Suriyeli Çocukların Eğitiminde Alternatif Eğitim Mekânları: Kurslar

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 3, 1667 - 1679, 31.07.2022

Mahmut Kaya

https://doi.org/10.21547/jss.1075072

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Suriyeli çocukların eğitiminde okul dışı alternatif eğitim mekânları olan kurslar (معهد -maehad) üzerine odaklanmaktadır. Araştırmanın amacı, Suriyeli topluluk tarafından açılan kursların model olarak nasıl bir eğitim faaliyeti yürüttüğü ve söz konusu eğitimin Suriyeli çocuklar üzerindeki etkilerinin neler olduğunu tespit etmektir. Araştırma, nitel yöntemle tasarlanmış olup etnografik araştırma deseni doğrultusunda derinlemesine bireysel görüşme ve saha notlarından oluşan bulgulara dayanmaktadır. Araştırma sahası, Şanlıurfa merkez ve ilçelerini (Eyyübiye, Haliliye, Akçakale, Suruç) kapsamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre göç sonrası yerleşim bölgesinde dinsel ihtiyaçlara bağlı olarak kursların geliştiği tespit edilmiştir. Kurslar formel ve informel türde olup temelde göçmenlerin din, dil eğitimi ve bir takım sosyal ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Kurslar, eğitim, sosyalleşme ve uyum bakımından hem Suriyeli topluluğun hem de ev sahibi toplumun belirli ihtiyaçlarını karşılama, iletişim ve etkileşime zemin hazırlama yönünden görece önemli fonksiyonlara da sahiptir. Diğer taraftan kursların öğretim elemanları, işleyiş ve eğitim süreçleri bakımından profesyonellik, ortak eğitim modeli, şeffaflık ve kontrol edilebilirlik niteliklerinden uzak olması uyum süreçlerinin zorlaşmasına yol açmakta ve sosyal gettolaşma risklerini arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriyeli Sığınmacılar, Eğitim, Kurslar, Göç, Suriyeli Sığınmacılar, Eğitim, Kurslar

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK 1002 220K267 numaralı proje

Alternative Educational Places in the Education of Syrian Children: Courses

Öz

Bu çalışma, Suriyeli çocukların eğitiminde okul dışı alternatif eğitim mekânları olan kurslar (معهد -maehad) üzerine odaklanmaktadır. Araştırmanın amacı, Suriyeli topluluk tarafından açılan kursların model olarak nasıl bir eğitim faaliyeti yürüttüğü ve söz konusu eğitimin Suriyeli çocuklar üzerindeki etkilerinin neler olduğunu tespit etmektir. Araştırma, nitel yöntemle tasarlanmış olup etnografik araştırma deseni doğrultusunda derinlemesine bireysel görüşme ve saha notlarından oluşan bulgulara dayanmaktadır. Araştırma sahası, Şanlıurfa merkez ve ilçelerini (Eyyübiye, Haliliye, Akçakale, Suruç) kapsamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre göç sonrası yerleşim bölgesinde dinsel ihtiyaçlara bağlı olarak kursların geliştiği tespit edilmiştir. Kurslar formel ve informel türde olup temelde göçmenlerin din, dil eğitimi ve bir takım sosyal ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Kurslar, eğitim, sosyalleşme ve uyum bakımından hem Suriyeli topluluğun hem de ev sahibi toplumun belirli ihtiyaçlarını karşılama, iletişim ve etkileşime zemin hazırlama yönünden görece önemli fonksiyonlara da sahiptir. Diğer taraftan kursların öğretim elemanları, işleyiş ve eğitim süreçleri bakımından profesyonellik, ortak eğitim modeli, şeffaflık ve kontrol edilebilirlik niteliklerinden uzak olması uyum süreçlerinin zorlaşmasına yol açmakta ve sosyal gettolaşma risklerini arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli Sığınmacılar, Göç, Eğitim, Kurslar

