Türkiye’de İklim Değişikliği ile Şeker Pancarı Üretimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Zamanla Değişen Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 2, 611 - 628, 30.04.2022

Cuma Demirtaş , Munise Ilıkkan Özgür

https://doi.org/10.21547/jss.995302

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada iklim değişikliği (sıcaklık ve yağış değişimleri) ile şeker pancarı üretimi arasındaki nedensellik ilişkisi Türkiye örneğinde 1961-2016 dönemleri için araştırılmıştır. Değişkenler arasında uzun dönem ilişkinin olup olmadığını test etmek amacıyla eşbütünleşme analizi yapılmış ve Granger nedensellik analizi ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Değişkenler arasında nedenselliğin alt dönemler itibariyle incelenmesi amacıyla Hacker ve Hatemi–J (2006) dayalı olarak geliştirilen zamanla değişen simetrik nedensellik testi yapılmıştır. Buna ilave olarak, iklim değişikliğine bağlı ortaya çıkan olumlu ve olumsuz gelişmelerin şeker pancarı üretimi üzerine yaratmış olduğu negatif ve pozitif şokların ortaya konulabilmesi amacıyla Hatemi-J (2012) dayalı olarak geliştirilen zamanla değişen asimetrik nedensellik testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki vardır. Bu uzun dönemli ilişkiye bağlı olarak yapılan Granger nedensellik analizine göre iklim değişikliğinden şeker pancarı üretimine doğru bir nedensellik ilişki bulunamamıştır. Fakat ilişki alt dönemler itibariyle incelendiğinde iklim değişikliğinden şeker pancarı üretimine doğru nedensellik ilişkisinin olduğu ve bu ilişkinin sıcaklık ve yağış değişkenlerine göre farklılık arz ettiği görülmektedir. Buna göre sıcaklık değişimlerinin hem negatif hem de pozitif, yağış değişimlerin ise sadece pozitif etkisi söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Şeker Pancarı, Zamanla Değişen Simetrik ve Asimetrik Nedensellik

