The Role of Energy in Turkey-Russia Relations: Asymmetric Interdependence and its Limits

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 4, 1438 - 1455, 27.09.2018

Tolga Demiryol

https://doi.org/10.21547/jss.441025

Cited By: 4

Öz

This paper analyzes
Turkey-Russia energy relations from the perspective of economic
interdependence. The main point of departure of the article is that in order to
account for political cooperation under conditions of asymmetric
interdependence the following two issues need to be addressed first: 1) Do
actors, particularly the more dependent player, perceive dependence on others
as a security threat? 2) Which strategies do interdependent actors follow to
minimize the risks associated with asymmetric interdependence?  This paper focuses on the concepts of
securitization and compartmentalization to shed light onto these two questions.
The case of Turkey-Russia relations suggests that when compartmentalization
works effectively, and energy dependence is desecuritized, bilateral political
cooperation is possible. When diverging geopolitical interests undermine
compartmentalization and securitize dependence, hierarchies stemming from
asymmetric interdependence are crystallized.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Russia, Asymmetric Interdependence, Securitization

Türkiye-Rusya İlişkilerinde Enerjinin Rolü: Asimetrik Karşılıklı Bağımlılık ve Sınırları

Öz

Bu
çalışmada yakın dönem Türkiye-Rusya enerji ilişkileri karşılıklı bağımlılık
perspektifinden incelenmektedir. Çalışmanın hareket noktası asimetrik
bağımlılık koşulları altında siyasi işbirliğinin sürdürülebilirliğini açıklamak
için öncelikle iki soruya yanıt vermek gerektiğidir: 1) Taraflar, özellikle de
daha bağımlı konumdaki aktör, asimetrik bağımlılığı bir güvenlik tehdidi olarak
algılamışlar mıdır? 2) Aktörler asimetrik bağımlılıktan doğan riskleri minimize
etmek için ne gibi stratejiler geliştirmişlerdir?  Bu çalışmada ithalat bağımlılığının nasıl
algılandığı sorunsalı güvenlikleştirme (securitization) ve asimetrik bağımlılık
kaynaklı risklerin nasıl yönetildiği sorusu ise kompartımanlaştırma
(compartmentalization) kavramları üzerinden ele alınmıştır. Türkiye-Rusya
vakası göstermektedir ki kompartımanlaştırma stratejisinin iyi işlediği ve
ithalat bağımlılığının güvenlik dışılaştırıldığı dönemlerde asimetrik ilişkiler
siyasi işbirliğine zemin teşkil etmiştir. Buna karşılık jeopolitik çıkarların
ayrışmasının, kompartımanlaştırma mekanizmasını zedelediği ve ithalat
bağımlılığı güvenlikleştirdiği durumlarda, asimetrik karşılıklı bağımlılık
kaynaklı güç ilişkileri görünür hale gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Rusya, Asimetrik karşılıklı bağımlılık, Güvenlikleştirme

