
Results: The participants; 57.6% (n=118) were girls, mean age was 12.8±3.7 years. The mean score of the Nutrition Attitude Scale was 12.2±2.2 and the mean score of the Nutrition Behaviour Scale was 0.8±4.9 for individuals aged 6-19 years and their parents. A significant (p<0.001; p=0.040) relationship was found between both mean scores and the individuals and parents who described their child's health status as "good". In our study, a significant relationship was found between the mean scores of the Nutrition Attitude Scale and blood haemoglobin values (p=0.031), and between the mean scores of the Nutrition Behaviour Scale and body mass index percentiles (p=0.043). No significant relationship (p>0.05) was found with other blood values. A positive relationship was also observed between the mean scores of attitude and behaviour scales (p<0.001).
Conclusions and Suggestions: While it was observed that the participants' attitudes towards nutrition were positive, it was found that they could not transform this into a behaviour model. A significant relationship was found between the mean scores of attitude and behaviour scales. This situation shows us that increasing the attitudes of individuals and parents about nutrition in a positive way can also positively affect their nutritional behaviours. Public service announcements and trainings about nutrition can help us in this regard.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Healthy diet, Attitude, Behavior

Proje Numarası

yok

6-19 YAŞ BİREYLERİN BESLENME TUTUM VE DAVRANIŞLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Amaç: Sigaradan sonra önlenebilir ikinci ölüm nedeni obezitedir. Obezite yanlış beslenme nedeniyle erken çocukluk ve adolesan döneminde ortaya çıkabilir. Bu çalışma 6-19 yaş arası birey ve ebeveynlerinin, beslenme hakkındaki tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Çalışmamız Ağustos/2022 ile Aralık/2022 tarihleri arasında kesitsel özellikte yapılmıştır. Bu tarihler arasında Aile Hekimliği polikliniğine başvuran 6-19 yaş arası 205 gönüllü ve ebeveynleri üzerinde yapılmıştır. Katılımcılara yüz yüze görüşme tekniğiyle demografik özellikler, Beslenme Tutum Ölçeği ve Beslenme Davranışı Ölçeğini içeren bir anket uygulanmış ve eş zamanlı olarak da antropometrik ölçümleri, vücut kitle indeksleri, persentil değerleri ve kan değerleri incelenmiştir.
Bulgular: Katılımcıların; %57.6 (n=118) kızlardan oluşmaktaydı, yaş ortalaması 12.8±3.7 yıl idi. 6-19 yaş grubu birey ve ebeveynlerinin Beslenme Tutum Ölçeği puan ortalaması 12.2±2.2 iken Beslenme Davranış Ölçeği puan ortalaması da 0.8±4.9 olduğu gözlenmiştir. Her iki puan ortalamaları ile çocuğunun sağlık durumunu “iyi” olarak tarif eden birey ve ebeveynlerle anlamlı (p<0.001; p=0.040) bir ilişki bulunmuştur. Çalışmamızda Beslenme Tutum Ölçeği puan ortalamaları ile kan hemoglobin değerleri arasında (p=0.031), Beslenme Davranış Ölçeği puan ortalamaları ile de bireylerin vücut kitle indeksi persentilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p=0.043). Diğer kan değerleriyle anlamlı bir ilişki (p>0.05) saptanmadı. Tutum ve davranış ölçeklerinin puan ortalamaları arasında olumlu bir ilişki olduğu da gözlenmiştir (p<0.001).
Sonuçlar ve Öneriler: Katılımcıların beslenme hakkındaki tutumlarının olumlu yönde olduğu gözlemlenirken bunu davranış modeline dönüştüremediği saptanmıştır. Tutum ve davranış ölçeklerinin puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu durum bizlere birey ve ebeveynlerin beslenme hakkındaki tutumlarının olumlu yönde artmasının, beslenme davranışlarını da olumlu yönde etkilenebileceğini göstermektedir. Beslenme hakkında yapılacak kamu spotları ve eğitimler bu konuda bizlere yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, Sağlıklı beslenme, Tutum, Davranış

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Literatürde, Beslenme Tutum Ölçeği ve Beslenme Davranış Ölçeği ile ilgili yapılmış sınırlı sayıda yayın vardır. Biz de bu konu üzerine sınırlı bir Aile Sağlığı Merkezi bölgesinde yapmış olduğumuz çalışmayı gönderiyoruz. İnşallah sizin de öncülüğünüzle bilime ve literatüre bir hizmet etmiş oluruz. Teşekkürler.