Kaynakça

• Akyuz Y. & Atiş E. (2016). Investigation of The Two Aspects of Interaction between Climate Change and Agriculture in Turkey. 2nd Workshop on Interaction between Climate Change and Agriculture, 8-9 November, Sanliurfa, Turkey.
• Aziz, R. & Yucel, I. (2021). Assessing Nonstationarity Impacts For Historical And Projected Extreme Precipitation in Turkey. Theoretical and Applied Climatology, 143 (3–4), 1213–1226. https://doi.org/10.1007/s00704-020-03503-x.
• Balcilar, M., Ozdemir, Z. A. & Arslanturk, Y. (2010). Economic Growth And Energy Consumption Causal Nexus Viewed Through A Bootstrap Rolling Window. Energy Economics, 32(6), 1398–1410. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2010.05.015.
• Başoğlu, A. & Telatar, O. M. (2011). Iklim Degisikliginin Etkileri: Tarim Sektoru Uzerine Ekonometrik Bir Uygulama. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 7-25.
• Bayrac H. N. & Dogan, E. (2016). Türkiye’ de İklim Değişikliğinin Tarım Sektörü Üzerine Etkileri. J. Eskisehir Osmangazi University IIBF, (11), 23-48.
• Brooks, C., & Hinich, M. (1998). Episodic Nonstationarity In Exchange Rates. Appl. Econ. Lett., 5 (11), 719–722.
• Bozoglu, M., Başer, U., Eroglu, N. A., & Topuz, B. K. (2019). Impacts of Climate Change on Turkish Agriculture. Journal of International Environmental Application and Science, 14 (3), 97–103.
• Caspi, I. (2017). Rtadf: Testing For Bubbles With Eviews. Journal of Statistical Software, 81 (1), 1-16.
• Dellal, I., McCarl, B. A. & Butt, T. (2011). The Economic Assessment Of Climate Change On Turkish Agriculture. J. Environ. Protec. & Ecol., (12), 376-385.
• Dellal, I. The İmpacts Of Climate Change On The Agriculture. International Agricultural Insurance Symposium, http://iais.tarsim.gov.tr/sempozyum/subpage?_Accessed on 04.02.2019.
• De Medeiros Silva, W. K., De Freitas, G. P., Coelho Junior, L. M., De Almeida Pinto, P. A. L., & Abrahão, R. (2019). Effects Of Climate Change On Sugarcane Production İn The State Of Paraíba (Brazil): A Panel Data Approach (1990–2015). Climatic Change, 154 (1–2), 195–209. https://doi.org/10.1007/s10584-019-02424-7.
• Deressa, T., Hassan, R. & Poonyth, D. (2005). Measuring The İmpact Of Climate Change On South African Agriculture: The Case Of Sugarcane Growing Regions. Agrekon, 44 (4), 524–542. https://doi.org/10.1080/03031853.2005.9523726.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Econometrica, 49 (4), 1057- 1072.
• Dolado, J. & Lütkepohl, H. (1996). Making Wald Tests Work For Cointegrated VAR Systems. Econometric Theory, 15 (4), 369-386.
• Elliott, J., Müller, C., Deryng, D., Chryssanthacopoulos, J., Boote, K. J., Büchner, M., Foster, I., Glotter, M., Heinke, J., Iizumi, T., Izaurralde, R. C., Mueller, N. D., Ray, D. K., Rosenzweig, C., Ruane, A. C. & Sheffield, J. (2015). The Global Gridded Crop Model Intercomparison: Data And Modeling Protocols For Phase 1 (v1.0). Geoscientific Model Development, 8 (2), 261–277. https://doi.org/10.5194/gmd-8-261-2015.
• Erdoğan, S., Gedikli, A. & Kırca, M. (2019). A Note On Time-Varying Causality Between Natural Gas Consumption And Economic Growth In Turkey. Resources Policy, 64, 1-7.
• FAO (2009). Global Agriculture Towards 2050. How to Feed the World 2050 High Level Expert Forum, 12-13 October, Rome. http://www.fao.org/fileadmin/templates/wsfs/ docs/Issues_papers/HLEF2050_Global_Agriculture.pdf Accessed on 04.02.2019.
• Granger, C. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models And Crossspectral Methods. Econometrica , 37 (3), 424–438.
• Granger, C. & Yoon, G. (2002). Hidden Cointegration. Department of Economics Working Paper University of California, No:2002-02.
• Hacker, R. & Hatemi-J, A. (2006). Tests For Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic And Bootstrap Distributions: Theory And Application. Appl. Econ., 38 (13), 1489–1500.
• Hatemi-J, A. (2003). A New Method To Choose Optimal Lag Order In Stable And Unstable VAR Models. Applied Economics Letters, 10 (3), 135-137.
• Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric Causality Tests With An Application. Empirical Economics, 43 (1), 447-456.
• Hayaloğlu, P. (2018). İklim Değişikliğinin Tarım Sektörü ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences, 9 (25), 51-62.
• Ilıkkan Özgür, M., Soyu, E., Bağcı, H., Demirtaş, C. (2021). Türkşeker Firmalarında Critic ve Eatwios Yöntemiyle Verimlilik Analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11 (1), 224-244, DOI: 10.30783/nevsosbilen.877622.
• IPCC (2007). Intergovernmental Panel on Climate Change, Data Distribution Centre, Intergovernmental Panel on Climate Change. http://ipcc-ddc.cru.uea.ac.uk/ Accessed on 04.02.2019.
• IPCC (2014). Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, R.K. Pachauri and L.A. Meyer (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, 151 pp.
• Johansen, S. & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, (52), 169–210.
• Jones, P. D., Lister, D. H., Jaggard, K. W. & Pidgeon, J. D. (2003). Future Climate İmpact On The Productivity Of Sugar Beet (Beta Vulgaris L.) İn Europe. Climatic Change, 58 (1–2), 93–108. https://doi.org/10.1023/A:1023420102432
• Kanat, Z. & Keskin, A. (2018). Studies On Climate Change İn The World And Current Situation İn Turkey. Ataturk Unv. J. of the Agricultural Faculty, 49 (1): 67-78.