Kaynakça

• Aktürk, Ş. (2006). Turkish–Russian relations after the cold war (1992–2002). Turkish Studies, 7(3), 337–364. https://doi.org/10.1080/14683840600891034
• Aktürk, Ş. (2015). The fourth style of politics: eurasianism as a pro-Russian rethinking of Turkey’s geopolitical identity. Turkish Studies, 16(1), 54–79. https://doi.org/10.1080/14683849.2015.1021246
• Al Jazeera Turk. (2015, Ekim 26). Doğal gaz boru hatlarında “aç kapa” olur mu? Erişim Tarihi: 2 Temmuz 2016., http://www.aljazeera.com.tr/gorus/dogal-gaz-boru-hatlarinda-ac-kapa-olur-mu
• Angell, N. (2012). The Great Illusion A Study of the Relation of Military Power to National Advantage. Bottom of the Hill Publishing.
• Aras, B. (2009). Türkiye ve Rusya Federasyonu: çok boyutlu ortaklık. İstanbul: SETA Analiz. Erişim Tarihi: 4 Şubat 2014.
• Bacik, G. (2016). Turkey and Russia’s proxy war and the kurds. the German Marshall Fund of the United States. Erişim Tarihi: 14 Ekim 2017, http://www.gmfus.org/file/7332/download
• BBC News. (2015). Türkiye doğalgazda Rusya’ya ne kadar bağımlı? Erişim Tarihi: 14 Aralık 2015, http://www.bbc.com/turkce/ekonomi/2015/12/151204_rusya_turkiye_dogalgaz_cuneyt_kazokoglu.
• BP. (2016). Statistical Review of World Energy. Erişim Tarihi: 26 Aralık 2016, http://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html
• Buzan, B., Wver, O., & Wilde, J. D. (1997). Security: a new framework for analysis. Boulder, Colo: Lynne Rienner Pub.
• Buzan, B., & Waever, P. O. (2004). Regions and powers: the structure of international security. Cambridge; New York: Cambridge University Press.
• Casier, T. (2011). The rise of energy to the top of the Eu-Russia agenda: from interdependence to dependence? Geopolitics, 16(3), 536–552. https://doi.org/10.1080/14650045.2011.520862
• Çelikpala, M. (2015). Rekabet ve işbirliği ikileminde yönünü arayan Türk-Rus ilişkileri. Bilig, 72, 117–144.
• Çelikpala, Mitat, Ç. (2017). “Rusya gazı keser mi?” son gelişmeler ışığında Türkiye-Rusya enerji ilişkilerine bakmak. In G. Özcan, E. Balta, & B. Beşgül (Eds), Kuşku ile Komşuluk: Türkiye-Rusya İlişkilerinde Değişen Dinamikler (ss. 205–225). İstanbul: İletişim.
• Cumhuriyet. (2015). Rusya Doğalgazı Keserse Ilk Olarak Hangi Kentler Etkilenecek? Erişim Tarihi: 15 Aralık 2015, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/441863/Rusya_dogalgazi_keserse_ilk_olarak_hangi_kentler_etkilenecek_.html
• Demiryol, T. (2015a). Interdependence, balancing and conflict in Russian-Turkish relations. In K. Aharon (Ed), Great Powers and Geopolitics: International Affairs in a Rebalancing World (ss. 65–87). Switzerland: Springer.
• Demiryol, T. (2015b). Kıbrıs’ta enerji diplomasisi ve güvenlik. In H. Çomak, C. Sancaktar, & Z. Yıldırım (Eds), Enerji Diplomasisi (ss. 259–285). İstanbul: Beta.
• EIA. (2015). Russia is World’s Largest Producer of Crude Oil and Lease Condensate. Erişim Tarihi: 8 Haziran 2015, http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=22392
• Eissler, E. R., & Arasıl, G. (2014). Maritime boundary delimitation in the eastern Mediterranean. The RUSI Journal, 159(2), 74–80. https://doi.org/10.1080/03071847.2014.912809
• Enerji Enstitüsü. (2015). Rusya enerji kartını oynar mı? Erişim Tarihi: 12 Mart 2015, https://enerjienstitusu.org/2015/12/01/yorum-rusya-enerji-kartini-oynar-mi/
• EPDK. (2017). 2016 Yılı Petrol Piyasası Sektör Raporu. Ankara: EPDK. Erişim Tarihi: 6 Mart 2018, http://www.epdk.org.tr/TR/Dokumanlar/Petrol/YayinlarRaporlar/Yillik
• Erşen, E. (2011). Turkey and Russia: an emerging “strategic axis” in Eurasia. EurOrient, 35, 36, 263–282.
• Erşen, E. (2017). 2000’li yıllarda Türkiye-Rusya ilişkileri: “kompartımanlaştırma” stratejisinin sorunları. In G. Özcan, E. Balta, & B. Beşgül (Eds), Kuşku ile Komşuluk: Türkiye-Rusya İlişkilerinde Değişen Dinamikler (ss. 147–163). İstanbul: İletişim.
• Eurostat. (2016). Eurostat database. Erişim Tarihi: 26 Aralık 2016, http://ec.europa.eu/eurostat/web/energy/data/database
• Finans Gündem. (2015, Nisan 12). Rusya gazı keser mi? yanıt Öğütçü’den. Erişim Tarihi: 12 Nisan 2015, http://www.finansgundem.com/haber/rusya-gazi-keser-mi-yanit-ogutcuden/459377
• Gazprom. (2016). Gas supplies to Europe. Erişim Tarihi: 14 Ekim 2016, http://www.gazpromexport.ru/en/statistics/
• Gereben, Á. (2013). Russia’s energy weapon. Hungarian Review, (01), 33–40.
• Grieco, J., Powell, R., & Snidal, D. (1993). The relative-gains problem for ınternational cooperation. The American Political Science Review, 87(3), 729. https://doi.org/10.2307/2938747
• Han, A. K. (2016). Pride and pragmatism: Turkish-Russian relations after the su-24m incident. German Marshall Fund of the United States. Erişim Tarihi: 5 Mart 2017 http://www.gmfus.org/publications/pride-and-pragmatism-turkish-russian-relations-after-su-24m-incident
• Hill, F., & Taşpınar, Ö. (2006). Turkey and Russia: axis of the excluded? Survival, 48(1), 81–92.
