Marriage: Change Through Generations In The Modernization Process

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 2, 821 - 845, 27.04.2021

Elif Baş

https://doi.org/10.21547/jss.823131

Cited By: 4

Öz

The main objective of this research is trying to understand and explain the intergenerational transformation of marriage in the process of modernization. This transformation has been grounded on the conceptual and theoretical framework and explained with the data obtained from the participants' interviews. The opinions of the participants in two different generations on the meaning of family and marriage, their thoughts about marriage and their experiences of marriage were evaluated in the context of the relationship between individualization, which is an indication of modernization, and family and marriage. At the same time, the theory dealt with the second demographic transition theory of Van de Kaa has been supported and the conceptual-theoretical framework of the research has been grounded in this way. Field work has been carried out using qualitative research methods. Within the scope of the field research, in-depth interviews have been carried out in Izmir with 47 married participants who are composed of 12 females and 12 males, in total 24 participants from the first generation; 13 females and 10 males, in total 23 participants from the second generation. In the interpretation of the data, content analysis technique has been used. As a result, it was found that the second generation participants were able to make individual and independent decisions at the stage of marriage. It is compatible with the approaches suggested by the theory of individualization that marriage is decided based on love. At the same time, it includes the signs that the transformation of the second demographic transition theory on the population dynamics is experienced in the second generation of participants, the first marriage age is high, the fertility rates decrease, the postponement of the births

Anahtar Kelimeler

Marriage, Generation, Individualization, Modernization, Change

Evlilik: Modernleşme Sürecinde Kuşaklararasında Yaşanan Değişim

Öz

Bu araştırmada, iki farklı kuşaktan kadın ve erkek katılımcıların aile ve evliliği nasıl anlamlandırdıkları, evlilik hakkındaki düşünceleri ve evliliğe dair deneyimlerinin modernleşmeyle birlikte nasıl dönüştüğü ortaya koymaya çalışılmaktadır. Bu amaca yönelik olarak modernleşmenin bir göstergesi olan bireyselleşmeyi anlamaya ve açıklamaya çalışan kuramlar yoluyla konuya yaklaşılmıştır. Araştırmanın bir diğer amacı evli katılımcıların ailenin ve evliliğin kuruluşuna yönelik edindikleri deneyimlerinin ve gündelik hayat pratiklerinin kendileri tarafından nasıl algılandığını anlamaya çalışarak, buna ilişkin betimsel bir resim sunmaktır. Modernleşme boyunca dönüşümleri ele alan bu çalışmanın kuramsal çerçevesi, Bauman’ın, Giddens’ın, Simmel’in, Beck ve Beck-Gernsheim’in modern dönemi içeren “bireyselleşme” yaklaşımını kapsayan düşünceleri ile Van de Kaa’nın İkinci Demografik Geçiş Kuramıyla desteklenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerine başvurularak saha çalışması yapılmıştır. Araştırma düşük doğurganlığın gözlemlendiği kentlerden biri olan İzmir ilinde yaşayanlarla gerçekleştirilmiş; 1. kuşaktan 12 kadın ve 12 erkek olmak üzere toplam 24 katılımcı ve 2. kuşaktan 13'ü kadın ve 10'u erkek olmak üzere toplam 23 katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir. Genel toplamda 47 evli katılımcıyla yürütülen çalışmada derinlemesine görüşme tekniği uygulanmıştır. Kategorik hale getirilen verilerin analizinde ve yorumlanmasında içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları doğrultusunda evliliğin kuruluş aşamasında 2. kuşak katılımcıların ailelerinden daha bağımsız ve bireysel kararlar alabildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak araştırma, 1. Kuşaktan 2. Kuşağa geçerken, ilk evlenme yaşının yükseldiği, doğurganlık hızının düştüğü, doğumların ertelendiğine dair bulguların gerek bireyselleşme gerekse İkinci Demografik Geçiş Kuramı’nın iddiaları ile örtüştüğünü açıkça ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Kuşak, Bireyselleşme, Modernleşme, Değişim