Kaynakça

• Akseer, N., Al-Gashm, S., Mehta, S., Mokdad, A., & Bhutta, Z. A. (2017). Global and regional trends in the nutritional status of young people: a critical and neglected age group. Annals of the New York Academy of Sciences, 1393(1), 3–20. https://doi.org/10.1111/nyas.13336
• Altay, M., Cabar, H. D. & Altay, B. (2018). Adolesan Dönemi Çocuklarda Beslenme ve Okul Sağlığı. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1) , 173-180. https://doi.org/10.30561/sinopusd.414093
• Altunkan, H. (2013). Karaman ilinde 6-19 Yaş Grubu Çocuklarda Obezite Prevelansı. Tıp Araştırmaları Dergisi, 11(1), 6 - 11.
• Arı, Z., Süzek, H. (2008). Muğla merkez köylerindeki bir grup ilköğretim okulu öğrencisinde serum lipid profili ve obezite taraması. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 9(2), 11 - 16.
• Arvidson, C. (1990). Children's cardiovascular health promotion attitude scale: an ınstrument development. Unpublished Doctoral Dissertation, Texas Woman's University, Denton, TX, USA.
• Başay, Ö. , Kabukcu Başay, B. , Erbay, C. , Coşkun, O. & Sağıroğlu, B. (2021). Çocuk ve ergen psikiyatri polikliniğine başvuran olguların beden kitle indeksi, beslenme tutum ve davranışları: duygusal ve davranışsal sorunlarla ilişkisi. Pamukkale Medical Journal, 14 (2), 402-415. https://doi.org/10.31362/patd.852842
• Bhutta, Z. A., Lassi, Z. S., Bergeron, G., Koletzko, B., Salam, R., …. Hanson, M. (2017). Delivering an action agenda for nutrition interventions addressing adolescent girls and young women: priorities for implementation and research. Annals of the New York Academy of Sciences, 1393(1), 61–71. https://doi.org/10.1111/nyas.13352
• DSÖa. Adolescent Nutrition: A Review of the Situation in Selected South-East Asian Countries. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/204764/B0239.pdf%3Bjsessionid%3D8105F6F7E5A54939A9E8AB5CAB1BA128?sequence=1. Erişim 30/04/2023
• DSÖb. Obesity and overweight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-verweight. Erişim 30.04.2023
• DSÖc. Obesity. https://www.who.int/health-topics/obesity#tab=tab_1 . Erişim 02/05/2023
• DSÖd. WHO guideline: Integrated management of adolescents in all their diversity with obesity, https://www.who.int/news-room/events/detail/2022/12/08/default-calendar/who-guideline-integrated-management-of-adolescent-in-all-their-diversity- with-obesity. Erişim 02/05/2023
• Edmundson, E., Parcel, G. S., Feldman, H. A., Elder, J., Perry, C. L., Johnson, C. C., Williston, B. J., Stone, E. J., Yang, M., Lytle, L., & Webber, L. (1996). The effects of the Child and Adolescent Trial for Cardiovascular Health upon psychosocial determinants of diet and physical activity behavior. Preventive medicine, 25(4), 442–454. https://doi.org/10.1006/pmed.1996.0076
• Keskin, K. , Çubuk, A. , Öztürk, Y. & Alpkaya, U. (2017). 12 – 14 Yaş Çocukların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ile Beslenme Davranışları Arasındaki İlişkinin İcelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7 (3) , 34-43
• Kutlu, R. & Çivi, S. (2009). Özel Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıklarının Ve Beden Kitle İndekslerinin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 14 (1), 18-24.
• Lohman, T.G. (1981). Skinfolds and body density and their relation to body fatness: a review. Human biology, 53(2), 181–225.
• Neyzi, O., Günöz, H., Andrzej, F., Bundak, R., Gökçay, G., Darendeliler, F, Baş, F. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51(1), 1-14.
• Ng, M., Fleming, T., Robinson, M., Thomson, B., Graetz, N., Margono, C., Mullany, E. C., Biryukov, S., Abbafati, C., Abera, S. F., Abraham, J. P., Abu-Rmeileh, N. M., Achoki, T., AlBuhairan, F. S., Alemu, Z. A., Alfonso, R., Ali, M. K., Ali, R., Guzman, N. A., Ammar, W., … Gakidou, E. (2014). Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet (London, England), 384(9945), 766–781. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(14)60460-8
• Öztürk Haney, M., Erdoğan, S. (2013). Sağlık Davranışı Etkileşim Modeli: Çocukların Beslenme Alışkanlıklarını Belirlenmek İçin Bir Rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(4), 218 - 223.
• Öztürk Haney, M., Bahar, Z. (2014). Çoçuk Kalp Sağlığını Geliştirme Tutum Ölçeği'nin Geçerlik ve Güvenirliği . Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2) , 92-97 .
• Sağlık Bakanlığı. Obezite, Sağlık İçin Obezite ile Mücadele, https://www.saglik.gov.tr/TR,11692/obezite.html . Erişim 30/04/2023
• Sağlık Bakanlığı. Obezite, Türkiye’de Obezitenin Görülme Sıklığı, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/turkiyede-obezitenin-gorulme-sikligi. html . Erişim 02/05/2023
• Schonfeld-Warden, N., & Warden, C. H. (1997). Pediatric obesity. An overview of etiology and treatment. Pediatric clinics of North America, 44(2), 339–361. https://doi.org/10.1016/s0031-3955(05)70480-6
• Şimşek, F. , Ulukol, B. , Berberoğlu, M., Başkan Gülnar, S. , Adıyaman, P. & Öcal, G. (2005). Ankara'da bir ilköğretim okulu ve lisede obezite sıklığı . Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası,58 (4) , 163-166 . https://doi.org/10.1501/Tipfak_0000000166
• Tar E., Atik D. (2020). Pandemi Döneminde Çocuklarda Obezite Riski. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 12(2):37-41
• TÜBER (Türkiye Beslenme Rehberi). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli- beslenme-hareketli-hayatdb/ Turkiye_Beslenme_Rehberi_TUBER_18_04_2019.pdf. Erişim 01/05/2023
• Ulutaş, A. , Atla, P. , Say, Z. & Sarı, E. (2014). Okul çağındaki 6-18 yaş arası obez çocuklarda obezite oluşumunu etkileyen faktörlerin araştırılması. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 45 (4),192-196 .