• Hirschman, A. O. (1980). National Power and the Structure of Foreign Trade. CA: University of California Press.
• Hürriyet. (2015). Rusya gazı keserse kısa vadede ısınma, elektrik ve sanayide alternatif zayıf. Erişim Tarihi: 12 Nisan 2015, http://www.hurriyet.com.tr/rusya-gazi-keserse-kisa-vadede-isinma-elektrik-ve-sanayide-alternatif-zayif-40022179
• Kardaş, Ş. (2012). Turkey-Russia energy relations: the limits of forging cooperation through economic ınterdependence. International Journal: Canada’s Journal of Global Policy Analysis, 67(1), 81–100. https://doi.org/10.1177/002070201206700107
• Keohane, R. O., & Nye, J. S. (2011). Power & Interdependence (4th ed.). London: Pearson.
• Kınıklıoğlu, S. (2001). Türk- Rus ilişkileri: Kasyanov ziyaretinin anatomisi. Avrasya Dosyası, 6(4), 155–164.
• Larrabee, S. F. (2010). Turkey’s new geopolitics. Survival, 52(2), 157–180. https://doi.org/10.1080/00396331003764686
• Milliyet. (2006). Hilmi Güler. Erişim Tarihi: 3 Nisan 2015 http://www.milliyet.com.tr/2006/01/04/ekonomi/eko02.html
• NTV. (2015). Rusya’nın gazı kesme ihtimali var. Erişim Tarihi: 5 Ocak 2016, http://www.ntv.com.tr/ekonomi/rusyanin-gazi-kesme-ihtimali-var
• Oneal, J. R., & Russett, B. M. (1997). The classical liberals were right: democracy, interdependence, and conflict, 1950-1985. International Studies Quarterly, 41(2), 267–293. https://doi.org/10.1111/1468-2478.00042
• Öniş, Z., & Yılmaz, Ş. (2015). Turkey and Russia in a shifting global order: cooperation, conflict and asymmetric interdependence in a turbulent region. Third World Quarterly, 37(1), 71–95. https://doi.org/10.1080/01436597.2015.1086638
• Özbay, F. (2011). The relations between Turkey and Russia in the 2000s. XVI (3), Perceptions, 69-92.
• Özdemir, V. (2017). Doğalgaz Piyasaları Türkiye Enerji Güvenliği Üzerine Tezler. Ankara: Kaynak Yayınları.
• Polachek, S. W. (1980). Conflict and trade. Journal of Conflict Resolution, 24, 55–78.
• Rzayeva, G. (2014). Natural Gas in the Turkish Domestic Energy Market: Policies and Challenges. OIES. Erişim Tarihi: 6 Ocak 2017, https://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2014/02/NG-82.pdf
• Shaffer, B. (2011). Energy Politics. University of Pennsylvania Press.
• Şimşek, C. (2018, Ocak 5). Gazprom, 2017’de Türkiye’ye 29 milyar metreküp doğalgaz ihraç etti. Erişim Tarihi: 12 Mart 2018, http://enerjienstitusu.com/2018/01/05/gazprom-2017de-turkiyeye-29-milyar-metrekup-dogalgaz-ihrac-etti/
• Sözcü. (2015). Moskova’ya ekonomimizi çökertecek kadar bağlıyız. Erişim Tarihi: 12 Haziran 2017, http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/Kremlinya-ekonomimizi-cokertecek-kadar-bagliyiz-1000476/
• Sputniknews. (2012). Taner Yıldız’dan özel röportaj: Putin’in ziyareti önemli bir fırsat. Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2012, https://tr.sputniknews.com/turkish.ruvr.ru/2012_12_06/Taner-Yildizdan-repotraj/
• Stegen, K. (2011). Deconstructing the “energy weapon”: Russia’s threat to europe as case study. Energy Policy, 39(10), 6505–6513. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2011.07.051
• Stocker, J. (2012). No EEZ solution: the politics of oil and gas in the eastern Mediterranean. The Middle East Journal, 66(4), 579–597.
• T24. (2015). Rusya doğalgazı keserse Türkiye’nin gazı kaç gün yeter? Erişim Tarihi: 28 Aralık 2015, http://t24.com.tr/haber/rusya-dogalgazi-keserse-turkiyenin-gazi-kac-gun-yeter
• TBMM. (2012, Aralık). Turkiye Büyük Millet Meclisi dışişleri komisyonu tutanak dergisi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=176
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2014, Ocak 12). Türkiye ile Rusya Arasındaki Karşılıklı Güven Bölgenin Barış ve İstikrarına Katkı Yapacak. Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2016, http://www.tccb.gov.tr/haberler/410/1534/turkiye-ile-rusya-arasindaki-karsilikli-guven-bolgenin-baris-ve-istikrarina-katki-yapacak.html
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2017, Haziran 23). Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya devlet başkanı Putin ile telefonda Türk Akımı projesini görüştü. Erişim Tarihi: 5 Mart 2018, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/77669/cumhurbaskani-erdogan-rusya-devlet-baskani-putin-ile-telefonda-turk-akimi-projesini-gorustu.html
• Telli, A. (2017). Rusya-Türkiye ilişkilerinde Akkuyu’nun rolü: bağımlılık mı karşılıklı bağımlılık mı? Alternatif Politika, 156–181.
• TÜİK. (2017). Turkish Statistical Institute. Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2017, http://www.tuik.gov.tr
• Varol, T. (2015). Türkiye enerji güvenliği Rusya’ya gerçekte ne kadar bağımlı?, 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler, 10, 35–62.
• Waltz, K. N. (1970). The myth of national interdependence. In K. Charles (Ed), The International Corporation. Cambridge, MA: MIT Press.
• Weitz, R. (2010). Russian-Turkish relations: steadfast and changing. Mediterranean Quarterly, 21(3), 61–85. https://doi.org/10.1215/10474552-2010-016