Proje Numarası

TÜBİTAK 1002 220K267 numaralı proje

Kaynakça

• AFAD. (2014). Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
• Altıntaş, M. E. (2018). DKAB Öğretmenlerine Göre Suriyeli Çocukların Devlet Okullarında Karşılaştıkları Sorunlar (Nitel Bir Araştırma). Marife Dergisi, 18/2, 469 – 498.
• Atasü Topçuoğlu, R. (2013). Türkiye’de Göçmen Çocukların Profili, Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Önerileri Hızlı Değerlendirme Raporu. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü.
• Baltacı, A. , Coşkun, M. K. & Ceylan, İ. (2019). Suriyeli Sığınmacı Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Darülfünun İlahiyat, 30 (2), 383-405.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? . Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.DOI: 10.31592/aeusbed.598299.
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Demir, R. ve Okşar, Y. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar: Kilis İli Örneğ” . Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18 (1), 285–312. Demir, R. (2019). İmam Hatip Lisesinde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Sorunları: Kilis Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (44), 280-306.
• Demir, S. ve Demir, Y. (2020). Suriyeli Ortaokul Öğrencilerinin Türk Eğitim Sistemindeki Yaşantılarına İlişkin Bir Değerlendirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (1), 456-467 . DOI: 10.24106/kefdergi.3663.
• Dumont, W. (2003). Immigrant Religiosity in a Pluri-Ethnic and Pluri-Religious Metropolis: an İnitial İmpetus for a Typology. Journal of Contemporary Religion, 18:3, 369-384, DOI:10.1080/13537900310001601712.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi Temel Eğitim Politikaları. SETA Analiz, Şubat 2016, Sayı: 153.
• Ereş, F. (2015). Türkiye’de Göçmen Eğitimi Sorunsalı ve Göçmen Eğitiminde Farklılığın Yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2) , 17-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jiss/issue/25891/272819.
• Fernández, M. ve Gerbeau, Y. M. (2020). A Systemic Approach To Immigrant And Refugee Children Integration. IMMERSE. https://www.researchgate.net/ publication /352374133_2021_A_systemic_approach_to_immigrant_and_refugee_children_integration#fullTextFileContent, Erişim Tarihi, 15 Şubat 2021.
• GİGM, (2021). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Geçici Koruma İstatistikleri, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, Erişim Tarihi, 17 Ekim 2021.
• Gül, M. ve Sasman Kaylı, D. (2020). Türkiye’deki Suriyeli Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Dışlanma Algısı Üzerine Nitel Bir Araştırma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31 (3), 985-1007, DOI: 10.33417/tsh.688774.
• Gültekin, M. N. (2019). Kent ve Yeni Sosyal Etkileşimler: Gaziantep’teki Suriyelilerin Genel Örüntüsü, Mevcut Durumu ve Muhtemel Geleceği. Gaziantep University Journal of Social Sciences , 18 (1) , 162-176 . DOI: 10.21547/jss.487215.
• Hirschman, C. (2004). The Role of Religion in the Origins and Adaptation of Immigrant Groups in the United States. IMR Volume 38 Number 3 (Fall 2004), pp.1206-1233.
• Hollenbach, D. (2014). Religion and Forced Migration. The Oxford Handbook of Refugee and Forced Migration Studies, Edit. Elena Fiddian Qasmiyeh, Gil Loescher, Katy Long, and Nando Sigona. Print Publication Date: Jun 2014 UK: Oxford University Press.
• Kartarı, A. (2017). Nitel Düşünce Ve Etnografi: Etnografik Yönteme Düşünsel Bir Yaklaşım. Moment Dergi Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi 2017, 4 (1): ISSN: 2148-970X. DOI: https://doi.org/10.17572/mj2017.1.207220, 207-220.
• Kaya, M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler İç İçe Geçişler ve Karşılaşmalar. İstanbul: Hiperlink.
• Kaya, M. ve Şahin, H. (2021). Harran Üniversitesi’ndeki Suriyeli Öğrencilerin Akademik Entegrasyon Süreçlerinin Analiz”. İnsan&Toplum, Yıl: 2021 (Eylül) / Cilt: 11 / Sayı: 3, 39-84.
• Kaya, A., Rottmann, S. B., Gökalp Aras, N. E. ve Şahin Mencütek, Z. (2021). Koruma, Kabul ve Entegrasyon Türkiye’de Mültecilik. Çev. A. Çağlar Deniz, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Kızılabdullah, Y. ve Yürük, T. (2018). The Contribution Of The Religious Culture and Ethics Course On The İntegration Of Children Of Syrians İn Adana. Turkey. Religious Education, 113:3, 289-301. Doi: 10.1080/00344087.2018.1456067.
• Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin Ötesine Geçerken: Türkiye’nin “Suriyeli Mülteciler”Sınavı. Çev.Sema Karaca, Brookıngs Enstitüsü & Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (Usak), Ankara.
• Kuş, E. (2012). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri: Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri, Nicel Mi Nitel Mi?. Ankara: Anı.
• MEB HBÖGM, (2021). https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_07/ 09200139_ Haziran_2021_internet_bulteni_.pdf, Erişim Tarihi, 17 Ekim 2021.
• MEB (2019). Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Millî Eğitim Bakanlığı 2019–2023 Stratejik Planı. Ankara https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar /2020_03/31150840_stratejik_plan_2019_2023.pdf, Erişim Tarihi: 31.12.2021.
• MÜLTECİ DER. (2015). Türkiye’de Mültecilerin Kabul Koşulları, Hak Ve Hizmetlere Erişimleri. Uydu Kentler İzleme ve Raporlama Projesi Raporu. Mültecilerle Dayanışma Derneği, Egeus Matbaacılık: İzmir.
• ORSAM-TESEV (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri. ORSAM Rapor No: 195., Ankara.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1) , 323-343. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/10997/131612, Erişim Tarihi: 01.01.2022.
• Pinto, P. (2010). Kurdısh Sufı Spaces Of Rural-Urban Connectıon In Northern Syria. Études Rurales, No. 186, Ruralité, Urbanité Et Violence Au Kurdistan (juillet-décembre 2010),EHESS, https://www.jstor.org/ stable/41403607, DOI:10.4000/etudesrurales.9290, pp.149-167.
• Şahin, S. A. (2020). Dışlanma ve Umut Arasında: Suriyeli Yükseköğretim Öğrencilerinin Deneyimleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10 (3), 494-503.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. & Yıldız, K. (2018). Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim Ve Din Eğitiminden Beklentileri: Eskişehir Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107–133. Doi:10.17494/ogusbd.45708.7.
• Tunga Y., Engin G. ve Cagiltay, K. (2020). A Literature Review on the Issues Encountered in Educating Syrian Children in Turkey, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 21(1), 317-333. DOI: 10.17679/inuefd.535845
• UNESCO. (2006). Guidelines on Intercultural Education. Paris. https://unesdoc.unesco. org/ark:/48223/pf0000147878, Erişim Tarihi. 14.02.2022. Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu, Kanun Numarası: 6458, Kabul Tarihi : 4/4/2013, Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: 11/4/2013 Sayı : 28615, Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt: 53, https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.6458.pdf, Erişim Tarihi, 17 Ekim 2021.
• Yaralı Akkaya, A. , Azimli Çilingir, G. ve Tuğ Levent, G. (2018). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ndeki Suriyeli Öğrencilerin Akademik Sorunları Üzerine Bir Çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Göç Özel Sayısı Cilt 2, 413-448. DOI: 10.21560/spcd.vi.447969.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. Tıpkı Basım) Ankara: Seçkin.