Kaynakça

• Aydın, O. ve Baran, G. (2010). Toplumsal değişme sürecinde evlenme ve boşanma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21/2, 117-126.
• Bauman, Z. (2012). Akışkan aşk. I. Ergüden (Çev.). İstanbul: Versus Kitap.
• Bauman, Z. (2015). Bireyselleşmiş toplum. Y.Alagon (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, U. ve Beck -Gernsheim, E. (2012). Aşkın normal kaosu. N. Ermiş (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Beck, U. (2014).Risk toplumu. K. Özdoğan ve B. Doğan (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Berg, B. L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. H. Aydın (Çev.). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Beşpınar, F. U. (2014). Türkiye’de evlilik, Türkiye aile yapısı araştırması tespitler, öneriler, araştırma ve sosyal politika Serisi 07, 112-167, İstanbul.
• Beşpınar, F. U. ve Beşpınar, Z. (2017). Türkiye’de hane halkı yapıları ve evlilik pratiklerinde ikili resim: geleneklerin yanı sıra değişimin yansımaları. Nüfusbilim Dergisi, (39), 109-149.
• Canatan, K. ve Yıldırım, E. (2016). Aile sosyolojisi. İstanbul: Açılımkitap Yayınları.
• Cherlin, A. (2004). The deinstitutionalization of american marriage. Journal of Marriage and Family, 66, 848 – 862.
• Creswell J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. E. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Davis, R. (2008). Not marriage at all but simple harlotry: companionate Mariage controversy, Journal of American History, Cilt: 94, Sayı: 4, ss. 1137-1163.
• Doğan, İ. (2009). Dünden bugüne Türk ailesi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Fişek, G. O. (2018). İlişki içinde “ben”, kültür, aile, bireyselleşme ve psikanalitik arayışlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Fox, G. L. (1975). Love match and arranged marriage in a modernizing nation: mate selection in Ankara, Turkey.Journal of Marriage and the Family, 37, 180–193.
• Giddens, A. (2014a). Modernite ve bireysel kimlik. Ü.Tatlıcan (Çev.). İstanbul: Say Yayınları. Giddens, A. (2014b). Mahremiyetin dönüşümü: modern toplumlarda cinsellik, aşk ve erotizm. İ. Şahin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Gittins, D. (2011). Aile sorgulanıyor. T. Erdem (Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.
• Glaser B. G. ve Strauss, A. L. (1967). The discovery of the grounded theory, Chicago.
• Hart, K. (2011). Modernliği dokumak: bir Anadolu köyünde hayat, aşk, emek. E. Gen (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• İmamoğlu, O. (1993). Değişen dünyada değişen aile-içi roller, Kadın Araştırmaları Dergisi, 1, 58-68.
• İmamoğlu, O. (1995). Değişim sürecinde aile: evlilik ilişkileri, bireysel gelişim ve demokratik değerler, 1994 Aile Kurultayı, 33-51, Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Irwin, S. (2000), Patterns of change in family and household structure and resourcing: an overview, cAVA workshoptwo: Statistics and Theories for Understanding Social Change, Online.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi. kültürel psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Koç, İ. (2014). Türkiye’de aile yapısının değişimi: 1968- 2011, Ed: Mustafa Turğut ve Semiha Feyzioğlu, Türkiye Aile Yapısı Araştırması Tespitler, Öneriler, Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 07, İstanbul: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 24- 48.
• Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyoloji ve antropolojiye niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Luhmann, N. (1995). Aşk ve evlilik: çoğalmanın düşünyapısı”, A. Kıran (Çev.), Cogito, Bahar sayı 4, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 217-224.
• Miles, M. ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative data analysis: an expanded source book(2.Bs.).Thousand Oaks, CA: Sage.
• Morgan, L. H. (2015). Eski toplum, Ü. Oskay (Çev.). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Neuman, W. L. (2016). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar.1-2.S. Özge (Çev.). Ankara: Yayınodası Yayıncılık.
• Nüfusçu, G. A. ve Yılmaz, A. (2012). Evlilik pratiklerinin dönüşüm/yeniden üretim sürecinde evlendirme programları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (16), 23-48.
• Scott, J. (2006), Family and gender roles: how attitudes are changing. GeNet Working Paper No. 21.
• Sezen, L. (2005). Türkiye’de evlilik biçimleri, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 27, 185-195.
• Simmel, G. (2015). Bireysellik ve kültür. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• De Sousa, R. (2019). Aşk. F. Öz (Çev.). Ankara: Dost.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011). Türkiye'de aile yapısı araştırması. Ankara: Afşaroğlu Matbaacılık.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, T.C. (2014) Türkiye’de aile yapısı araştırması 2006. (Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 01 Gözden Geçirilmiş İkinci Basım). Ankara: Uzerler Matbaacılık.
• Teddlie, C. ve Yu, F. (2007). Mixed methods sampling:a typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1): 77-100.
• Tekçe, B. (2004). Paths of marriage in Istanbul: arranging choices and choice in arrangements Ethnography, 5 (2): 173–201.
• Tezcan, M. (2000). Türk ailesi antropolojisi. Ankara: İmge Kitapevi.
• Tunçbilek, E. ve Ulusoy, Mahir (1987). Türkiye’de akraba evlilikleri ve çocuk ölümlerine etkisi, Nüfus Bilim Dergisi, Sayı: 19, s. 7-26.
• TÜİK İstatistik Kurumu (2017). Erişim tarihi: 09.02.2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27593
• Üner, S. (1972). Nüfusbilim sözlüğü. Mars Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Vergin, N. (1990). Toplumsal değişme ve Türkiye'de aile. Aile Yazıları-2. B. Dikeçligil ve A. Çiğdem (Der.). Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Van De Kaa, D. J. (1987). Europe’s second demographic transition. Population Bulletin, (42), 2-57.
• Yavuz, Ş. (2015). Ataerkil egemen erkeklik değerlerinin üretiminde kadınların rolü: Trabzon örneği. Fe Dergi: Feminist Eleştiri, No. 7(1): 117-130.
• Yavuz, S. ve Gündüz, O. (2015). Türkiye’de evlilik tercihleri. Erişim tarihi: 09.02.2017,http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/t%C3%BCrkiyede%20evlilik%20tercihleri%20ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1%202015.pdf
• Yıldırım, M. E. (2017), Yeni bir hayat kurmak. kadınlar anlatıyor: babalık, evlilik, boşanma, İstanbul: İletişim Yayınları.