• Kanber, R., Kapur, B., Unlu, M., Tekin, S. & Koc, L. D. (2008). İklim Değişiminin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: ICCAP Projesi. TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, 83-94. P. http://www.imo.org.tr/r esimler/ekutu phane/pdf/10917.pdf Accessed on 15.02.2019.
• Kilicarslan, Z. & Dumrul, Y. (2017). Economic Impacts of Climate Change on Agriculture: Empirical Evidence From The ARDL Approach for Turkey. Pressacademia, 6 (4), 336–347. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2017.766
• Kremer, P., Fuchs, H.-J. & Lang, C. (2017). Sugar Beet Growth İn A Changing Climate: Past, Present And Future Trends İn Southwest Germany. Geophysical Research Abstracts, 19 (August), 2017–7197.
• Kuśmierek-Tomaszewska, R., Żarski, J. & Dudek, S. (2019). Assessment of Irrigation Needs in Sugar Beet (Beta vulgaris L.) in Temperate Climate of Kujawsko-Pomorskie Region (Poland). Agronomy, 9 (12). https://doi.org/10.3390/agronomy9120814.
• Lebedeva, M. G., Lupo, A. R., Solovyov, A. B., Chendev, Y. G. & Rankoth, L. M. (2020). Sugar Beet Harvests Under Modern Climatic Conditions İn The Belgorod Region (Southwest Russia). Climate, 8 (3). https://doi.org/10.3390/cli8030046.
• Linnenluecke, M. K., Zhou, C., Smith, T., Thompson, N. & Nucifora, N. (2020). The Impact of Climate Change on The Australian Sugarcane Industry. Journal of Cleaner Production, (246), 118974. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.118974.
• Lobell, D. B. & Field, C. B. (2007). Global Scale Climate-Crop Yield Relationships And The İmpacts Of Recent Warming. Environmental Research Letters, 2 (1). https://doi.org/10.1088/1748-9326/2/1/014002.
• Mistry, M. N., Sue Wing, I. & De Cian, E. (2017). Simulated vs. Empirical Weather Responsiveness of Crop Yields: US Evidence And İmplications For The Agricultural Impacts of Climate Change. Environmental Research Letters, 12 (7). https://doi.org/10.1088/1748-9326/aa788c.
• Pakdemirli, B. (2020). CO2 Emisyon Değerlerinin Tarım Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Derim, 0–2. https://doi.org/10.16882/derim.2020.700482.
• Phillips, P. C. B. & Perron, P. (1988). Testing For A Unit Root İn Time Series Regression. Biometrika, 75 (2), 335-346.
• Pipitpukdee, S., Attavanich, W. & Bejranonda, S. (2020). Climate Change Impacts On Sugarcane Production İn Thailand. Atmosphere, 11 (4), 1–15. https://doi.org/10.3390/ATMOS11040408.
• Rosenzweig, C., Elliott, J., Deryng, D., Ruane, A. C., Müller, C., Arneth, A., Boote, K. J., Folberth, C., Glotter, M., Khabarov, N., Neumann, K., Piontek, F., Pugh, T. A. M., Schmid, E., Stehfest, E., Yang, H. & Jones, J. W. (2014). Assessing Agricultural Risks Of Climate Change İn The 21st Century İn A Global Gridded Crop Model İntercomparison. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 111 (9), 3268–3273. https://doi.org/10.1073/pnas.1222463110.
• Salim, R., Hassan, K. & Rahman, S. (2020). Impact of R&D Expenditures, Rainfall And Temperature Variations İn Agricultural Productivity: Empirical Evidence From Bangladesh. Applied Economics, 52 (27), 2977–2990. https://doi.org/10.1080/00036846.2019.1697422.
• Sims, C. (1972). Money, Income, And Causality. American Economic Review, 62(4), 540-552.
• Skrypnyk, A., Zhemoyda, O., Klymenko, N., Galaieva, L. & Koval, T. (2021). Econometric Analysis of the Impact of Climate Change on the Sustainability of Agricultural Production in Ukraine. Journal of Ecological Engineering, 22 (3), 275–288. https://doi.org/10.12911/22998993/132945.
• Sonkar, G., Singh, N., Mall, R. K., Singh, K. K. & Gupta, A. (2020). Simulating the Impacts of Climate Change on Sugarcane in Diverse Agro-climatic Zones of Northern India Using CANEGRO-Sugarcane Model. Sugar Tech, 22 (3), 460–472. https://doi.org/10.1007/s12355-019-00787-w.
• Sorvali, J., Kaseva, J. & Peltonen-Sainio, P. (2021). Farmer Views On Climate Change—A Longitudinal Study Of Threats, Opportunities And Action. Climatic Change, 164 (3–4), 1–19. https://doi.org/10.1007/s10584-021-03020-4.
• Subıć, Jonel, Kovačevıć, V. M. J. (2018). Sugar Beet Production in Serbia: Estimation of Damages Caused By Climate Factor. International Conference on Competitiveness of Agro-Food and Environmental Economy Proceedings, 7 (Iii), 27–34.
• Toda, H. & Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference In Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes. J. Econom., 66 (1), 225–250.
• Topuz, S. G. & Sekmen, T. (2020). Türkiye de Kredi Büyümesinin Belirleyicilerinin Zamanla Değişen Nedensellik Testiyle Analizi. Business and Economics Research Journal, 11 (4), 969–988. https://doi.org/10.20409/berj.2020.293.
• Turkes, M. (2006). The Future Of Global Climate And Kyoto Protocol. Geopolitics 29, 99-107.
• Waldhoff, S. T., Wing, I. S., Edmonds, J., Leng, G., & Zhang, X. (2020). Future Climate İmpacts On Global Agricultural Yields Over The 21st Century. Environmental Research Letters, 15(11). https://doi.org/10.1088/1748-9326/abadcb.
• Wing, I. S., Monier, E., Stern, A. & Mundra, A. (2015). US Major Crops’ Uncertain Climate Change Risks And Greenhouse Gas Mitigation Benefits. Environmental Research Letters, 10 (11). https://doi.org/10.1088/1748-9326/10/11/115002.
• Yılancı, V. & Bozoklu, Ş. (2014). Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi. Ege Akademik Bakis, 14 (2), 211–220.