Tom Stoppard'ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler Adlı Eserinde Zaman, Hafıza ve Kimlik Sorunsalı

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 3, 1270 - 1282, 29.07.2021

Gül Kurtuluş

https://doi.org/10.21547/jss.867784

Öz

Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler adlı oyununda kaynak eser Shakespeare’in Hamlet oyununda da görülen belirsizlik, kuşku ve olanaksızlıklar gibi temalar vurgulanır. Stoppard’ın oyunu uyumsuz tiyatronun en önemli örneklerindendir ve oyunda karakterler arasındaki ilişkilerdeki belirsizlik, değişkenlik ve yaşamlarındaki başedilemez anlamsızlık ele alınmaktadır. Seyirci olarak bizler Rosencrantz’a ve Guildenstern’e çıktıkları belirsizliklerle dolu olan bu yolculukta onlara eşlik ederiz ve karakterler yolculuklarında kimlik belirsizliği ile adeta sınanırlar. Rosencrantz ve Guildenstern başlarına gelen olayların ve aynı zamanda kaderlerindeki ve kimliklerindeki belirsizliği sorguladıkları olayların içinde betimlenirler. Yaşam denilen belirsizlikler batakhanesinde onlar için önceden tayin edilmiş gelecek ve onları bekleyen ölüm karakterlerin kimliklerini şekillendirir. Oyunda ilk söylenen söz Rosencrantz ve Guildenstern arasında oynanan yazı tura oyununa atfen kullanılan “yazı” kelimesidir. Birkaç kez tekrarlanan “yazı” kelimesi bahiste kullanılan ve havaya atılan bozuk paranın sürekli “yazı” olarak yere düşmesinin imkansızlığına gönderme yapar. Her seferinde Rosencrantz “yazı” geldiğini duyurur ve Guildenstern hem kaybedeceği paradan hem de “kader” anlamını da barındıran kelimenin ima ettiklerinden endişelidir. Karakterler için nafileliği ve acizliği temsil eden bu işlem bir kaç kez tekrarlanır. Boşunalık nihayeti olmayan bir yaşam döngüsü oluşturur. Belirsizlik, uyumsuzluk, anlaşılmazlık, mantıksızlık ve ümitsizlik karakterlerin davranışlarını anlamsızlıştırır. Boşluktan muzdarip karakterler büyük bir ihtirasla belirsiz ve ümitsiz bir hayata anlam vermeye çalışırlar. Ne yazık ki tüm davranışlarının ve çabalarının nafile olduğunu fark ederler. Varoluşlarıyla ilgili yaptıkları sorgulamalar yaşadıkları imkansızlıkları içinde barındırır zira geçmişlerini hatırlayamazlar. Bu çalışma Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler adlı oyununda iki baş karakter olan Rosencrantz ve Guildenstern’in hafızalarındaki zayıflıktan dolayı geçmişle bağlarının kopmasıyla kimliklerini kaybetmelerini ve oyunun sonunda ölümleriyle birlikte kimlikleriyle ilgili belirsizliğin son bulmasını metin analizi yoluyla incelemeyi amaçlar.

Anahtar Kelimeler

hafıza, zaman, kimlik, Rosencrantz, Guildenstern, uyumsuz tiyatro, Tom Stoppard

Problematization of Time, Memory and Identity in Tom Stoppard's Rosencrantz and Guildenstern are Dead

Öz

Tom Stoppard’s Rosencrantz and Guildenstern are Dead, exposes the theme of uncertainty, doubt, and improbabilities as its source material, Shakespeare’s Hamlet. As an example of the theatre of absurd, it depicts uncertain interactions between the characters, suspense, and the unbearable meaninglessness in their lives. As the audience we accompany Rosencrantz and Guildenstern on their journey through uncertain events that render them without a concrete sense of identity. The depictions of the characters show that Rosencrantz and Guildenstern question their fates and identity amidst the improbabilities they face. In this cesspool of uncertainty that is their lives, predetermined future and the approaching death shape their identity. The play’s opening word is “heads,” repeated several times that refers to the improbable case of betting on the toss of a coin. Each time Rosencrantz announces that it is heads and Guildenstern is worried about the money he is going to lose at the betting game and, also the implications of the term, heads. The process is repeated each time which symbolizes their vanity and helplessness. Nothingness creates an endless cycle of life. When there is uncertainty, lack of unity, clarity, rationality, and hope characters’ actions become meaningless. They suffer from emptiness and passionately seek the meaning of an unclear and hopeless life. Unfortunately, they realize that their actions and endeavours are all in vain. Their inquiry about the matter of existence consists of impossibilities as they cannot remember their past accurately. This paper intends to discuss Rosencrantz and Guildenstern’s loss of identity due to their weak memory and not being able to recall the past, all of which come to an end with the death of the characters, an event that ironically marks the realization of their identities.

Anahtar Kelimeler

Tom Stoppard, Rosencrantz, Guildenstern, memory, time, identity, the theatre of the absurd

Kaynakça

• Referans1 Beckett, S. (1956). Waiting for godot. London: Faber and Faber.
• Referans2 Bloom, H. (2003). Tom Stoppard. Philadelphia: Chelsea House Publishers.
• Referans3 Çalışlar, A. (1993). Tiyatro adamları sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut.
• Referans4 Çalışlar, A. (1995). Tiyatro ansiklopedisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Referans5 Delaney, P. (1990). Tom Stoppard: The moral vision of the major plays. Houndmills: Macmillan.
• Referans6 Duncan, J. E. (1981). Godot comes: Rosencrantz and Guildenstern Are Dead. ARIEL: A Review of International English Literature, 12(4), 57-70.
• Referans7 Esslin, M. (1965). Absurd drama. New York: Penguin Books.
• Referans8 Freeman, J. (1996). Holding up the mirror to mind's nature: Reading ‘Rosencrantz’ ‘beyond absurdity.’ The Modern Language Review, 91(1), 20–39.
• Referans9 Gianakaris, C. J. (1984). Stoppard's adaptations of Shakespeare: ‘Dogg's Hamlet, cahoot's Macbeth.’ Comparative Drama, 18(3), 222–240.
• Referans10 Gruber, W. E. (1990). A version of justice. In T. Bareham (Ed.), Case book series, Tom Stoppard: Rosencrantz and Guildenstern are Dead, Jampers, Travesties, 85-93. Houndmills: Macmillan.
• Referans11 Hornby, Richard. (2015). Theatre of the absurd. The Hudson Review, 67(4), 640-646.
• Referans12 Keyssar-Franke, H. (1975). The strategy of ‘Rosencrantz and Guildenstern Are Dead.’ Educational Theatre Journal, 27(1), 85–97.
• Referans13 Kruse, A. (1975). Tragicomedy and tragic burlesque: Waiting for Godot and Rosencrantz and Guildenstern are Dead. Sydney Studies in English, 1, 76-96.
• Referans14 Mitchell, M. (2007). Hamlet and Rosencrantz and Guildenstern Are Dead: Transformations and adaptation. Sydney Studies in English, 33, 39-55.
• Referans15 Rusinko, S. (1989). British drama 1950 to the present: A critical history. Boston: Twayne Publishers.
• Referans16 Shakespeare. (1998). Four great tragedies: Hamlet, Othello, King Lear, Macbeth. USA: Signet Classics.
• Referans17 Stoppard, T. (1967). Rosencrantz and Guildenstern are Dead. New York: Grove Press.